Zwierzchnik Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP) przewodniczył tam doksologii - nabożeństwu oddającemu chwałę Trójcy Świętej. Odprawiane jest ono według schematu nieszporów, są więc śpiewane psalmy, jak w każdym nabożeństwie wieczornym.

W katedrze i przed nią zgromadzili się prawosławni chrześcijanie, mieszkający w stolicy. Obecni byli także: przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Józef Michalik, nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore, metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz i ordynariusz warszawsko-praski abp Henryk Hoser.

Nadjeżdżający patriarcha został powitany biciem w dzwony. Po powitaniu z wiernymi zebranymi przed świątynią zwierzchnik RKP wszedł do katedry, gdzie w dwóch szeregach czekali na niego duchowni w szatach liturgicznych. Cyryl I przeszedł między nimi w towarzystwie biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (PAKP) na czele z metropolitą warszawskim i całej Polski Sawą. On też wygłosił sprzed ikonostasu powitalne przemówienie.

- Wierzę, że wizyta Jego Świątobliwości Cyryla i nasze wspólne świadectwo o Chrystusie posłuży jak najlepiej dziełu Bożemu, naszym narodom, naszym państwom i całemu chrześcijaństwu - powiedział hierarcha. Podkreślił, że jest to wizyta historyczna, która wpisuje się w dzieje polskiego Kościoła prawosławnego, gdyż patriarcha Moskwy i Całej Rusi po raz pierwszy odwiedza polski Kościół prawosławny, aby w modlitwie połączyć się z jego wiernymi, błogosławić i w braterskim duchu spotkać się z przedstawicielami Kościoła rzymskokatolickiego i innych Kościołów oraz przywódcami Polski.

Witając Dostojnego Gościa słowami Pisma Świętego: „Błogosławiony, który przychodzi w imię Pańskie”, metropolita Sawa przypomniał, że patriarcha nie po raz pierwszy odwiedza nasz kraj, gdyż wcześniej odwiedzał Polskę jako metropolita smoleński. - Wszyscy Was znają i każdy Wasz pobyt w naszym kraju wspominamy z sympatią i miłością - dodał zwierzchnik PAKP.

- Wasza obecna wizyta jako zwierzchnika wielkiego świętego Kościoła rosyjskiego, z którym jesteśmy połączeni więzami duchownymi i historycznymi, ma duże znaczenie w wymiarze kościelnym i społeczno-państwowym. Witając Waszą Świątobliwość, przyjmujemy Was z otwartym sercem, braterską miłością i nadzieją, że wizyta Wasza będzie owocna w szerokim rozumieniu tego słowa, jak też posłuży dobru świętego prawosławia oraz naszych narodów: polskiego i rosyjskiego - mówił metropolita Sawa.

Zwrócił uwagę, że we współczesnym podzielonym świecie prawosławie ma szczególne zadanie: jego duchowość, modlitwa i świadectwo są bardzo potrzebne współczesnemu światu. - Nie naruszając nauki i kanonu świętego Kościoła prawosławnego, zawsze starało się ono dążyć do dialogu ze wszystkimi, pragnąc nieść świadectwo prawdy Pańskiej. To jest nasze zadanie i nasza powinność względem Boga i otaczającego nas świata. Wasza Świątobliwość, wierzymy że nasze wspólne świadectwo o tych wartościach będzie dobrze służyło współczesnemu społeczeństwu i zapisze się w historii - zaznaczył zwierzchnik PAKP.

Hierarcha przypomniał, że nasz Zbawiciel Jezus Chrystus pokazał nam, że człowiekowi obce powinny być: wrogość, nienawiść, szowinizm, nacjonalizm.

Życzył patriarsze „błogosławionego i przyjemnego pobytu na polskiej ziemi”. - Błogosławię wizytę Świątobliwego Patriarchy Cyryla na naszej ziemi! Mnogaja leta, swiatiejszyj Władyko! - zakończył metropolita warszawski i całej Polski.

W odpowiedzi patriarcha Cyryl podziękował za „braterskie zaproszenie do odwiedzenia Najświętszego Polskiego Kościoła Prawosławnego”. Przyznał, że z wieloma tutejszymi biskupami łączą go „długie lata dobrych, braterskich stosunków i współpracy”. Przypomniał też, że już wcześniej wielokrotnie miał okazję przebywać w tej katedrze.

