Ekumeniczny akcent pielgrzymki Benedykta XVI do Polski

Podczas swojej pierwszej zagranicznej pielgrzymki - do ojczyzny Jana Pawła II - Ojciec Święty Benedykt XVI spotka się z przedstawicielami niekatolickich Kościołów chrześcijańskich, zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej.

Spotkanie odbędzie się 25 maja o godz. 19.00 w ewangelicko-augsburskim kościele Świętej Trójcy w Warszawie. Do luterańskiego kościoła Świętej Trójcy Ojciec Święty przybędzie z Pałacu Prezydenckiego. Siedzibę prezydenta RP papież opuści około godz. 18.45, a następnie papamobilem przejedzie do kościoła Świętej Trójcy. Spotkanie z przedstawicielami mieszkających w Polsce chrześcijan innych wyznań rozpocznie się o godz. 19.00 i potrwa 45 minut. W ekumenicznym nabożeństwie Słowa Bożego wezmą udział wierni i zwierzchnicy siedmiu Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej. Obecni będą również przedstawiciele nie należącego do Rady Kościoła katolickiego z kard. Józefem Glempem oraz przewodniczącym Papieskiej rady Popieranie Jedności chrześcijan kard. Walterem Kasperem. Organizatorzy spodziewają się około 800 uczestników modlitwy.

Kiedy Ojciec Święty będzie wchodził do świątyni, zebrani zaśpiewają pieśń „Pod Twą obronę”. Wspólną modlitwę znakiem krzyża rozpocznie Benedykt XVI, a następnie Papieża powita przewodniczący PRE prawosławny arcybiskup Jeremiasz. W liturgii Słowa zostaną odczytane dwa czytania wybrane z czytań przewidzianych w liturgii Kościołów ewangelickich na święto Wniebowstąpienia Pańskiego, obchodzone w Kościołach ewangelickich właśnie 25 maja. Fragment z Apokalipsy św. Jana (1, 4-8) odczyta kobieta wyznania ewangelicko-augsburskiego. Psalm responsoryjny zaśpiewa prawosławny chór z cerkwi św. Marii Magdaleny w Warszawie, a fragment Ewangelii (J 17,20-26) - diakon z Kościoła prawosławnego. Następnie Benedykt XVI wygłosi przemówienie, po którym nastąpi modlitwa powszechna. Wezwania zostały przygotowane i będą odczytane przez przedstawicieli wszystkich Kościołów zrzeszonych w PRE. Po modlitwie wszyscy odmówią wspólnie „Ojcze Nasz” z doksologią: „Bo Twoje jest królestwo, i potęga, i chwała na wieki” wypowiedzianą bezpośrednio po Modlitwie Pańskiej, według praktyki Kościołów ewangelickich. Nabożeństwo zakończy tzw. „błogosławieństwo Aaronowe”. Jest to jedna z najstarszych form błogosławienia ludu. Poszczególne części błogosławieństwa wypowiadać będą abp Jeremiasz, bp Janusz Jagucki z Kościoła ewangelicko-augsburskiego, kard. Józef Glemp i Benedykt XVI. Na zakończenie zostanie odśpiewany hymn „Boże coś Polskę”.

Polska Rada Ekumeniczna podaruje Ojcu Świętemu specjalnie dla niego napisaną ikonę Chrystusa trzymającego otwartą Księgę z tekstem z Ewangelii św. Jana: „Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej, jak tylko przez Mnie” (J 14, 6).

Około godz. 19.45 Benedykt XVI pożegna się z gospodarzami spotkania i wróci do nuncjatury apostolskiej, gdzie spędzi pierwszą w Polsce noc.

Miejsce spotkania:
ewangelicko-augsburski kościół Świętej Trójcy

Świątynia została wybudowana w latach 1777-1779, a poświęcona w 1781 r. Jest to jeden z najwcześniejszych budynków klasycystycznych w Europie. Ma kształt rotundy zwieńczonej kopułą, z czterema niższymi przybudówkami. Wnętrze kościoła obiegają charakterystyczne dla architektury świątyń ewangelickich dwupiętrowe galerie. Pod koniec XVIII wieku kościół Świętej Trójcy był najwyższą budowlą Warszawy. Jej walory akustyczne zawsze cenili muzycy. W przeszłości koncertował tutaj między innymi młody Fryderyk Chopin, który śpiewał także w chórze parafialnym. W czasie koncertów dyrygował Stanisław Moniuszko.

