Czas Pana: Wokół tajemnicy zmartwychwstania

ks. Jan Gross

publikacja 07.03.2008 17:16

Od Środy Popielcowej rozpoczął się okres wielkanocny, który podzielony jest na czas: pasyjny z Wielkim Tygodniem jako punktem szczytowym, oraz na czas Wielkanocy z Niedzielą Wielkanocną jako szczytowym punktem tego okresu.

Czas Pana: Wokół tajemnicy zmartwychwstania Henryk Przondziono/Agencja GN

Podczas gdy pierwsza część okresu wielkanocnego jest raczej smutna i pokutna, to jednak druga część, wielkanocna, oczywiście jest radosna. W poważnym czasie roku kościelnego, jakim jest czas pasyjny, także w liturgii następują pewne zmiany. Kolor liturgiczny tzw. antependiów ołtarza i ambony, a także stuły jest kolorem fioletowym, za wyjątkiem Wielkiego Czwartku (biały) i Wielkiego Piątku (czarny, względnie czerwony). Dawniej na Śląsku Cieszyńskim w niedziele postne księża zakładali nadal na czarną togę także i komżę (alba silesiana), ponieważ każda niedziela jest wspomnieniem Wielkanocy i nie może być w ścisłym tego znaczenia postem. Jedynie tygodniowe nabożeństwa pasyjne odprawiane były na czarno. W liturgii zamiast „Gloria in excelsis” śpiewa się „Aufer a nobis”, tzn.: ks.: „Zgładź o Panie Boże…”, a zbór odpowiada w czasie pasyjnym: „Baranku Boży niewinny…” [ŚE 345].
Po czytaniu Starego Testamentu zbór przez cały czas pasyjny śpiewa „Trishagion”: „Święty Boże, Święty Mocny…” [ŚE 960 str. 1317 lub ŚE 372 refren].

Po lekcji apostolskiej zamiast „Alleluja!” śpiewa się jeden raz pokutne „Amen” (Chor.2, strona 26). lub pieśń tygodnia. W antyfonach liturgii pokomunijnej. lub końcowej, opuszcza się „Alleluja” [ŚE 960 str. 1332 i ŚE 961 str.1337]. Także na pożegnanie przed błogosławieństwem: „Idźcie w pokoju Pańskim”, zbór odpowiada: „Bogu niech będą dzięki!” w prostej melodii ze strony 1332 Śpiewnika Ewangelickiego.

2 III 2008 - 4. NIEDZIELA POSTU – LAETARE [ŚE 35]

„Laetare” znaczy „Radujcie się”. W samym środku czasu pasyjnego jest miejsce na radość. Dlatego w średniowiecznym Kościele zamiast liturgicznego koloru fioletowego stosowano w 4. Niedzielę Postu, jak też w 3 Niedzielę Adwentu koloru różowego, a na ołtarzu stawiano różowe róże. Jaki tego jest powód? Z czego się radować? Jest tego jeden powód: nasza radość pochodzi z radości zbawienia, bo jak mówi staropolska pieśń „W krzyżu cierpienie, w krzyżu zbawienie (…) W krzyżu osłoda, w krzyżu ochłoda…” [ŚE 167]. Z tego względu pieśnią tygodnia jest pieśń: „Jezu, ma radości…” [ŚE 795], a dzisiejszy biblijny teksty kazalny mówi że pozorne jest tylko przekonanie, że Bóg na wieki opuszcza. On na chwilę zasłania Swoją twarz przed nami, gdy grzeszymy. On dla naszych grzechów „opuścił” Syna Bożego na krzyżu, który modlił się słowami Psalmu 22: „Boże mój, Boże\ mój, czemuś mnie opuścił.” Boża łaska i Boża miłość jest większa niż nasz grzech. On znowu rozjaśni Swoją twarz i obróci ku nam Swoje oblicze.

