Rozpoczyna się Europejskie Zgromadzenie Ekumeniczne

KAI/J

publikacja 04.09.2007 09:36

Sibiu (Sybin) w Rumunii będzie w dniach 4-9 września miejscem końcowego etapu III Europejskiego Zgromadzenia Ekumenicznego. Ma to być największe wydarzenie kościelne 2007 r. w Europie. Ok. 2500 delegatów różnych wyznań chrześcijańskich będzie dyskutowało o najważniejszych aktualnych sprawach naszego kontynentu. Zastanowią się oni, co mogą uczynić Kościoły dla rozwiązania tych problemów.

Miejsce spotkania protestantów, katolików i wyznawców prawosławia nie mogło być lepiej wybrane: Sibiu w Siedmiogrodzie jest w tym roku europejskim miastem kultury UNESCO, a Rumunia od kilku miesięcy jest członkiem Unii Europejskiej.

Sybin - miasto wielowyznaniowe

Po zgromadzeniach w protestanckiej Bazylei w 1989 r. i w katolickim Grazu w 1997 r. na miejsce kolejnego spotkania świadomie wybrano region o przewadze wyznawców prawosławia. Liczący 20 mln wiernych Rumuński Kościół Prawosławny jest trzecim pod względem liczby wyznawców krajem prawosławnym świata. Jednocześnie miasto Sybin ma tradycję wielowyznaniową.

Założyli je "niemieccy osadnicy pod węgierską Koroną". W 1543 r. zawitała tam Reformacja. Gdy w 1918 r., w wyniku rozpadu monarchii austro-węgierskiej powstała niezależna Rumunia, większość mieszkańców Sybinu nadal stanowiła ludność niemiecka. Dziś wśród 170 tys. mieszkańców ludność pochodzenia niemieckiego stanowi niecałe 2 proc., ale od 2000 r. miastem rządzi niemiecki burmistrz, pierwszy od 70 lat w dużym mieście rumuńskim.

Większość mieszkańców Sybinu, bo 92 proc, stanowią wyznawcy prawosławia. Wspólnoty katolików łacińskich, grekokatolików, luteran i reformowanych liczą po ok. 1-2 proc. ogółu mieszkańców miasta. W ostatnich latach silnie dały o sobie znać tzw. wolne Kościoły.

Centralnym punktem zgromadzenia w Sibiu będzie spotkanie z prawosławiem. Przypada ono w niełatwym dla ekumenizmu czasie, po ogłoszeniu przez Kongregację Nauki Wiary "Odpowiedzi na pytania dotyczące niektórych aspektów nauki o Kościele". Krytyków tego dokumentu nie przekonują zapewnienia przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan kard. Waltera Kaspera, że Kościół katolicki nie odstępuje od ekumenizmu i że tak intensywnie dyskutowany dokument stanowi wezwanie do dialogu, bo "dyskusja ekumeniczna, w której przede wszystkim powinny być omówione podstawowe różnice w pojęciu urzędu i Kościoła, musi trwać". Najbardziej krytycznie do dokumentu odnosi się strona ewangelicka.

Innym ważnym tematem zgromadzenia w Sybinie będzie refleksja nad realizacją Karty Ekumenicznej, która zawiera wytyczne dla coraz bliższej współpracy Kościołów w Europie. Została ona podpisana w 2001 r. przez Konferencję Kościołów Europejskich (KEK) skupiającą 124 Kościoły m.in. ewangelickie, anglikańskie, prawosławne oraz Radę Konferencji Episkopatów Europy (CCEE). Oba te gremia są organizatorami III Europejskiego Zgromadzenia Ekumenicznego pod hasłem "Światło Chrystusa oświeca wszystkich - nadzieja na odnowę i jedność w Europie".

