Z jakich śpiewników śpiewali polscy luteranie w ostatnich wiekach?

Wielkie zasługi dla tego dzieła ma mały zespół członków komisji, który tworzyli: ks. radca Jan Cieślar, ks. Adam Malina, pan Ludwik Twardzik, pan mgr inż. Tadeusz Sikora, pan Jan Śliwka i ks. Grzegorz Giemza, którzy pod moim kierownictwem i we współpracy z ks. redaktorem Jerzym Below nadawali śpiewnikowi ostateczny kształt.

Korekty zajmowały nam za każdym razem około 6 miesięcy czasu. Należy pamiętać, że zespół ten obarczony był ponadto pracą parafialną, czy też zawodową. Jest rzeczą oczywistą, że zawsze przed Bożym Narodzeniem i przed Wielkanocą musiano zwolnić tempo pracy.

Z inicjatywy dyrektora wydawnictwa ks. redaktora Jerzego Below postanowiliśmy powołać jeszcze jeden dodatkowy mały zespół w składzie: ks. biskup Tadeusz Szurman, ks. dr Piotr Szarek, ks. Adam Malina, ks. Karol Macura, ks. senior Jan Wacławek i ks. Roman Lipiński (ref), który opracował część końcową śpiewnika p.t. „Życie chrześcijańskie”. Mamy nadzieję, że „Życie chrześcijańskie” stanie się wielką pomocą dla wielu ludzi w codziennym życiu wiary.

Następnymi terminami wydania Śpiewnika, które postawiliśmy sobie były: Niedziela Cantate 2001 i wreszcie upragniona przez wszystkich Niedziela Cantate 28 kwietnia 2002 r. Początkowo nakreślony przez nas termin okazuje się, że z różnych względów nie był realny. Biorąc jednak pod uwagę, że tak bogate w treść i objętość dzieło (1684 strony) powstało w okresie 5 lat, podczas gdy Kościoły Ewangelickie języka niemieckiego (Niemcy, Austria, Alzacja (Francja)) pracowały nad swoim „Ewangelickim Śpiewnikiem” (EG) 14 lat, uważamy że stosunkowo szybko (5 lat) uporaliśmy się z pracami przygotowawczymi do wydania Śpiewnika Ewangelickiego (SE) 2002. Dzięki jednak ich pracy, na której nieraz mogliśmy się wzorować termin naszych prac mógł być skrócony do 5 lat.

Międzykościelna Komisja Śpiewnikowa uznała, aby w jednoczącej się Europie, w której częstsze są kontakty międzyludzkie, a w tym i kościelne, niektóre sztandarowe, światowe pieśni ewangelickie posiadały także przynajmniej jedną zwrotkę w innym języku, przy czym język, w którym powstała pieśń zawsze jest jako pierwszy. Również kilka polskich pieśni zostało udostępnionych naszym współwyznawcom z innych krajów w ich języku (np. polskie pieśni: „Pod Twą obronę”, „Już ostatni za górami promień słońca zgasł”, piękną czeską pieśń przetłumaczoną i opracowaną przez Jana Kubisza: „Ojcowski dom to istny raj”, czy też naszą ulubioną polską pieśń z Kancjonału wschowskiego z roku 1782 do melodii słynnego Johanna Crűgera (1648), którą tak często kończymy nasze nabożeństwa: „Brońże, Panie, nas na wieki” zapisana także w języku czeskim i niemieckim). W sumie nasz Śpiewnik zawiera zwrotki sztandarowych pieśni polskich lub pochodzenia obcojęzycznego:
· w języku angielskim - 33
· w języku bassa (Kamerun) – 1
· w języku czeskim – 29
· w języku francuskim – 3
· w języku hiszpańskim – 1
· w języku łacińskim – 9
· w języku niderlandzkim – 3
· w języku niemieckim – 54
· w języku słowackim – 23
· w języku szwedzkim – 11.

W ten sposób polski Śpiewnik Ewangelicki (2002) stał się nie tylko ekumeniczny ale i międzynarodowy, godny XXI wieku i Ojczyzny Ojczyzn – Unii Europejskiej.

Jest to ponadto nie tylko śpiewnik w ścisłym tego słowa znaczeniu, ale jak jego podtytuł mówi: „Codzienna modlitwa, pieśń, medytacja, nabożeństwo”. Pieśni tego śpiewnika (955) zawarte są od str. 22 do str. 1288 w trzech głównych częściach oznaczonych trzema kolorami:
· 1- 283: Rok kościelny (kolor niebieski),
· 284 – 575: Nabożeństwo (kolor żółty),
· 576 – 955: Wiara, Miłość, Nadzieja (kolor zielony).
· Ponadto kolorem fioletowym oznaczone są części liturgiczne: wspólny porządek nabożeństw Kościołów luterańskich w Polsce i w Czechach, osobny porządek nabożeństwa Kościoła Ewangelicko – Reformowanego, oraz wspólne części zmienne każdej niedzieli i święta. W tej części znajdują się także: nabożeństwo domowe, codzienna modlitwa liturgiczna (tzw. Liturgia Godzin , łac. „Hora canonica”), a także wybór psalmów.

· W IV części śpiewnika w kolorze szarym znajduje się wspomniany już bardzo cenny dział: „Życie chrześcijańskie”
· Śpiewnik zawiera także wiele modlitw okolicznościowych oraz wiele objaśnień liturgicznych, które potrzebne są wiernym do życia liturgicznego („vivere cum ecclesia”= „życie z Kościołem”)
· Przez notkę pod każdą pieśnią o jej pochodzeniu, także współwyznawcy z innych Krajów oraz księża wybierający pieśni do niedzielnych i świątecznych nabożeństw mogą się zorientować w tytule pieśni w innych śpiewnikach ewangelickich.