Pieśni: 129; 795; 167; 116; 123; 114 lub: 135 albo: 142/7

7 III 2008 r. (piątek) – Światowy Dzień Modlitwy

Jeszcze do niedawna ten dzień nazywał się Światowym Dniem Modlitwy KOBIET i zawsze obchodzony jest w pierwszy piątek marca. Dziś wprawdzie ten dzień przygotowują nadal kobiety, ale dla wszystkich wierzących i dla wszystkich Kościołów. Jest to ekumeniczny dzień modlitwy, którego cały program przygotowują kobiety, każdego roku z innego kontynentu.
Pieśni: 846; 281; 596; 314

9 III 2008 r. – 5 NIEDZIELA POSTU – JUDICA [ŚE 37]

Niedziela Judica od dawnych czasów wprowadzała chrześcijan do ścisłego czasu pasyjnego. Nazywała się Niedzielą Czarną albo Niedzielą Męki Pańskiej i okres ten obejmuje dwa tygodnie. Gdy poprzednie niedziele postne były przygotowaniem katechumenów do Chrztu Świętego i raczej mówiły o przyczynie istnienia grzechu, który przecież był też bezpośrednią przyczyną ofiary Jezusa Chrystusa, to od niedzieli Judica jest już mowa o śmierci Jezusa. Dlatego dawniej zasłaniano fioletowym materiałem obrazy i krucyfiksy. Kościół rozpoczyna okres Męki Pańskiej od śpiewu Psalmu 43 – Judica me, Deus – Bądź sędzią moim, Boże! Introit aż do Wielkiej Soboty nie kończy się jak zazwyczaj Gloria Patri (Chwała Ojcu), tylko ksiądz przechodzi bezpośrednio do Kyrie.
Dzisiejsza lekcja z listu do Hebrajczyków w swej treści bardzo krótka, lecz wymowna w treści wzywa nas, abyśmy poszli po za miasto i tam w kornej czci i głębokiej pokucie oglądali to wszystko co Chrystus Pan dla nas wycierpiał.
„Kto spojrzy na Pana, kto spojrzy na krzyż,
ten z grzechów podniesie się zdrów.
Więc spojrzyj na Pana do Niego się zbliż
Usłuchaj wezwania tych słów…” [ŚE 132]

Pieśni: 167; 132; 165; 284;
Do spowiedzi: 138
Do Komunii Świętej: 407 (mel. 933)

16 III 2008 r. - 5 NIEDZIELA POSTU – PALMOWA [ŚE 39]

W dniu dzisiejszym Kościół wkracza w Wielki Tydzień, którego szczytowymi dniami to wielki Czwartek i Wielki Piątek. Niedziela Palmowa jak sama nazwa mówi jest wspomnieniem radosnego wjazdu Jezusa Chrystusa do Jerozolimy. Wtedy jednak rozpoczęła się w ścisłym tego słowa znaczeniu Jego Pasja – Jego cierpienie i męka. Dlatego jej charakter jest podwójny: radosny i smutny. Radujemy się ze zbawienia, jakie mamy w Jezusie Chrystusie i smucimy się tego powodu, że ono zostało okupione ofiarą Jego ciała i krwi. Dzisiejsza lekcja wzywa nas znowu do spojrzenia na krzyż, na Jezusa, który dla nas wycierpiał mękę krzyża. On to zamiast doznać radości, wycierpiał krzyż. Przy czym nie wolno nam zapominać o tym, że przygląda się nam wielki obłok świadków, zbawionych, którzy spoglądają na nasze czyny i na naszą wiarę. Pod krzyżem możemy złożyć „wszelki ciężar i grzech, który nas usidla”.

Pieśni: 166; 168; 169; 142 / 7;
Do spowiedzi: 120
Do Komunii Świętej: 756 (mel. 786)

20 III 2008 r. - WIELKI CZWARTEK – DZIEŃ USTANOWIENIA WIECZERZY PAŃSKIEJ [ŚE 41]
Wielki Czwartek to dzień ustanowienia przez Pana Jezusa Wieczerzy Świętej. W Kościele Sakrament ten ma różne nazwy: Wieczerza Pańska, Wieczerza Święta, Sakrament Ołtarza, Komunia Święta, Stół Pański, Eucharystia, Łamanie Chleba.

W tym Sakramencie Chrystus sam przychodzi w Swoim Ciele i Krwi pod postaciami chleba i wina. Luteranizm od samego początku wierzy w realną i substancjalną obecność Ciała i Krwi Chrystusa w chlebie i winie.