Od początku istnienia parafia Świętej Trójcy wpisała się mocno w życie społeczne i kulturalne stolicy. Jeszcze przed wybudowaniem kościoła, powstał w Warszawie szpital ewangelicki. Do wybuchu drugiej wojny światowej, parafia prowadziła ośrodki zajmujące się opieką nad dziećmi, osobami starszymi, chorymi i niepełnosprawnymi. Przed wojną parafia prowadziła również dwie szkoły średnie: męskie gimnazjum im. Mikołaja Reja i żeńskie – im. Królewny Anny Wazówny.

Bez przeszkód Kościół służył wiernym wyznania ewangelicko-augsburskiego do września 1939 r., kiedy został poważnie zniszczony w czasie bombardowania Warszawy. W kronikach zapisano, że kościół Świętej Trójcy spłonął jako pierwsza świątynia w bombardowanej przez hitlerowców stolicy. Po wojnie parafia odbudowała świątynię, a wkrótce potem została ona zabrana przez władze państwowe. Luteranie odzyskali swój kościół dopiero w 1956 r. Poświęcenie odbudowanego kościoła odbyło się 22 czerwca 1958 roku. Przez wiele lat (od roku 1921 do roku 1962) proboszczem był tu ks. Zygmunt Michelis, pierwszy prezes Polskiej Rady Ekumenicznej. Parafianami Świętej Trójcy byli: autor słownika języka polskiego – Samuel Bogumił Linde, malarz Wojciech Gerson oraz wielu innych działaczy kulturalnych, społecznych i narodowych. Ewangelicy warszawscy walczyli w czasie drugiej wojny światowej, między innymi w powstaniu warszawskim. Męczeńską śmierć w hitlerowskim obozie koncentracyjnym poniósł długoletni duszpasterz parafii Świętej Trójcy i zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce –bp Juliusz Bursche.

Wystrój wnętrza kościoła po odbudowie różni się od wystroju oryginalnego. Autorem projektu ołtarza jest Teodor Bursze. Stojący na nim krucyfiks jest dziełem Józefa Trenarowkiego, zaś obraz przedstawiający Chrystusa Zmartwychwstałego pochodzi z połowy XIX wieku. Autorami witraży są prof. Adam Stalona-Dobrzański i Helena Pappe-Bożyk. W tylnej części kościoła znajduje się obraz przedstawiający ks. Marcina Lutra na sejmie w Wormacji w 1521 roku, autorstwa Stefana Norblina.
Obecnie kościół Świętej Trójcy jest siedzibą jednej z dwóch luterańskich parafii w Warszawie. Proboszczem parafii jest ks. dr Włodzimierz Nast, zaś proboszczem pomocniczym ks. Sławomir Sikora. Przy parafii działa Ewangelicki Ośrodek Diakonii „Tabita” w Konstancinie-Jeziornej. Kościół Świętej Trójcy jest ważnym miejscem spotkań i nabożeństw ekumenicznych. Szczególny charakter miało spotkanie przedstawicieli Kościołów członkowskich Polskiej Rady Ekumenicznej z papieżem Janem Pawłem II 9 czerwca 1991 roku. Powitali go wówczas zwierzchnik Kościoła ewangelicko-augsburskiego – bp Jan Szarek i ówczesny prezes Polskiej Rady Ekumenicznej – bp Zdzisław Tranda z Kościoła ewangelicko-reformowanego. Podczas tego spotkania Papież podkreślił, że tolerancja między Kościołami to za mało. „Cóż to za bracia i siostry w Chrystusie, którzy się jedynie tolerują?!” – pytał i wezwał chrześcijan różnych wyznań do wzajemnego zrozumienia, przebaczenia, akceptacji i miłości. Poprosił też o „chrześcijańską, ekumeniczną solidarność między Kościołami”. Na zakończenie razem z biskupami Szarkiem i Trandą udzielił zebranym błogosławieństwa.

