Wielkanoc w prawosławiu

Zmartwychwstanie Chrystusowe, zwane też Zmartwychwstaniem Pańskim lub Paschą Chrystusową jest największym świętem chrześcijańskim, „Świętem świąt i uroczystością nad uroczystościami” - jak mówi kanon Paschy. Zostało ustanowione już w czasach apostolskich, chociaż w pierwszych wiekach chrześcijaństwa świętowano je nie wszędzie jednocześnie.

 

Ikona zstąpienia Chrystusa do otchłani (Anastasis)

 

 


Ikonografia „Zstąpienia Chrystusa do otchłani” opiera się głównie na wielu wątków zawartych w apokryficznej „Ewangelii Nikodema”, której powstanie niektórzy badacze odnoszą do II w. Poza nią dodatkowymi źródłami wyobrażenia są: Pierwszy List apostoła Piotra (3, 18-19), List apostoła Pawła do Efezjan (4, 8-9), pisma proroków Izajasza (26, 19) i Ozeasza (13, 14), Psalmy 23 (7-9) i 106 (14-16) oraz pisma Ojców Cerkwi (szczególnie św. Efrema Syryjczyka). Ikona „Zstąpienia” przedstawia radosny epizod wyprowadzenia z otchłani dusz ludzi sprawiedliwych, którzy przyszli na świat przed nową erą i nie zostali ochrzczeni. Swą śmiercią na Krzyżu Chrystus odkupił ich pierworodny grzech...
Nie znamy dokładnego miejsca i czasu powstania pierwszych ikon „Zstąpienia”. Chociaż ich treść wiąże się z tradycją liturgiczną opracowaną już w II w., wyobrażenie wykształciło się najprawdopodobniej w VII-VIII w. (niektórzy badacze mówią nawet o V-VI w.) na terenie Syrii lub w Palestynie, stamtąd bowiem pochodzą najstarsze zachowane ikony tego tematu. Ostatecznie jego treść skrystalizowała się w XI-XII w. Od tego czasu ikony nie przedstawiają już Chrystusa zstępującego do otchłani do Adama, króla Dawida i Salomona, lecz ukazują Go jako opuszczającego piekło i wyprowadzającego z niego Adama.

Ikonografia „Zstąpienia” w ramach jednego obrazu przedstawia następujące po sobie wydarzenia: walkę Chrystusa z szatanem, zejście do otchłani i powitanie przez proroków oraz wyprowadzenie do nieba sprawiedliwych.

Chrystus, odziany w szaty zwykle o barwie nadprzyrodzonej bieli (rzadziej złotożołte lub purpurowe - podkreślające Jego królewskość), jest jakby promieniującym słońcem, zstępującym do podziemi. Cała Jego postać jest przepełniona dynamizmem. Świadczy o tym unoszony przez wiatr rozwiany skraj Jego szaty, podkreślający gwałtowność z jaką wstrząsane są niebiosa. Zbawiciel otoczony jest niebiańskimi kręgami (mandorlą) ze złotymi promieniami (symbolizującymi Boże energie), znamionującymi Jego boskość i chwałę. Zawsze jest przedstawiany w samym centrum wyobrażenia, w większej skali niż pozostałe osoby.

 

 

 

«« | « | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | » | »»

aktualna ocena |   |
głosujących |   |
Pobieranie.. Ocena | bardzo słabe | słabe | średnie | dobre | super |