Dlatego Kościół uroczyście obchodzi Wielki Czwartek, jako dzień wdzięczności za Sakrament Ołtarza. Znowu w środku Wielkiego Tygodnia jest chwila na wdzięczność i radość.. Dlatego kolor liturgiczny jest biały, a w liturgii ksiądz intonuje dziękczynne „Chwała Bogu na wysokościach!,” zbór zaś: „Na wysokościach Bogu cześć” [ŚE 342] lub: 336, 337. W tym czasie dzwonią wszystkie dzwony, które po zakończeniu milkną aż do Wielkanocy.

Wielki Czwartek jest pierwszym z trzech dni zwanych „TRIDUUM” Paschalne. Przez to, ze jesteśmy braćmi i siostrami Jezusa Chrystusa mamy udział w Jego krwi i Jego ciele, albo przez to, że jestesmy uczestnikami Jego Sakramentu, spożywamy Jego ciało i pijemy Jego krew jestesmy tym samym Jego braćmi i Jego siostrami. On też jest jedynym Orędownikiem Swoich braci i sióstr u Ojca w niebiesiech i jedynym Pośrednikiem pomiędzy Bogiem a nami..
Pieśni: 113; 130; 162; 398; 407; 569;

21 III - WIELKI PIĄTEK [ŚE 42]
Wielki Piątek jest dla ewangelików wielkim dniem w roku kościelnym ze względu na pamiątkę śmierci Pana Jezusa, a także ze względu na luterańską „teologię krzyża” – „theologiae crucis”. Nie jest pewne jednak, jak Marcin Luter obchodził Wielki Piątek i czy była to forma taka, do jakiej my jesteśmy przyzwyczajeni. Wiadomo, że Luter nie napisał żadnej pieśni pasyjnej ani wielkopiątkowej, natomiast pozostawił pieśń wielkanocną, która znowu powróciła do naszego nowego Śpiewnika Ewangelickiego (zawierał ją Kancjonał ks. J. Heczki oraz Kancjonał Górnośląski). Jest to pieśń: „Chrystus był w śmierci mocy z ludzki grzech pojmany” [ŚE 172], która oparta jest na starokościeknej pieśni: „Chrystus Pan zmartwychwstał” [ŚE 174]. Pieśń 172 zawiera w sobie części wielkopiątkowe jak i wielkanocne. Dla Lutra Wielki Piątek był nierozłącznie związany z Wielkanocą.

W czasach ks. S. Dambrowskiego, w Wielki Piątek nie było kazania, a w jego miejsce była czytana lub śpiewana długa Pasja wg czterech Ewangelistów. Dzisiaj zazwyczaj odprawia się dwa nabożeństwa: przed południem i popołudniu lub wieczorem z Sakramentem Ołtarza.

Na ołtarzu i ambonie są zawieszone czarne antependia. Ołtarz jest bez kwiatów, pusty, za wyjątkiem kilka czerwonych róż lub goździków pod krzyżem. Nie dzwonią dzwony, a w niektórych kościołach nie grają organy.

W liturgii po kazaniu lub po spowiedzi są przez księdza wypowiadane Improperia, czyli wielka skarga Boga do ludu: „Ludu mój cóżem ci uczynił”, na co zbór odpowiada starościelnym Trishagion: „Święto Boże, Święty Mocny..” [ŚE 372 lub 373]

Dziś Kościół zwiastuje długą „Pieśń Sługi Pana” z tzw. „drugiego Izajasza”. Jest to starotestamentowe proroctwo o cierpiącym za nasze grzechy Jezusie Chrystusie. Jest to starotestamentowa Ewangelia, czyli radosna wieść o Jezusie Chrystusie, który ofiarą Swojego cierpienia, męki i śmierci nabył sobie nowy Lud, którym jest Jego Kościół. Ta śmierć nie była daremna! Ale dziś musimy sobie my chrześcijanie odpowiedzieć na pytanie: jakim jesteśmy Ludem Bożym? Kim dzisiaj jest dla nas Ten, który dla nas i za nas oddał Swoje życie?

