Konsekracja biskupia w Kościele luterańskim Postanowiłem więc sprawę na podstawie faktów i obiektywnej literatury zbadać. Okazuje się, że nie mamy się z czego cieszyć, ale nie ma co rozrywać szat. Finowie są bowiem wierzącym narodem i nawet ci, którzy odchodzą od oficjalnego Narodowego Kościoła Luterańskiego, bo się zgorszyli, czy stracili zaufanie do duchowieństwa, jednak  nie giną.

Oficjalne fińskie agencje kościelne podały pod koniec ub. roku następujące dane: pod koniec roku 2010 Kościół ten liczył 4. 201.500  wyznawców, co stanowi 78,1 % wszystkich obywateli fińskich. Za granicą zamieszkuje 183 tysięcy członków Kościoła będących pod opieką Kościoła, np. w  Polsce zamieszkuje należąca do Archidiecezji Turku (Åbo) ks. Ritva Szarek, żona ks. dr. Piotra Szarka,  proboszcza w Starym Bielsku, która prowadzi także duszpasterstwo fińskie w Warszawie przy kościele Wniebowstąpienia Pańskiego ul Puławska 2..

Po fińskiej telewizyjnej debacie na temat homoseksualizmu i przyjęciu nowego Prawa Kościelnego w sprawie błogosławienia związków tej samej płci (homoseksualiści, lesbijki), podwoiła się liczba wystąpień z Kościoła Fińskiego.

W roku 2009 wystąpiło z Kościoła Fińskiego 43. 650 Finów, a w 2010 roku – 80 612 Finów wystąpiło z Narodowego Kościoła Fińskiego. Najwięcej wystąpień zanotowano w wielkich miastach. Tak więc wielu Finów  a także Szwedów poczuło się w swoich Kościołach jak „duchowo bezdomni”. Co dzieje się z tymi, którzy występują z oficjalnego Kościoła Narodowego?

Otóż osoby niezadowolone z polityki kościelnej Władz Kościoła, z jego liberalnego podejścia do spraw etycznych w Finlandii i Szwecji (liberalne podejście do Biblii, homoseksualizmu, z zezwolenia na kościelne błogosławieństwo małżeństw jednopłciowych, wspólnego zamieszkania na plebanii duchownych homoseksualnych i t.p) stworzyły „alternatywny Kościół luterański” w postaci luterańskiej Prowincji Misyjnej w Szwecji i w Finlandii.

Prowincja uważa, że nadal należy do Kościoła, nie tworzy oficjalnego Kościoła i choć stworzyła alternatywny urząd kościelny na czele z biskupami, to jednak zaprasza biskupów fińskich i szwedzkich do udzielenia biskupom Prowincji sukcesji apostolskiej, z czego jednak biskupi ci nie skorzystali. Dlatego Prowincja musiała zaprosić do udzielenia święceń biskupich biskupów z innych Kościołów luterańskich na świecie.

Prowincja Misyjna:

• Stoi na gruncie Pisma Świętego i Ksiąg Symbolicznych zawartych w Księdze Zgody z roku 1580.
• Nauczanie Prowincji Misyjnej pod każdym względem jest zgodne z nauką Kościoła Ewangelicko – Luterańskiego [= Augsburskiego].
• Prowincja Misyjna zwalcza jakikolwiek liberalizm teologiczny, jest ruchem konfesyjno – luterańskim i pietystycznym, ale nie ewangelikalnym w rozumieniu tzw. Kościołów Wolnych.
• Prowincja Misyjna posiada swój własny urząd kościelny: biskupów z sukcesją apostolską, księży (prezbiterów) i diakonów ordynowanych jeszcze przez biskupów obydwu Kościołów (Szwedzkiego i Fińskiego), albo już przez biskupów misyjnych. Prowincja Misyjna chciała zachować i zachowała reformacyjny porządek szwedzki i fiński dotyczący zachowania sukcesji apostolskiej swoich biskupów.
• Prowincja Misyjna nie uznaje ordynacji kobiet jako niezgodnej z Pismem Świętym i Księgami Symbolicznymi luteranizmu.
• Prowincja Misyjna nie walczy z homoseksualistami (prowadzi dla nich duszpasterstwo), w myśl biblijnej zasady, że nie walczymy z grzesznikiem lecz z grzechem,) ale nie dopuszcza ich do urzędu kościelnego.
• Prowincja Misyjna kładzie szczególny nacisk na duszpasterstwo, bogate życie liturgiczne, nabożeństwowe, gdzie sprawowanie Sakramentu Ołtarza w każdym nabożeństwie zwanym „wielką mszą”, albo mszą szwedzką lub fińską (Luter pisał o „mszy niemieckiej”) stanowi serce życia luteranina.

