Na zakończenie oficjalnego spotkania Jego Świątobliwość Papież Jan Paweł II i Jego Świątobliwość Aram I, Katolikos Cylicji, dziękują Bogu, który pozwolił im umocnić więź duchowego braterstwa w Jezusie Chrystusie oraz pogłębić świadomość ich misji pasterskiej i ewangelizacyjnej w świecie. Spotkanie to dało im szczególną sposobność do wspólnej modlitwy i refleksji oraz potwierdzenia woli zgodnego działania na rzecz jedności chrześcijan.

Spotkanie Katolikosa Wielkiego Domu Cylicji i Papieża Kościoła katolickiego jest ważnym wydarzeniem w dziejach ich wzajemnych relacji. Relacje te, sięgające początków chrześcijaństwa w Armenii, odgrywały szczególnie doniosłą rolę w Cylicji w okresie od XI do XIV w. i utrzymywały się także po usunięciu przemocą siedziby Katolikatu z Sis i jej przeniesieniu w 1930 r. do Antelias w Libanie.

Papież Jan Paweł II i Katolikos Aram I wyrażają radość z tego spotkania, odbywającego się w ramach Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan, który przypomina nam, iż konieczne jest przywrócenie pełnej komunii między chrześcijanami, aby mogli oni wypełniać swoją najważniejszą misję, jaką jest przede wszystkim świadczenie o Chrystusie, który umarł i zmartwychwstał dla zbawienia ludzkości. Przez dwa tysiąclecia jedność wiary w Jezusa Chrystusa, darowana nam przez Boga, została zasadniczo zachowana, mimo sporów chrystologicznych i eklezjologicznych, których źródłem były często czynniki historyczne, polityczne czy społeczno-kulturowe. Ta komunia wiary, którą uznali już poprzedni zwierzchnicy obu Kościołów podczas spotkań w ostatnich dziesięcioleciach, znów została niedawno uroczyście potwierdzona w czasie spotkania Jego Świątobliwości Jana Pawła II z Jego Świątobliwością Katolikosem Karekinem I. Także dzisiaj Biskup Rzymu, Następca Piotra, i Katolikos Cylicji modlą się wspólnie, aby komunia w wierze w Jezusa Chrystusa umacniała się dzięki ofierze krwi męczenników i dzięki wierności, jakiej Ojcowie dochowali Ewangelii i Tradycji apostolskiej, a zarazem, by objawiała się poprzez wielorakie bogactwo obu Kościołów. Ta komunia wiary winna znajdować konkretny wyraz w życiu wiernych oraz prowadzić nas ku pełnej jedności.

Obaj przywódcy duchowi podkreślają zatem doniosłe znaczenie szczerego dialogu dotyczącego kwestii teologicznych i pastoralnych, a także innych wymiarów życia i świadectwa wiernych. Relacje już istniejące stanowią doświadczenie, które sprzyja bezpośredniej i owocnej współpracy między nimi. Papież i Katolikos są głęboko przekonani że w naszym stuleciu w którym chrześcijańskie wspólnoty głębiej zaangażowały się w dialog ekumeniczny, prawdziwe zbliżenie, oparte na wzajemnym szacunku i zrozumieniu, stanowi jedyną niezawodną i wiarygodną drogę do pełnej komunii.