Pieśni: 137; 142; 134; 120; 126 lub 127; 114;
Pieśni: 142; 126; 124; 138; 153; 127; 114;

22 III 2008 r. (sobota) – WIELKA SOBOTA [ŚE 43]

W Kościele to dzień ciszy i przygotowania do Wielkanocy. Przed południem w niektórych parafiach odprawiane są nabożeństwa związane z pogrzebem i złożeniem Chrystusa do grobu. O tym mówią wszystkie teksty biblijne i liturgiczne. O zachodzie słońca lub też w nocy w wielu kościołach chrześcijańskich, także luterańskich, odprawiana jest liturgia wielkosobotnia polegająca na czytaniu historii Izraela: wyjście z Egiptu i przejście przez Morze Czerwone. Szczytowym punktem jest zapalenie świecy wielkanocnej zwanej Paschałem i ustawieniem go w pobliżu chrzcielnicy. Świeca ta oznacza zmartwychwstałego Chrystusa – „światłość świata”. Dzisiejszy tekst kazalny stawia pytanie podczas widzenia pola suchych kości: „Ożyją te kości?” I na to odwieczne pytanie całej ludzkości, Bóg przynosi nam wspaniałą nadzieję, że przyjdzie taki dzień, iż groby zostaną otwarte, a Bóg w suche kości tchnie Swojego Ducha. I to się stało w poranek wielkanocny, gdy mocno strzeżony grób Jezusa został otwarty. Na tej podstawie wolno nam wierzyć, że i nasze groby zostaną otwarte i nasze kości ożyją! Bo Chrystus powiedział: „Ja żyje i wy żyć będziecie!”
Pieśni: 131; 150; 143; 143;

23 III 2008 r. - NIEDZIELA WIELKANOCNA – [ŚE 44]

Kościół zachodni od roku 325, a więc od Soboru w Nicei ustanowił obchodzenie pamiątki zmartwychwstania Pana Jezusa na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca, czyli po 21 marca.
W wielu naszych parafiach odprawiane są w ten dzień dwa nabożeństwa: rezurekcja (godz. 7.00) lub jutrznia wielkanocna o godz. 5.00.

W kościele znajduje się biel (białe antependia, białe kwiaty), znowu dzwonią dzwony i grają organy. Do liturgii powraca zarówno: „Chwała Ojcu”, „Chwała Bogu na wysokościach” jak i „Alleluja!” Radość ze zmartwychwstania Pańskiego niesie nam nadzieję życia wiecznego. Wielkanoc mówi nam: ”Nie umrę, ale będę żył i opowiadać będę dzieła Pana” (Ps 118,17). W Chrystusowym zmartwychwstaniu jest też nasze zmartwychwstanie, bo On Swoją śmiercią śmierć zniweczył. W Nim mamy nadzieję. Pokładamy ją w Nim nie tylko w tym życiu doczesnym, ale i w przyszłym życiu. Apostoł Paweł powiada, że bylibyśmy najbardziej nieszczęśliwymi ludźmi, gdybyśmy tylko w tym życiu pokładali w Jezusie naszą nadzieję. Dlatego śpiewamy: „Jezus żyje – z Nim i ja!”
Pieśni: 180; 173 lub 174; 178; 199; 188; 184; 202;

24 III 2008 r. – PONIEDZIAŁEK WIELKANOCNY – [ŚE 45]

W Poniedziałek Wielkanocny Kościół wspomina barwną i w swej treści głęboką historię dwóch uczniów Pańskich, którzy wracali z Jerozolimy do Emaus. Wykład Słowa Bożego dokonany przez Jezusa w drodze do Emaus i Eucharystia na miejscu otworzyły im oczy, bo Chrystusa najlepiej poznaje się w Słowie Bożym i w Eucharystii. Historia ta po wszystkie czasy pragnie chrześcijaństwu uświadomić, co jest istotą każdego chrześcijańskiego nabożeństwa. Dziś Apostoł Piotr potwierdza raz jeszcze, że Zmartwychwstały Jezus ukazał się „świadkom” Jego zmartwychwstania. Oni Go widzieli i z Nim rozmawiali, podobnie jak to Go widzieli i z Nim rozmawiali dwaj uczniowie idący do Emaus podczas tej niezwykłej „Godziny Biblijnej”, podczas której zmartwychwstały Jezus wykładał im starotestamentowe proroctwa.
Pieśni: 196; 173 lub 174; 176; 175; 193; 195; 203; 202;