  Bp Roland Gustafsson Tak uporządkowana Prowincja Misyjna Szwecji i Finlandii obejmuje pracą duszpasterską tych Szwedów i Finów, którzy oficjalnie wystąpili ze swoich Narodowych Kościołów luterańskich. Nie giną więc oni jakby wydawało się z doniesień prasowych, telewizyjnych i internetowych, nie przestają być wierzącymi, w większości nie wstępują do Kościoła katolickiego, lub do licznych protestanckich Wspólnot i Kościołów, lecz zostają objęci opieką duszpasterską przez ludzi o pobożności konfesyjno – pietystycznej (luterańskiej w dawnym tego słowa znaczeniu).

Dlaczego i kiedy powstała Misyjna Prowincja w Szwecji i Finlandii ?

Powyżej w dostateczny sposób wyjaśniłem  pytanie „dlaczego?” Dlatego, że oficjalny Kościół w pewnych kwestiach wiary zawiódł ludzi o głębokiej pobożności luterańskiej, biblijnej, pietystycznej, konfesyjnej. Gdy Kościół chce być politycznie poprawny, to 70 procent nie chce mieć kontaktów z takim Kościołem, za wyjątkiem chrztu, konfirmacji, ślubu i pogrzebu. Tak często w Kościołach tych zanika zwiastowanie o grzeszności człowieka, o potrzebie pokuty i nawróceniu, a tym samym szukania pojednania, przebaczenia, odpuszczenia grzechów (absolucji).

Zaniechano spowiedzi i absolucji w wielu Kościołach Europy zachodniej i północnej. Mało kto przejmuje się biblijną i luterańską etyką (małżeństwo, życie seksualne). Zarzuca się biskupom szwedzkim i fińskim, że biskupi ci są „więźniami systemu politycznego”, że nie wybiera się i nie wyświęca biskupów o konfesyjnych poglądach, a przede wszystkim nie wolno wyświęcać ludzi, którzy są poglądów przeciwnych ordynacji kobiet [ostatnimi biskupami o takich oficjalnych poglądach byli szwedzcy biskupi: Bo Harald Giertz w Göteborg w latach 1949-1970 (1905-1998) i jego następca w urzędzie biskupim, Bertil Edgar Gärtner w latach 1970-1991 (1924-2009), a w Finlandii biskup Diecezji Oulu Väinö Olavi Rimpiläinen (1979-2000)].

Dziś uważa się, że ortodoksyjna część wiernych jest marginalizowana. Aby więc zaspokoić potrzeby ludzi o poglądach konfesyjnych i ortodoksyjno – luterańskich zwołano w Szwecji specjalną konferencję we wrześniu 2001 r. w Falkoping zwaną z grecka „koinonias”. Bogu dzięki, że ci ludzie nie odpadli od wiary, nie opuścili luteranizmu, nie zgorszyli się do końca. Dla nich to stworzono „Prowincję Misyjną”, która postanowiła stać mocno na fundamencie Biblii i Ksiąg Wyznaniowych luteranizmu, a także na tradycji Kościoła Szwedzkiego (1686) przede wszystkim dotycząca starożytnej nauki o „sukcesji apostolskiej” biskupów i księży.

Ponieważ Kościół Szwedzki za pośrednictwem swego Prymasa – Arcybiskupa Uppsali nie zgodził się na stworzenie „diecezji eksterytorialnej”, a więc  „ordynariatu luterańskiego”, ale ekskomunikował tych, którzy przyłączyli się do Misyjnej Prowincji, dlatego postanowiono zaprosić do ich wyświęcenia konfesyjno – luterańskich biskupów z całego świata, aby później oni sami mogli wyświęcać (ordynować i konsekrować) swoich diakonów, prezbiterów (księży) i biskupów.

Dnia 6 grudnia 2003 r. wybrano kandydatów na biskupów: 1.ks. Arne Olsson (73 lata, emeryt) na naczelnego biskupa ordynariusza, 2 ks. Goran Beijer (63) na biskupa pomocniczego w Sztokholmie, 3. ks. Lars Artman (48) na biskupa pomocniczego w południowej Szwecji.

W dniu 5 lutego 2005 r., Arcybiskup Kościoła Ewangelicko – Luterańskiego w Kenii (wschodnia Afryka) ks. arcybiskup dr Walter Obare Omwanza w asyście 5 biskupów jako współkonsekratorów z sąsiednich krajów Szwecji, (m.in. były luterański białoruski biskup Leonid Zwicki konsekrowany w Witebsku w dniu 11 marca 2001 r. przez arcybiskupa Janisa Vanagsa z Łotwy) wyświęcił na Misyjnego Biskupa, 75 - letniego księdza szwedzkiego Arno Olssona.

Ich sukcesja apostolska poprzez swoich poprzedników ma pochodzenie w większości od szwedzkiego Biskupa Diecezji Göteborg Bo Giertza (1905-1998), który jako pierwszy sprzeciwił się ordynacji kobiet (1958) narzuconej Kościołowi Szwedzkiemu przez Parlament. Ks. biskup Arno Olsson konsekrował w asyście innych biskupów pozostałych dwóch biskupów - elektów na biskupów pomocniczych szwedzkiej Prowincji Misyjnej: Gorana Beijera i Larsa Artmana.

