Historii i symboliki ikon oraz specyfiki ich pisania uczyli się w sobotę uczestnicy warsztatów zorganizowanych w Muzeum Ikon w Supraślu koło Białegostoku. Zajęcia rozpoczęły cykl comiesięcznych spotkań, poświęconych także sztuce wczesnochrześcijańskiej.
Warsztaty przeznaczone są dla dorosłych. Jak powiedziała PAP Katarzyna Skibińska z Muzeum Ikon w Supraślu, na zajęciach, oprócz teorii, ich uczestnicy mogli też spróbować własnych sił, robiąc własne prace plastyczne na dany temat.
Na pierwszych warsztatach uczestnicy poznali poszczególne etapy powstawania ikony, zapoznali się też z całym "językiem ikony", czyli z jakich elementów jest zbudowana, jej symboliką i kolorystyką.
Skibińska przypomniała, że ikonę pisze się, a nie rysuje czy maluje, ponieważ jest to "ewangelia w kolorze napisana nie długopisem, a pędzlem".
Według teologii wschodniej tworzenie ikon jest modlitwą a ikona odzwierciedleniem Boga, przedstawieniem świętej rzeczywistości. Pisze się ją na drewnianej desce według ścisłych kanonów.
Skibińska wyjaśniła, że pisanie ikony wymaga dużo pracy, a także przygotowania teologicznego od osoby, która się tym zajmuje. "Aby pisać ikonę, trzeba poznać tzw. kanon ikony, który kształtował się na przestrzeni wieków, przez postanowienia soborowe czy postanowienia ojców Kościoła" - powiedziała Skibińska.
W kanonie znajduje się m.in. "przepis", że ikona musi być zrobiona z naturalnych materiałów "pochodzących od Boga". Dlatego samodzielnie przygotowuje się deskę, na której powstanie ikona, następnie nakleja się i gruntuje płótno. Kolejnym krokiem jest zrobienie tzw. przypróchy, czyli przeniesienie wybranego obrazka na deskę i pokrycie go kolorem - temperą, przygotowaną z naturalnych składników.
Skibińska powiedziała, że ikony przedstawiają przede wszystkim świętych, najczęściej spotyka się obraz Matki Boskiej oraz Jezusa. Ikonopisarze piszą też sceny z życia świętych. Dodała, że bardzo ważną częścią ikony jest tzw. kowczyk, czyli zagłębienie na jej środku, który dzieli ikonę na część boską i ziemską. To, co znajduje się wokół kowczyka, to tzw. pole ikony, które symbolizuje ziemski świat. Skibińska dodała, że bardzo często w tej części ikony można znaleźć postaci aniołów.
Bardzo ważne jest, aby każda postać na ikonie była podpisana. "W taki sposób nadaje się tożsamość postaci czy przedstawieniu" - dodała Skibińska. Na ikonie powinny też znaleźć się symbole charakteryzujące daną postać albo scenę z życia, dzięki czemu, jak podkreśliła Skibińska, można ikonę odczytać. Innym ważnym elementem jest użycie kolorów. Dodała, że najważniejszym jest kolor złoty, który symbolizuje boskość i bliskość Boga.
Kolejne podobne zajęcia muzeum zaplanowało na sobotę 16 kwietnia, a dotyczyć będą symboliki krzyża.
Muzeum Ikon w Supraślu działa w zabudowaniach męskiego monasteru Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, to oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Placówka posiada w swoich zbiorach jedną z najbogatszych w Polsce kolekcję ikon XVIII, XIX i XX-wiecznych. To także unikatowe, XVI-wieczne freski ocalałe ze zburzonej i obecnie odbudowanej cerkwi Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, znajdującej się na terenie monasteru.
Odnotowano ofiary śmiertelne, ale konkretne liczby nie są jeszcze znane.
Odnotowano ofiary śmiertelne, ale konkretne liczby nie są jeszcze znane.