25 III (wtorek) - ZWIASTOWANIE MARII PANNIE [ŚE 85]
W ten dzień Kościół od wieków dziękuje Bogu za inkarnację Syna Bożego, przyjęcie przez Syna Bożego poprzez ciało błogosławionej Dziewicy Marii Panny natury ludzkiej. W tym dniu odwieczne Słowo - Chrystus stał się ciałem, Bóg stał się Człowiekiem, przyjął ludzkie ciało i nic, co ludzkie, oprócz grzechu, nie było Mu obce. W średniowieczu ta data, dlatego uważana była za początek nowej ery, początek roku. Samo święto znane było już w V wieku, a od VII wieku było już powszechnie obchodzone. W liturgii hiszpańskiej ze względu na czas pasyjny przenoszono Dzień Zwiastowania na czas Adwentu. To stało się także w liturgii luterańskiej od lat pięćdziesiątych ubiegłego stulecia (1959 – 1960), gdy to święto przeniesiono na IV Niedzielę Adwentu. Ks. Marcin Luter jak i bp Samuel Dambrowski, a także inni obchodzili to święto w dniu dzisiejszym.

Księgi symboliczne luteranizmu wyrażają się bardzo pozytywnie i z wielkim szacunkiem o Matce Pana. Apologia Konfesji Augsburskie mówi o niej: „Dignissima amplisimis honoribus – najgodniejsza najwyższej czci”. Artykuły Szmalkaldzkie w I części: „Przeto Syn stal się Człowiekiem w ten sposób, że poczęty został z Ducha Świętego, bez udziału męża i został zrodzony z Marii, czystej, świętej, zawsze Dziewicy”. Formuła Zgody – Konkordii I cz. Art. VIII: „dlatego wierzymy, uczymy i wyznajemy, że Dziewica Maria poczęła i porodziła nie tylko – ściśle biorąc – zwykłego człowieka, ale prawdziwego Syna Bożego. Stąd słusznie bywa nazywana MATKĄ BOŻĄ, i tak jest w rzeczywistości.” Stąd nazywano na Śląsku Cieszyńskim to święto (przed 100 laty) „Świętem Matki Bożej”.
Pieśni: 584; 581; 157; 169; 297

30 III 2008 r. 1. NIEDZIELA PO WIELKANOCY – QUASIMODOGENITI [ŚE 46]
Niedziela ta znana była kiedyś pod nazwą Niedzieli Przewodniej lub też Niedzieli Białej (in albis), a to dlatego, że nowoochrzeczeni w Noc Wielkanocną katechumeni ubrani byli do chrztu w białych szatach, w albach, tunikach, które nosili ubrane przez cały tydzień aż do Niedzieli Quasimodogeniti – „Jako nowonarodzone niemowlęta.”

Stąd też alba jest szatą wszystkich ochrzczonych. Stąd też w Kościołach historycznych, które używają alby jako starochrześcijańskiego stroju liturgicznego, mogą jej używać wszyscy pełniący służbę Bożą w kościele (dopiero stuła oznacza trójstopniowy urząd Kościoła: biskupa, prezbitera (księdza) i diakona).
Przez wiarę i chrzest święty chrześcijanie nabierają nowych sił wtedy gdy ich fizyczne siły opadają – tak brzmi główne przesłanie dzisiejszego tekstu kazalnego z Iz 40,26-31. Bóg, który stworzył cały wszechświat i który co roku odnawia oblicze ziemi, On nie ustaje, On się nie męczy, On nie upada jak człowiek. Kto Jemu zaufał i kto z ufnością spogląda ku górze może liczyć na Jego pomoc i wsparcie.
Pieśni: 193; 172; 194; 171;173 lub 174;

