Aleppo - miasto ekumeniczne

Opracował ks. Henryk Paprocki, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

publikacja 24.01.2004 11:58

Aleppo znajduje się w północnej Syrii. Jest miastem znanym od starożytności jako miejsce kształtowania się różnych cywilizacji, a także centrum handlowe, do którego zmierzały karawany z całego Wschodu. Aleppo jest też znane jako jedno z centrów pierwotnego chrześcijaństwa.

Aleppo - miasto ekumeniczne   Yosemite/Wikipedia (PD) Cytadela w Aleppo Historia

Chrześcijaństwo pojawiło się w Aleppo bardzo wcześnie. Miasto zależało od stolicy apostolskiej w Antiochii (odległej 80 km), gdzie uczniowie Chrystusa po raz pierwszy zostali nazwani „chrześcijanami” (Ap 11,26). Syryjski historyk Michał podaje, że ten region był ewangelizowany przez św. Szymona Zelotę.

Chrześcijaństwo w Aleppo istniało więc już trzy wieki przed oficjalnym uznaniem tej religii w cesarstwie. Z okresu prześladowań znane są imiona wielu męczenników, w tym św. Sergiusza i Bachusa oraz dwóch lekarzy - św. Kosmasa i Damiana. Od IV w. Aleppo było sufraganią diecezji Antiochia. Był to okres, w którym w Aleppo rozkwitało życie monastyczne. Starożytne świątynie w Aleppo, miasta pustynne i ruiny świątyń wokół miasta są świadkami tego wspaniałego okresu w historii Aleppo.

Życie monastyczne w Aleppo rozwijało się w IV i V w. Znani są styliści z tego okresu, w tym także kobiety, jak Marana i Kira. Po zdobyciu miasta przez Arabów chrześcijanie stali się mniejszością wyznaniową. Wspólnoty chrześcijańskie zostały zorganizowane na zasadzie wewnętrznej autonomii. W XVIII w. część wiernych w tym rejonie zawarła unię z Kościołem rzymskokatolickim, a w XIX w. pojawiły się wspólnoty protestanckie. W XX w. zaczął rozwijać się ruch ekumeniczny, który w Syrii dał wspaniałe rezultaty. W Aleppo mieszka 1,5 miliona ludzi.

Chrześcijanie stanowią mniejszość liczącą około 10% populacji. Językiem oficjalnym jest arabski, ale część wiernych do dzisiaj posługuje się starożytnym językiem syriackim. W Aleppo działa jedenaście wspólnot chrześcijańskich: trzy diecezje prawosławne (ormiańska, arabsko-prawosławna i syryjska), sześć diecezji katolickich (melchicka, ormiańska, maronicka, syryjska, chaldejska i łacińska) oraz dwie wspólnoty protestanckie (ormiańska i arabska). Kościoły prawosławny i jakobicki (syryjski) podpisały akt jedności kościelnej.

W Aleppo znajduje się 36 świątyń chrześcijańskich, 17 kaplic i 21 monasterów. Działa 98 kapłanów i pastorów oraz 75 zakonnic.

Mozaika wyznaniowa chrześcijaństwa w Aleppo tworzy głęboką i zdumiewającą jedność dzięki istnieniu rady ekumenicznej oraz regularnym spotkaniom, w ostatnią sobotę miesiąca, zwierzchników wszystkich wspólnot chrześcijańskich miasta.

Aleppo - miasto ekumeniczne   AUTOR / CC 3.0 Targowisko w Aleppo Ekumenizm w Aleppo

Biskupi i kapłani regularnie biorą udział w ceremoniach religijnych w różnych wspólnotach, w tym także podczas chrztu, zawierania małżeństw i pogrzebów. Kontakty te kulminują corocznie podczas Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan. Lokalna komisja ekumeniczna przygotowuje materiały ułatwiające wiernym udział w nabożeństwach w różnych świątyniach. Pierwsze nabożeństwo przygotowują wszyscy wierni, drugie młodzież, w trzecim biorą udział wszyscy duchowni miasta, którzy następnie spotykają się na braterskiej agapie. Specjalne nabożeństwo ekumeniczne przygotowują wspólnie trzy wspólnoty ormiańskie. Trzeba podkreślić, że wszyscy duchowni chrześcijańscy w Aleppo znają się osobiście i pozostają w bliskich relacjach. Corocznie publikowany jest ekumeniczny rocznik dla wszystkich wspólnot chrześcijańskich w Aleppo.

Uznano wzajemnie chrzest sprawowany w różnych wspólnotach, a także małżeństwa mieszane. Istnieje zwyczaj, że żona praktykuje tradycję swojego męża. We wszystkich szkołach chrześcijańskich w Aleppo nauczanie ma charakter ekumeniczny. Katechizmy są przygotowane przez komisję ekumeniczną. Również Towarzystwo Biblijne, katolicki Instytut Teologiczny oraz różne organizacje prawosławne działają na rzecz ekumenizmu. Szereg komisji ekumenicznych współpracuje z Radą Ekumeniczną Kościołów Bliskiego Wschodu. Należy też podkreślić, że wszystkie świątynie chrześcijańskie w Aleppo są otwarte dla wszystkich chrześcijan.

Jednym z poważnych problemów jest emigracja oraz życie w warunkach diaspory. Umacnianiu jedności służą badania archeologiczne zabytków wczesnochrześcijańskich, poznawanie tradycji islamu i współżycie z wyznawcami tej religii.

Wspólnoty chrześcijańskie w Aleppo rozwinęły także wspaniałą działalność charytatywną, która jest realizowana wspólnie przez wszystkich chrześcijan.

Toczy się także dialog doktrynalny. Niestety, powstało też kilka niezależnych wspólnot kościelnych, które nie biorą udziału w ruchu ekumenicznym oraz odrzucają uznanie ważności chrztu sprawowanego w innych wspólnotach chrześcijańskich.

Wielu zwierzchników wspólnot chrześcijańskich pozostaje w oficjalnych relacjach ze Światową Radą Kościołów oraz bierze udział w dialogach bilateralnych. Światowa Rada Kościołów zorganizowała w Aleppo szereg spotkań, w tym także na temat możliwości wspólnego świętowania Wielkanocy. Rada Kościołów Bliskiego Wschodu wspólnie podejmuje szereg inicjatyw odnoszących się do młodzieży, roli kobiet w Kościele oraz edukacji chrześcijańskiej. W tę działalność włączyła się także Rada Papieska do spraw Promowania Jedności Chrześcijan. Aleppo jest też odwiedzane przez różne osobistości świata chrześcijańskiego.

Wszystko to pozwala stwierdzić, że w rejonie Bliskiego Wschodu ekumenizm rozwija się bardzo dynamicznie i jest nadzieją dla całego chrześcijaństwa.

 

styczeń 2004