Bazylea - Graz - Sybin

I Europejskiego Zgromadzenia Ekumeniczne odbyło się w maju 1989 r. w Bazylei, w okresie, gdy w Europie dochodziło do zmian systemowych. Chrześcijanie z całego kontynentu dyskutowali na temat "Pokój, sprawiedliwość i ochrona stworzenia".

II Zgromadzenie pod hasłem "Pojednanie - dar Boga i źródło nowego życia" obradowało w czerwcu 1997 r. w Grazu. Spotkało się tam 700 oficjalnych przedstawicieli Kościołów chrześcijańskich z 34 krajów i 10 tys. chrześcijan, w tym wielu z Europy Wschodniej, by wspólnie rozważać problemy ekumeniczne i perspektywy chrześcijańskiego zaangażowania w sprawę pojednania.

Oczekiwano, że przy okazji tego spotkania mogłoby dojść do spotkania papieża Jana Pawła II ze zwierzchnikiem Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, patriarchą Aleksym II , lecz na krótko przed rozpoczęciem spotkania zostało odwołane przez stronę prawosławną. Nie przeszkodziło to jednak, by patriarcha Aleksy pojawił się na otwarciu obrad w Grazu, oskarżając w swoim wystąpieniu inne wyznania o prozelityzm. Patriarcha wyraził ubolewanie, że "radykalne przemiany w Europie Wschodniej negatywnie wpłynęły na stosunki między Kościołami w krajach naszego regionu i wewnątrz tych krajów".

W odróżnieniu od dwóch poprzednich, III Europejskie Zgromadzenie Ekumeniczne zaplanowane zostało - w duchu Karty Ekumenicznej - jako pielgrzymka ekumeniczna, złożona z trzech etapów. Pierwszym z nich było spotkanie delegatów w Rzymie w styczniu 2006 r. Drugi etap objął serię spotkań ekumenicznych na szczeblu krajowym i regionalnym, począwszy od drugiej połowy ub.r. po pierwsze półrocze br. Na trzecim etapie o w dniach 15-18 lutego 2007 r. odbyło się spotkanie delegatów (tych samych, którzy przybyli do Rzymu) w Wittenberdze-Lutherstadt, mieście Marcina Lutra. Ostatnim etapem jest spotkanie w Sybinie. Równolegle w wielu innych miastach Europy będą się odbywać podobne spotkania ekumeniczne w duchowej łączności z miastem rumuńskim.

Zgromadzenie w Sibiu rozpocznie się dziś, 4 września, świętem powitania na centralnym placu miasta. W następnych dniach odbywać się będą posiedzenia plenarne i fora dyskusyjne. Każdego wieczoru będzie miał miejsce program duchowy i kulturalny. W sobotę 8 września planowane jest "święto światła", a podobne "święta" odbędą się w innych miastach europejskich, które połączą się drogą telewizyjną i internetową . Symboliczne "światło dla Sibiu" zapali przebywający w tym dniu z pielgrzymką w austriackim Mariazell papież Benedykt XVI.

O tym, że Zgromadzenie w Sybinie znacznie posunie naprzód dialog teologiczny, jest przekonany rumuński teolog prawosławny, ks. prof. Viorel Ionita. Teolog zwraca uwagę, że choć w spotkaniu weźmie udział 2500 delegatów ze wszystkich Kościołów naszego kontynentu, a w poprzednim Zgromadzeniu w Grazu uczestniczyło 10 tys. osób, to jednak oficjalnych delegatów było tylko 700. Dzięki większej liczbie delegatów Kościoły obecne w Sybinie będą miały "o wiele większe możliwości przedstawienia swoich najważniejszych spraw".

Ks. Ionita, który kieruje wydziałem ds. studiów KEK w Genewie jest jednym z odpowiedzialnych za program i przebieg zgromadzenia ekumenicznego w Sybinie. Bardzo ubolewa, że tego spotkania nie dane było dożyć wielkiemu orędownikowi ekumenizmu, jakim był zmarły pod koniec lipca br., w wieku 92 lat, rumuński patriarcha Teoktyst I.