6 IV 2008 r. 2. NIEDZIELA PO WIELKANOCY – MISERICORDIAS DOMINI [ŚE 46]
Kościół Zachodni od wieków zawsze drugą Niedzielę po Wielkanocy poświęcał Dobremu Pasterzowi Jezusowi Chrystusowi, oraz Miłosierdziu Pańskiemu. Jest to zarówno Niedziela Dobrego Pasterza (łac. Bonus Pastor), którego jako „wielkiego Pasterza owiec” wyrwał Bóg z umarłych. Niedziela ta jest jednocześnie Niedzielą Miłosierdzia Pańskiego (łac. Misericordias Domini), bo Bóg dał nam Go z wielkiego miłosierdzia Swego i chce, abyśmy i my miłosierdzie okazywali sobie wzajemnie. O tym wielkim miłosierdziu okazanym nam przez wyprowadzenie z grobu „wielkiego Pasterza owiec” mówi właśnie dzisiejsze przesłanie biblijne.

Pieśni: 602; 792; 793; 173 lub 174;

13 IV 2008 r. - 3. NIEDZIELA PO WIELKANOCY (JUBILATE) [ŚE 48]
„Jubilate” znaczy „weselcie się”. Chrześcijanie mają prawo do radości, do wesela, ale też mają z czego się weselić. Śpiewamy „Gdyby nie był powstał, świat by w piekle został". Powodem naszej radości jest Chrystusowe zmartwychwstanie. Dlatego śpiewamy: „Wesoły nam dziś dzień nastał” [ŚE 199}, a inna stara pieśń zachęca nas: „Wesel się serdecznie ludzkie pokolenie” [ŚE 198]. To wezwanie do radości rozbrzmiewa w liturgii Kościoła w każdym okresie roku kościelnego, tymbardziej w okresie wielkanocnym, którego głównym przesłaniem jest radosna nowina o zmartwychwstaniu Pańskim. Tego przesłania nie chcieli słuchać nie tylko starożytni, współcześni Jezusowi, ale też tym przesłaniem nie przejmują się ludzie XXI wieku. W dzisiejszym tekście kazalnym czytamy o reakcji ludzi na to przesłanie Apostoła św. Pawła na Areopagu: „…jedni naśmiewali się, drudzy zaś mówili: O tym będziemy cię słuchali innym razem.” Czy dziś się cos zmieniło? Tylko nieliczni przyłączyli się do tych, którzy wyznawali wiarę w zmartwychwstanie i życie wieczne. Obyśmy do tych nielicznych i my należeli i oby przez nasze świadectwo wiary wielu uwierzyło.

Pieśni: 199; 198; 666; 203; 173 lub 174;

20 IV 2008 r.; 4. NIEDZIELA PO WIELKANOCY (CANTATE) [ŚE 49]
„Cantate” – „Śpiewajcie Panu pieśń nową ,bo cuda uczynił.” Wielu ludzi nie wierzy już w cuda. Ktoś nie dawno powiedział do mnie, że cuda zakończyły się wraz z Wniebowstąpieniem Pana Jezusa. A jednak cała przyroda, nasze codzienne życie, może nam dostarczyć wielu przykładów prawdziwych cudów, które dokonują się wokół nas i w nas. A największym cudem jest cud zmartwychwstania. Dlatego śpiewamy, dlatego psalmista zachęca nas do śpiewu. Dawniej ludzie powiadali: „Bis oret qui cantat” – to znaczy: „Podwójnie się modli ten, kto śpiewa.” To było powodem rozwoju w luteranizmie śpiewu i muzyki religijnej. Choć Kościół średniowieczny posiadał przepiękny „chorał gregoriański”, łaciński jednogłosowy śpiew, to jednak na śpiew całego ludu zwrócił szczególną uwagę ks. Marcin Luter. W ten sposób powstał „chorał luterański” (wbrew obiegowej opinii nie ma „chorału protestanckiego”!). Wielcy luteranie, jak ks. Paweł Gerhardt, ks. Beniamin Schmolck z Świdnicy, czy Jan Sebastian Bach, albo Jerzy Fryderyk Haendel i wielu, wielu innych aż po dzisiejsze czasy, wielce przyczynili się do rozwoju śpiewu i muzyki chrześcijańskiej, do wydawania śpiewników ewangelickich, do rozwoju chórów kościelnych. Niestety, w dzisiejszych czasach wielu ludzi już nie śpiewa, wielu nie otwiera ust w kościele w czasie śpiewu pieśni, czy liturgii. To dokładnie widać od strony ołtarza i z ambony. Czy jeszcze mamy otwarte uszy, aby wsłuchiwać się w to, co Bóg ma nam do powiedzenia? Dlatego ubiegły rok Synod naszego Kościoła poświęcił muzyce, śpiewowi pieśni i liturgii, która jest wiecznym uwielbieniem Boga, w teraźniejszości i we wieczności. Czy ten miniony rok przyniósł jakieś owoce na polu liturgiczno – hymnologiczno – muzycznym?
Kiedyś prof. Karol Hławiczka w czasie ewangelizacji wypowiedział znamienne słowa, które dobrze zapamiętałem: „We wieczności nie będzie już kazań, ani wykładów. Pozostanie tylko śpiew, pozostanie wieczna liturgia!” O tym mówi także dzisiejsze przesłanie biblijne, na którym oparte są kazania (Obj 15,2-4)