Kościół katolicki i Katolikat Cylicji mają ogromne możliwości konstruktywnej współpracy. Dzisiejszy świat, w którym rozwijają się ideologie oparte na wartościach materialistycznych i w którym szerzą się niesprawiedliwość i przemoc, stanowi prawdziwe zagrożenie dla integralności i tożsamości chrześcijańskiej wiary. Kościół Chrystusa, wierny Ewangelii, musi dzisiaj, bardziej niż kiedykolwiek, nieść światu orędzie nadziei i miłości oraz być gorliwym głosicielem ewangelicznych wartości. Należy zaplanować aktywną współpracę także w dziedzinie studiów teologicznych, nauczania teologii i wychowania religijnego, w rozeznawaniu sytuacji duszpasterskich, w których byłoby możliwe wspólne działanie w zakresie promocji wartości moralnych. Należy też starać się podejmować wspólnie różne problemy dotyczące misji oraz posługi pasterskiej i duchowej, dążąc do odnowy życia chrześcijańskiego i do przemiany społeczeństwa. Papież i Katolikos wzywają duchowieństwo i wiernych, aby czynnie włączali się w te działania, które powinny przybierać konkretną i zorganizowaną formę na wszystkich płaszczyznach, zwłaszcza zaś na płaszczyźnie lokalnej, tam gdzie wierni muszą razem stawiać czoło trudnym sytuacjom. Wiara chrześcijańska przynagla także do bardziej skutecznej współpracy w obronie godności i praw każdego człowieka, a także prawa każdego narodu do poszanowania jego uzasadnionych aspiracji i jego tożsamości kulturowej.

Trudne warunki życia i problemy, z jakimi styka się dziś Kościół ormiański, domagają się od niego bardziej konkretnego świadectwa zarówno w Armenii i Nagornym Karabachu, jak i w diasporze. Wierni tego Kościoła, rozproszeni po całym świecie, żyją w środowiskach, w których dialog staje się nieodzownym elementem jego życia i świadectwa.

W dzisiejszych społeczeństwach pluralistycznych, których cechą charakterystyczną jest wymiana i wzajemne nieustanne oddziaływanie kultur, religii i cywilizacji, Kościoły są powołane do rozeznania i do dialogu. Kontekst bliskowschodni może sprzyjać wzajemnemu wzbogacaniu się i wspólnemu świadectwu chrześcijan, którzy w dużej mierze dzielą ze swoimi muzułmańskimi współobywatelami tę samą historię, te same problemy społeczno-ekonomiczne i tę samą sytuację polityczną. Kościoły są zresztą przekonane o doniosłości dialogu z muzułmanami i jest to jedno z zadań, które wymaga porozumienia między nimi. W takim kontekście dialog nie ma charakteru wyłącznie intelektualnego i teoretycznego, ale dotyczy konkretnych elementów codziennego życia.

Na Bliskim Wschodzie czynna obecność i dynamiczne świadectwo chrześcijan mają szczególne znaczenie, ponieważ prowadzą oni wspólną walkę o sprawiedliwość i pokój. Konieczne jest zatem nadanie nowego rozmachu misji duchowej i społecznej Kościołów w krajach Bliskiego Wschodu, w których najważniejszym zadaniem wydaje się ustanowienie sprawiedliwego, globalnego i trwałego pokoju oraz bezstronne i zadowalające wszystkich rozwiązanie kwestii świętego miasta Jerozolimy.

Liban, w którym obecność Kościoła katolickiego i Katolikatu Cylicji jest faktem historycznym i namacalnym, stanowi szczególne pole dla realizacji ich misji. Dążenie Libańczyków do pojednania i do odbudowy kraju nie powinno być oderwane od wartości moralnych i religijnych, które stanowią istotę tożsamości wielkiej rodziny libańskiej. Niech zatem starają się oni działać w taki sposób, aby ich kraj odzyskał w pełni swoją tożsamość, opartą na wolności i pluralizmie, swoją jedność i suwerenność oraz świadomość szczególnego powołania, jakie ma do spełnienia w swoim regionie i w całym świecie.
U kresu drugiego millennium chrześcijaństwa i w przededniu 1700-lecia powstania Kościoła ormiańskiego Jego Świątobliwość Papież Jan Paweł II i Jego Świątobliwość Aram I składają dziękczynienie i chwałę Trójcy Świętej, która udziela im duchowej mocy, aby mogli pozostać wierni nakazom wiary apostolskiej i pasterskiej misji. Zachęcają duchowieństwo i wiernych swoich Kościołów, aby gorliwie starali się spełniać ewangeliczne nakazy miłości, pojednania, sprawiedliwości i pokoju, oczekując przyjścia Królestwa Bożego.

Rzym, 25 stycznia 1997 r.