  Biskup ze swoimi księżmi W związku z ukończeniem w marcu 2010 r. przez biskupa misyjnego Arno Olssona 80 – tego roku życia, zrezygnował on z dniem 27 marca 2010 r. z dalszego pełnienia obowiązków biskupa ordynariusza Misyjnej Prowincji. Na jego miejsce nowym Misyjnym Biskupem wybrany został przez Konwent Misyjnej Prowincji w dniu 14 listopada 2009 r. dyrektor misyjnej organizacji zwanej „Evangelisk-Luthersk Mission - Bibeltrogna Vänner“ („Ewangelicko – Luterańska Misja – przyjaciół wiernych Biblii) Roland Gustafsson (57).

Organizacja ta zajmuje się pracą misyjną w następujących krajach: Kenia, Etiopia, Erytrea i Peru. Wybrany biskup – elekt ukończył studia teologiczne w Oslo, ale nie był jednak ordynowany na księdza. Z tego powodu jego oraz kandydata teologii Andersa Alapää ordynacja na księży luterańskich odbyła się 16 stycznia 2010 r. i dokonał jej biskup Arno Olsson.

Ks. Roland Gustafsson został natomiast konsekrowany na misyjnego biskupa w dniu 27 marca 2010 r. w Göteborg przez przechodzącego w stan spoczynku biskupa Arno Olssona oraz wiernego przyjaciela Misyjnej Prowincji kenijskiego arcybiskupa Waltera Obare Omwanza w asyście pozostałych biskupów misyjnych oraz innych biskupów luterańskich posiadających episkopalną sukcesję apostolską, m.in. niemieckiego emerytowanego Biskupa SELK-u  ks. biskupa dr. Jobsta Schöne (1985 – 1997). 

W roku 1999 powstała w Finlandii „Fundacja Lutra” dla konfesyjnych luteran. „Fundacja Lutra” stale rośnie i w tej chwili posiada już w 21 miastach fińskich swoje miejsca kultu, w których odprawiane są regularne nabożeństwa luterańskie w duchu konfesyjnym, a nie liberalnym. Dla Fundacji Lutra wchodzącej w skład szwedzkiej Misyjnej Prowincji został wybrany biskup pomocniczy biskupa misyjnego w osobie 75 – letniego, emerytowanego (od 1995) fińskiego księdza Matti Väisänen, który w latach 1961 – 1963  studiował m.in. w „Lutheran Church - Missouri Synod Concordia Theological”, oraz na Uniwersytecie w Helsinkach gdzie uzyskał doktorat z teologii.

Był fińskim proboszczem, a od roku 1967 Generalnym Sekretarzem Ewangelicko-Luterańskiej Misji w Finlandii. Jest autorem 20 książek i setek artykułów w  języku fińskim, był redaktorem „Dziennika Misjologicznego”.  Tak więc w dniu 20 marca 2010 r. odbyła się konsekracja biskupa elekta Matti Väisänena, której dokonał Biskup Ordynariusz Misyjnej Prowincji biskup Arne Olsson. Współkonsekratorem był arcybiskup Walter Obare i inni biskupi misyjni.

Sam Arcybiskup Walter Obare był w roku 2002 konsekrowany na biskupa przez arcybiskupa Kościoła Ewangelicko – Luterańskiego w  Tanzanii, Samsona Mushemba, a jednym z współkonsekratorów Waltera Obare był wspomniany już fiński biskup Olavi Rimpiläinen, Biskup Diecezji Oulu, który w roku 2000 przeszedł na emeryturę.

Biskup Olavi Rimpilainen był także w dniu 3 maja 1991 r w Warszawie w kościele Św. Trójcy współkonsekratorem księdza biskupa dr. Jana Szarka.  

Biskup Olavi Rimpiläinen  był zdecydowanym przeciwnikiem ordynacji kobiet i nie ordynował w czasie swego posługiwania biskupiego żadnej kobiety.

Gdy Fiński Kościół ekskomunikował biskupa Matti Väisänena zarzucając mu, że przywłaszczył sobie godność i insygnia biskupie, wtedy on odpowiedział na piśmie, że został konsekrowany przez prawowitych luterańskich biskupów, których sukcesja apostolska sięga do Szwecji i Finlandii, a ponadto napisał: „Jestem luterańskim biskupem, gdyż zostałem we właściwy sposób (rite vocatus) powołany i właściwie konsekrowany na urząd biskupa, nie używam  zewnętrznych insygniów biskupich w jakikolwiek sposób bez uzasadnienia, w świetle Prawa Kościoła. Jestem biskupem luterańskim.”

Tak więc, ci Finowie i Szwedzi, którzy z różnych względów oficjalnie występują ze swego Narodowego Kościoła znajdują duchową opiekę również w luterańskim „Kościele” jakim jest Prowincja Misyjna, która nie chce zerwać zupełnych kontaktów ze swoimi Kościołami Narodowymi, ani z żadnym luterańskim Kościołem na świecie.

(Ks. Jan Gross)