Pieśni: 641; 620; 619; 625; 629; 189;

25 IV 2008 r. – DZIEŃ EWANGELISTY ŚW. MARKA [ŚE 83]
Ewangelista Marek, z wykształcenia lekarz, pozostawił młodemu chrześcijaństwo dwie księgi nowotestamentowe: drugą Ewangelię oraz Dzieje Apostolskie. Dziś w dzień jemu poświęcony dziękujemy Bogu za tego wiernego Sługę Bożego, za Ewangelistę Nowego Testamentu.
Pieśni: 244; 565; 552; 173 lub 174;


27 IV 2008 r. – 5. NIEDZIELA PO WIELKANOCY (ROGATE) [ŚE 50]
„Rogate”, znaczy po polsku „Proście”, „Módlcie się”.
Modlitwa jest rozmową z Bogiem. Bóg nas słucha, słucha naszego uwielbienia, naszej wdzięczności, naszej prośby. Szczególnym wzorem modlitwy, jaką nam Pan Jezus pozostawił, jest Modlitwa Pańska. Ktoś kiedyś podał jej treść w pewnym schemacie:
* Spojrzenie do góry,
* Spojrzenie wokół siebie,
* Spojrzenie w siebie.
Taki schemat powinna zawierać każda modlitwa. W naszym Kościele modlitwa jest zmawiana z modlitewnika, agendy, śpiewnika, ale też z serca na żywo. Pan Jezus też modlił się nieraz z modlitewnika, jakim były psalmy (na krzyżu słowami Psalmu 22). Modlitwa może być zmawiana, ale i śpiewana, np. w liturgii kolekta, czy Modlitwa Pańska. Śpiew jest szczególnym rodzajem modlitwy, natomiast dalszą jego emanacją jest prośba mówiona, ale i śpiewana. Nasz śpiewnik zawiera trzy melodie Modlitwy Pańskiej: staroluterańska na stronie 1325-1326, gregoriańska [ŚE 362] prawosławna [ŚE 363]. W naszym Kościele modlimy się tylko i wyłącznie do Boga w Trójcy Świętej Jedynego: do Boga Ojca, przez Jezusa Chrystusa w Duchu Świętym. Luterańskiemu chrześcijaństwu, jak i całemu protestantyzmowi, obca jest modlitwa do Matki Bożej, którą czcimy i szanujemy, lub do świętych, także jeśli chodzi o ich orędownictwo, chociaż księgi symboliczne luteranizmu nie wykluczają modlitwy wstawienniczej zbawionych za nami tu na ziemi, nie wykluczają modlitwy przyczynnej Kościoła ziemskiego (ecclesia terrena) jak i Kościoła niebiańskiego (ecclesia coelestis) przyczyniającego się za nami wzajemnie, to jednak stanowczo wykluczają modlitwy do nich i prośby o ich wstawiennictwo. Księgi symboliczne luteranizmu nie zezwalają na sprawowanie mszy za umarłych, (bo Sakrament Ołtarza ustanowiony jest wyłącznie dla żywych!), ale jednocześnie nie zabraniają jednak modlitwy za umarłych.
Pieśni: 230; 621; 627; 613; 614;