- Po raz pierwszy patriarcha moskiewski i całej Rusi odwiedza Polskę. Niemniej jednak nasze stosunki mają długą i chwalebną historię. Zarówno na Ruś, jak i do Polski chrześcijaństwo tradycji wschodniej przynieśli uczniowie Świętych Braci, Równych Apostołom Cyryla i Metodego, Nauczycieli Słowiańskich. I ta wschodnia tradycja chrześcijańska obecna była na wielu ziemiach polskich w tym samym czasie, gdy wielki książę Mieszko I jednoczył je w jedno państwo - zaznaczył zwierzchnik RKP.
 

Na tej długiej drodze dziejowej „prawosławiu w Polsce sądzone było pozostawać w organicznej jedności z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym”. Zdaniem Cyryla, „to właśnie Kościół rosyjski zapoczątkował powstanie w Polsce Kościoła prawosławnego, aby następnie wprowadzić go jako najbliższą sobie siostrę do rodziny lokalnych Kościołów prawosławnych. Cieszy nas, że Polski Kościół Prawosławny święcie strzeże tradycji przejętych od Kościoła rosyjskiego. Nasza jedność jest przypieczętowana i w ustroju kościelnym, i w architekturze świątyń, i w języku liturgii. Jednocześnie te tradycje ruskie zyskały w Polsce samodzielny i twórczy rozwój, co bardzo nas cieszy - oświadczył patriarcha Cyryl.

Zauważył, że polscy i rosyjscy prawosławni czczą „tych samych świętych, przy czym ziemskie życie niektórych z nich jest związane z Polską i z krajami Świętej Rusi”, np. Mojżesz Ugrien, Paraskiewa Dmitrowska oraz „pochodzący z ziemi chełmskiej, nasz wspólny orędownik niebieski, święty wyznawca Roman Miedwieď – duchowny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, który wykazał się niezachwianą stałością wiary w okresie okrutnych prześladowań Kościoła”.

- Obecnie spoczywa on wraz ze swymi świętymi relikwiami w jednej z moskiewskich świątyń. Cząstkę relikwii św. Romana przywiozłem ze sobą w darze dla bratniego Polskiego Kościoła Prawosławnego i chciałbym przekazać tę świętość Waszej Eminencji jako znak naszej miłości i duchowej jedności w Chrystusie. Niech ten wyznawca Boży będzie w sposób widzialny obecny na ziemi polskiej w swych doczesnych szczątkach i w sposób niewidzialny stając przed Stołem Chrystusa Wszechmocnego, nieustannie wstawia się za zdrowie i zbawienie prawosławnych w Polsce - mówił patriarcha.

Oprócz relikwii św. Romana podarował Polskiemu Kościołowi Prawosławnemu ikonostas dla cerkwi pw. Świętych Cyryla i Metodego w powstającym w Warszawie Ośrodku Kultury Prawosławnej. Przekazał gotową już Bramę Królewską (carskie wrota) oraz certyfikat na wykonanie pozostałej części ikonostasu. Z kolei dla katedry przywiózł ikonę Matki Bożej, która obecna była na Soborze RKP, który wybrał go na patriarchę w 2009 r.

Podkreślił też „ważną rolę Polskiego Kościoła Prawosławnego w ustanowieniu dobrych stosunków między Kościołami prawosławnym i rzymskokatolickim”. - Zwłaszcza w ostatnich latach tu, w tym kraju, przebyto wielką drogę z punktu widzenia pojednania i nawiązania ściślejszej współpracy dwóch gałęzi chrześcijaństwa, które od istniejącej niegdyś konfrontacji przeszły do braterskiego współdziałania i wspólnego świadectwa o Chrystusie Ukrzyżowanym i Zmartwychwstałym, wspierając tym samym duchowe i moralne tradycje Ewangelii - zaznaczył zwierzchnik RKP.

Na zakończenie do patriarchy podchodzili obecni w katedrze prawosławni kapłani, a także biskupi katoliccy, z którymi Cyryl I chwilę rozmawiał. Kard. Nycz, abp. Migliore, abp Michalik i abp Hoser otrzymali od niego książkę jego autorstwa i obraz. Z wielką serdecznością przedstawiał ich patriarsze metropolita Sawa.

Opuszczając świątynię zwierzchnik RKP rozmawiał z garnącymi się do niego wiernymi, po czym sprzed katedry odjechał do hotelu.