Moskwa rozmawia w Iranie

Na czele 6-osobowej delegacji stoi arcybiskup piatigorski i czerkieski Teofilakt, a w jej skład wchodzą duchowni i świeccy, w tym orientalistka z Rosyjskiej Akademii Nauk J. Dunajewa. Na lotnisku w stolicy Iranu gości z Moskwy powitali proboszcz parafii św. Mikołaja w Teheranie archimandryta Aleksander (Zarkieszew), przedstawiciele ambasady rosyjskiej oraz pracownicy Organizacji Kultury i Kontaktów Islamskich Iranu z dyrektorem jej Ośrodka ds. Dialogu Międzyreligijnego Alim Mohammadem Helmim na czele.

Członkowie delegaci odwiedzili ambasadę Rosji, gdzie spotkali się z jej szefem ambasadorem L. Dżagarianem. Abp Teofilakt poinformował go o zbliżającym się spotkaniu ze stroną irańską i zapoznał go ze stanowiskiem RKP wobec wielu bieżących zagadnień, dotyczących dialogu między religiami ze światem islamu. Dyplomata ze swej strony opowiedział swym gościom o działalności kierowanej przez siebie placówki i przedstawił im swój punkt widzenia na różne istotne strony stosunków rosyjsko-irańskich.

Delegacja odwiedziła też położoną na terenie ambasady salę, w której odbyło się historyczne spotkanie uczestników Konferencji Teherańskiej w 1943: Josifa Stalina, Theodore’a Roosevelta i Winstona Churchilla.

Tegoż dnia duchowni członkowie delegacji odprawili liturgię w cerkwi św. Mikołaja pod przewodnictwem, z upoważnienia i z błogosławieństwem patriarchy Cyryla, abp. Teofilakta. Szczególną okazją do jej sprawowania była przypadająca obecnie 70. rocznica rozpoczęcia budowy tej świątyni, do czego nawiązał po liturgii arcybiskup, pozdrawiając serdecznie miejscowego proboszcza, pozostałych duchownych i parafian z tej okazji.

Wspólna Komisja Rosyjsko-Irańska ds. Dialogu " Prawosławie-Islam" rozpoczęła działalność w 1997. W grudniu tegoż roku odbyło się pierwsze jej posiedzenie w Teheranie, trzy następne – w latach 1999, 2001 i 2004 (a także w 2008) – w Moskwie oraz w latach 2006 i 2010 – w stolicy Iranu. Spotkania te odbywają się średnio co dwa lata, na przemian w stolicach obu krajów. Poprzednie, VIII posiedzenie obradowało w dniach 26-27 czerwca 2012 w Moskwie na temat „Religia i prawa człowieka”.

Przedmiotem rozmów są m.in. zagadnienia miejsca i roli religii we współczesnym świecie, dialogu między cywilizacjami, kulturami i religiami, sprawy globalizacji, terroryzmu i ekstremizmu, kryzysu duchowo-moralnego w społeczeństwie, a także niektóre problemy teologii i antropologii chrześcijańskiej i islamskiej.

W 1917 w ówczesnej Persji znajdowało się ponad 50 rosyjskich świątyń prawosławnych, ale po Rewolucji Październikowej z końca tego roku na własność Rosji Sowieckiej przeszły wszystkie majątki ziemskie dawnej Rosyjskiej Misji Imperatorskiej, łącznie ze znajdującymi się na ich terenie cerkwiami ambasadorskimi i konsularnymi, które szybko zamknięto. W latach dwudziestych ub. wieku wspólnota rosyjska w Persji znacznie się zwiększyła liczbowo, głównie w wyniku imigracji z Rosji sowieckiej. Stołeczna cerkiew św. Mikołaja nie była już w stanie zmieścić wszystkich parafian, zwłaszcza w duże święta kościelne.

W tej sytuacji 6 lutego 1941 gmina rosyjska zakupiła na północnych peryferiach Teheranu (naprzeciw ambasady amerykańskiej) działkę, na której 21 sierpnia 1944 wmurowano kamień węgielny pod budowę nowej świątyni. Uroczystości przewodniczył o. archimandryta Witalis z Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego za Granicą; autorem projektu był architekt N. Markow.

W 1994 cała wspólnota parafialna przeszła pod jurysdykcję Patriarchatu Moskiewskiego, a na początku następnego roku jej proboszczem został b. pracownik Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych ks. archimandryta Aleksander (Zarkieszew).