Gospodarze spotkania

Abp Jeremiasz – przewodniczący Polskiej Rady Ekumenicznej

Urodził się w 1943 r. jako Jan Anchimiuk. Studiował teologię prawosławną w Warszawie i Zagorsku (Rosja) oraz teologię protestancką w Zurychu. Od 1968 r. wykłada w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, gdzie od 1981 kieruje prawosławną Katedrą Pisma Świętego Nowego Testamentu. Pełni też obowiązki kierownika prawosławnej Katedry Pisma Świętego Starego Testamentu. W 1983 roku przyjął święcenia kapłańskie, złożył śluby zakonne i został arcybiskupem diecezji wrocławsko-szczecińskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Od roku 1982 należy do międzywyznaniowego zespołu tłumaczy pracującego nad ekumenicznym przekładem Pisma Świętego na język polski. W latach 1975-1991 wchodził w skład Komitetu Naczelnego Światowej Rady Kościołów. W latach 1996-2002 był rektorem Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Od roku 2002 jest prezesem Polskiej Rady Ekumenicznej. Od wielu lat aktywnie uczestniczy w dialogu teologicznym między Kościołami zrzeszonymi w Polskiej Radzie Ekumenicznej i Kościołem rzymskokatolickim. Jest wiceprzewodniczącym Komisji ds. Dialogu między Konferencją Episkopatu Polski a Polską Radą Ekumeniczną.

Bp Janusz Jagucki – biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, wiceprezes Polskiej Rady Ekumenicznej

Urodził się 14 lutego 1947 r. w Sorkwitach jako syn ks. Alfreda Jaguckiego i Agnieszki zd. Rynkiewicz. W latach 1965-1970 odbywał W październiku 1970 r. uzyskał tytuł magistra teologii na podstawie pracy pt. "Kościół wobec ludzi samotnych". 22 listopada 1970 r. został ordynowany w Goleszowie przez ks. bp. Andrzeja Wantułę. Pracował jako wikariusz w parafii ewangelickiej w Giżycku, a w latach 1973-196 był jej administratorem. Administrował też parafiami w Ełku, Suwałkach (1975-1985) i Rynie (1976-1986). 9 maja 1976 roku został proboszczem parafii w Giżycku. Był członkiem Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, wizytatorem lekcji religii oraz koordynatorem współpracy z zakonem Joannitów w diecezji mazurskiej.

Jest żonaty z Danutą zd. Ferek. Ma córkę Katarzynę (ur. W 1972 r.). Na urząd Biskupa Kościoła został konsekrowany w Święto Epifanii (Objawienia Pańskiego) - 6 stycznia 2001 r. w kościele Świętej Trójcy w Warszawie.

Kościoły zrzeszone w Polskiej Radzie Ekumenicznej

• Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
• Kościół ewangelicko-augsburski
• Kościół ewangelicko-reformowany
• Kościół ewangelicko-metodystyczny
• Starokatolicki Kościół Mariawitów
• Kościół Chrześcijan Baptystów
• Kościół polskokatolicki
• Polska Rada Ekumeniczna

Chrześcijanie w Polsce

(za www.b16.pl)

Zdanych „Rocznika Statystycznego 2004" wynika, że najliczniejszym wyznaniem chrześcijańskim w Polsce jest katolicyzm. Z 38,2 mln mieszkańców Polski, do Kościoła rzymskokatolickiego należy 34,2 mln, do greckokatolickiego - 82 tys., do ormiańsko-katolickiego 3 tys., a do neounickiego (bizantyjsko-słowiańskiego) niespełna 200 osób.

Do nurtu starokatolickiego zalicza się Kościoły: starokatolicki mariawitów (24 tys.), polskokatolicki (21 tys.) i katolicki mariawitów (2,3 tys.).

Tradycję prawosławną reprezentują Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny (509 tys.) i Wschodni Kościół Staroobrzędowców (1 tys.).

W tradycji protestanckiej najwięcej jest wiernych Kościoła ewangelicko-augsburskiego (79 tys.), zielonoświątkowego (20 tys.), Adwentystów Dnia Siódmego (9,4 tys.), Zborów Chrystusowych (5,2 tys.), nowoapostolskiego (5,1 tys.), baptystów (4,6 tys.), ewangelicko-metodystycznego (4,4 tys.) i ewangelicko-reformowanego (3,5 tys).