Bartłomiej I - patriarcha ekumeniczny Konstantynopola

KAI/J

publikacja 26.11.2006 20:22

Jego Świątobliwość Arcybiskup Konstantynopola, Nowego Rzymu i Patriarcha Ekumeniczny (Powszechny) Bartłomiej I jest człowiekiem wszechstronnie wykształconym, także na uczelniach katolickich, głęboko zaangażowanym w sprawy zarówno prawosławia, jak i całego ruchu ekumenicznego.

Urodził się 29 lutego 1940 r. jako Dimitrios Archondonis na tureckiej wyspie Imbros. W 1961 r. ukończył szkołę teologiczną na wyspie Chalki, po czym otrzymał święcenia diakońskie i imię zakonne Bartłomiej (po nowogrecku Wartholomeos). Przez 3 lata służył w armii tureckiej, a następnie w latach 1963-68 studiował wschodnie prawo kanoniczne w Papieskim Instytucie Wschodnim w Rzymie. Kształcił się też w Instytucie Ekumenicznym ŚRK w Bossey koło Genewy i na Uniwersytecie Monachijskim w Niemczech.

W latach 1968-72 był wykładowcą w Chalki i tam 19 października 1969 r. przyjął święcenia kapłańskie, a w kilka miesięcy później otrzymał tytuł archimandryty. W 1972 r. został sekretarzem nowo wybranego wówczas patriarchy Dimitriosa I. 25 grudnia 1973 r. przyjął chirotonię (sakrę biskupią) jako metropolita Filadelfii - jednej z kilkunastu małych eparchii (diecezji) tytularnych Patriarchatu w Turcji. W marcu następnego roku powołano go w skład 12-osobowego Świętego Synodu Patriarchatu Ekumenicznego. 9 stycznia 1990 r. Synod mianował go metropolitą Chalcedonu. Jest to drugie po patriarsze stanowisko w tym Kościele.

Po śmierci Dimitriosa Święty Synod powołał 22 października 1991 r. 51-letniego wówczas metropolitę na 273. patriarchę ekumenicznego. Intronizacja (objęcie urzędu) odbyła się w katedrze patriarszej pw. św. Jerzego w Fanarze 2 listopada tegoż roku.

Patriarcha jest doktorem honoris causa szeregu uczelni teologicznych i świeckich m.in. w USA, Wielkiej Brytanii i w Polsce. Bardzo zaangażowany w dzieło jedności chrześcijan reprezentował swój Kościół na wielu spotkaniach międzynarodowych i konferencjach teologicznych i ekumenicznych, m.in. w ŚRK i w różnych innych instytucjach i krajach. W latach 1989-91 stał na czele delegacji Patriarchatu Ekumenicznego, udających się, zgodnie z wieloletnią tradycją, do Rzymu na uroczystości św. Piotra i Pawła, a w latach 1995 i 2004 odwiedził Jana Pawła II jako głowa swego Kościoła.

Wiele podróżował i nadal podróżuje, przede wszystkim do lokalnych Kościołów prawosławnych, traktując te wyjazdy jako część swej misji jednoczenia i przewodniczenia w miłości światu prawosławnemu. Odwiedzał też inne Kościoły chrześcijańskie, m.in. w Szwecji, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Japonii, Korei Południowej, Etiopii, Stanach Zjednoczonych. Parokrotnie był również gościem świeckich organizacji międzynarodowych, np. w 1993 i 1994 złożył wizyty w Radzie Europy i przemawiał w Parlamencie Europejskim. Od kilku lat uczestniczy w międzynarodowych przedsięwzięciach ekologicznych, wspierając swym autorytetem spotkania na rzecz ochrony środowiska w Europie i na innych kontynentach.

W marcu 1992 r. zwołał do Konstantynopola bodaj pierwsze w dziejach spotkanie wszystkich głów lokalnych Kościołów prawosławnych, a później albo sam uczestniczył, albo wysyłał swych przedstawicieli na podobne "szczyty" w 1995 r. na wyspie Patmos i w Rumunii oraz w 1997 r. do Bułgarii.

W dniach 10-16 października 1998 r. po raz pierwszy gościł w Polsce, odwiedzając wówczas Warszawę, Częstochowę, Oświęcim, Grabarkę i Białystok. Było to wielkie wydarzenie ekumeniczne. Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie nadała mu doktorat honorowy, a odwiedziny przez patriarchę Jasnej Góry były wielkim świętem dla uczestników tego wydarzenia. Później odwiedził nasz kraj jeszcze dwukrotnie.

Jest poliglotą, zna biegle nie tylko grecki i turecki, ale również angielski, francuski, niemiecki i włoski oraz łacinę. Należy też do bardzo pracowitych ludzi, a jego dzień pracy trwa od wczesnych godzin rannych do późnych nocnych.