Panorama dialogów

publikacja 28.11.2002 15:10

Panorama międzynarodowych dialogów doktrynalnych i ich osiągnięcia

1. z udziałem Kościoła katolickiego


- z Kościołem ewangelicko-augsburskim, reprezentowanym przez Światową Federację Luterańską, od 1967 r. Uzgodnienia zapisano w dokumentach: Ewangelia i Kościół, tzw. raport z Malty (1072 r.), Wieczerza Pańska - na temat Eucharystii (1978 r.), Drogi do wspólnoty (1980 r.), Wszyscy pod jednym Chrystusem - o Konfesji Augsburskiej (1980 r.), Duchowny urząd w Kościele (1981 r.), Marcin Luter, świadek Jezusa Chrystusa (1983 r.), Jedność przed nami: modele, formy i etapy kościelnej wspólnoty luterańsko-katolickiej (1984), Wspólna deklaracja w sprawie nauki o usprawiedliwieniu (1999 r.) - uznawana za najważniejsze osiągnięcie dialogu katolicko-luterańskiego.

- z Kościołem metodystycznym, reprezentowanym przez Światową Radę Metodystów, od 1967 r. Przyjęto 4 raporty: z Denver (1070 r.) - nt. chrześcijaństwo i świat współczesny, duchowość, chrześcijański dom i rodzina, Eucharystii, urzędu duchownego i autorytetu w Kościele, z Dublina (1975 r. ) - o problemach moralnych, duchowości, wspólnym świadectwie chrześcijańskim w świecie, eutanazji, Eucharystii, kościelnym urzędzie, autorytecie, działaniach na rzecz jedności, z Honolulu (1981 r. ) - o Duchu Świętym, doświadczeniu chrześcijańskim, autorytecie w Kościele, małżeństwie, z Nairobi (1985 r. ) - dotyczy natury Kościoła.

- z Kościołem ewangelicko-reformowanym, reprezentowanym przez Światowy Alians Kościołów Reformowanych, od 1970 r. Przyjęto uzgodnienia na temat Obecność Chrystusa w Kościele i świecie (1977 r.), Ku wspólnemu rozumieniu Kościoła (1990 r.) - o Kościele jako Ludzie Bożym, ciele Chrystusa i świątyni Ducha Świętego.

- z Kościołem anglikańskim, od 1970 r. Przyjęto wspólne deklaracje o Eucharystii (1971 r.), posługiwaniach kościelnych i święceniach (1973 r.), autorytecie w Kościele (1976 r.), teologii małżeństwa i małżeństwach mieszanych wyznaniowo (1976 r.), o zbawieniu w Kościele (1987 r.), budowaniu wspólnoty Kościoła (1993 r. ).

- z Kościołami przedchalcedońskimi (koptyjskim, syryjskim, ormiańskim, etiopskim, malabarskim), od 1991 r. - dotyczy głównie kwestii chrystologicznych (uzgodnienia w dokumencie Tajemnica wcielonego Słowa z 1988 r.) i prymatu Piotra.

- z Kościołami zielonoświątkowymi od 1972 r. Przyjęto 4 Raporty końcowe: w 1976 r. - ustalono podstawowe kwestie wymagające przedyskutowania, w 1982 r. - ważniejsze tematy to dar mówienia językami, uzdrawiania, sakramenty, charyzmaty, posługiwanie w Kościele, mariologia, w 1989 r. - o Kościele rozumianym jako koinonia (wspólnota), w 1997 r. - o ewangelizacji, prozelityzmie i wspólnym świadectwie, trwa kolejna faza dotycząca sakramentu chrztu i chrztu w Duchu Świętym.

- z Uczniami Chrystusa - z Kościołem katolickim w USA od 1967 r., natomiast z watykańską Radą Popierania Jedności Chrześcijan od 1977 r. Dotyczy kwestii jedności Kościoła, zagadnienia chrztu, wiary, Tradycji, Kościoła rozumianego jako wspólnota.

- z Kościołem prawosławnym od 1980 r. Przyjęto dokumenty: Misterium Kościoła i Eucharystii w świetle misterium Trójcy Świętej (1982 r.), Wiara, sakramenty i jedność Kościoła (1987 r.), Sakrament kapłaństwa w sakramentalnej strukturze Kościoła ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia sukcesji apostolskiej dla uświęcenia i jedności Ludu Bożego (1988 r.), O uniatyzmie i prozelityzmie (1990 r.). Od 1990 r. dialog przeżywa kryzys z powodu pretensji kierowanych przez Patriarchat Moskiewski pod adresem odrodzonego na Ukrainie Kościoła greckokatolickiego.

- z Kościołem Chrześcijan Baptystów od 1984 r. Przyjęto dokument Wezwanie do dawania świadectwa o Chrystusie w dzisiejszym świecie (1988 r.).

Za początek dialogu została przyjęta data pierwszej oficjalnej sesji.

2. inne dialogi dwustronne


- prawosławni-starokatolicy od 1973 r. Rozpoczęto od tematyki dotyczącej chrystologii, eklezjologii, sakramentologii i eschatologii. Dyskutowano także o mariologii, Trójcy Świętej, wcieleniu Jezusa Chrystusa i warunkach zjednoczenia.

- luteranie-reformowani od 1967 r. Dialog toczył się oddzielnie w USA (gdzie nie doprowadził do żadnych uzgodnień), Kanadzie i Europie. Owocem europejskiego etapu jest tzw. Konkordia Leuenberska (z 1971 r., przyjęta tylko w Europie), która wprowadza wspólnotę w słowie i sakramencie (wymianę kaznodziejów i interkomunię). Uzgodniono też stanowisko w sprawie wspólnoty kościelelnej i jedności w różnorodności.

- anglikanie-luteranie od 1967 r. - głównym tematem było wspólne świadectwo chrześcijańskie w świecie.

- prawosławni-anglikanie od 1973 r. - o podstawowych prawdach wiary. Dialog zakłóciła przyjęta przez Kościół anglikański decyzja o dopuszczeniu do święceń kapłańskich kobiet.

- baptyści-reformowani od 1974 r. - o urzędzie kościelnym i chrzcie.

- luteranie-metodyści od 1977 r. Doprowadził do stwierdzenia zgodności, która prowadzi do pełnej komunii między tymi Kościołami. Pierwszym krokiem było zachęcenie do wspólnoty ambony (wymiana kaznodziejów) i gościnności eucharystycznej (pozwolono luteranom na przyjmowanie Komunii w Kościele metodystycznym i odwrotnie).

- prawosławni-luteranie od 1976 r. Temat: „Udział w misterium Kościoła”.

- anglikanie-reformowani od 1981 r. - o modelach jedności i posłannictwie Kościoła.

- prawosławni-Kościoły przedchalcedońskie od 1985 r. Doprowadził do potwierdzenia zgodności w kwestiach chrystologicznych między partnerami dialogu.

- luteranie-baptyści od 1986 r. - o wierze, naśladowaniu Chrystusa, chrzcie, istocie Kościoła.

- reformowani-metodyści od 1987 r. - prowadzi Światowy Alians Kościołów Reformowanych i Światowa rada Metodystyczna; jest to odpowiedź na zawarte w wielu krajach unie między tymi Kościołami.

listopad 2002