Tysiące wiernych żegnały 31 stycznia 2008 roku zmarłego trzy dni wcześniej prawosławnego arcybiskupa Aten i całej Grecji Christodoulosa. Od kilku miesięcy zmagał się z postępującą choroba nowotworową. Kim był? Jak go postrzegali inni, ci wielcy i mali?
Arcybiskup Aten i całej Grecji Chrystodulos (Christos Paraskevaidis) urodził się w 1939 r. w Ksanti (Xanthé) w Grecji. W 1962 r. ukończył wydział prawa Uniwersytetu w Atenach, a w 1967 r. wydział teologii tej samej uczelni, otrzymując tytuł doktora teologii. Podczas studiów, w 1961 r. w monasterze św. Barlaama na Meteorach złożył śluby mnisze i otrzymał święcenia diakońskie. Cztery lata później przyjął święcenia kapłańskie. Przez dziewięć lat pełnił służbę kaznodziei i ojca duchowego w cerkwi Zaśnięcia Matki Bożej w Palaio Phalero (Ateny), a przez siedem lat sekretarza Świętego Synodu Greckiego Kościoła Prawosławnego.14 lipca 1974 r. odbyła się jego chirotonia (święcenia) biskupia z tytułem metropolity Dymitriady. Pełniąc tę funkcję, brał udział w wielu misjach zagranicznych Greckiej Cerkwi Prawosławnej w Afryce oraz Europie Zachodniej. W latach 1985-1998 z ramienia Świętego Synodu odpowiadał za kontakty ekumeniczne. Arcybiskupem Aten i całej Grecji został wybrany i 28 kwietnia 1998 r. W chwili wyboru był najmłodszym zwierzchnikiem greckiej Cerkwi.
W kręgach specjalistów arcybiskup Christodoulos był znany jako autor wielu prac teologicznych, szczególnie o tematyce moralnej. Szerokiej opinii publicznej kojarzył się raczej z dynamicznymi, interesującymi kazaniami, umiejętnością pracy z dziećmi i młodzieżą oraz wykorzystywaniem środków masowego przekazu do głoszenia Słowa Bożego. Dzięki temu był osobą cieszącą się niezwykłą popularnością i poważaniem. Stał częstym gościem mediów, często zwracał się bezpośrednio do młodzieży. Powszechnie znane są jego słowa: „bądźcie sobie jacy jesteście, przychodźcie do Cerkwi, nawet w waszych kolczykach”. Rozwinął również działalność charytatywną Kościoła, stronę internetową, rozgłośnię radiową itp. Nie stronił od komentarzy na temat życia społecznego i politycznego Grecji. Znane jest zaangażowanie arcybiskupa w dysputę z rządem greckim w roku 2000 dotyczącą wpisywania wyznania do dowodów osobistych. Wielokrotnie inicjował społeczne akcje przeciwko rządowym próbom marginalizacji Kościoła. Często ostro wypowiadał się przeciwko próbom laicyzacji społeczeństwa greckiego, niechętnie także patrzył na perspektywę wstąpienia Turcji do Unii Europejskiej. Troszczy się także o wysoki poziom moralny duchownych. W związku ze skandalem korupcyjnym, jaki wybuchł wśród duchowieństwa w 2005 roku, wielu krytyków arcybiskupa żądało jego dymisji. Hierarcha przeprosił wtedy za finansowe i seksualne przestępstwa, których dopuścili się jego podwładni, ale nie ustąpił ze stanowiska. W 2004 roku jego decyzja o obsadzeniu stolic biskupich w północnej Grecji doprowadziła do konfliktu z Patriarchatem Konstantynopolitańskim szybko został on jednak zażegnany.
Dobrze wyrażali się o nim także katolicy. Prałat Eleuterio Fortino, podsekretarz Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan widział w nim „człowieka Kościoła, który kochał swój lud i z hojnością pełnił posługę duszpasterską”. Jego zdaniem arcybiskup Christodoulos „roztropnie, ale w sposób postępowy promował rzeczywiste kontakty z wszystkimi grupami w Kościele; zależało mu na przykładaniu w duszpasterstwie Cerkwi greckiej uwagi do rozwiązywania rzeczywistych problemów kulturalnych, ekonomicznych, społecznych, a zwłaszcza religijnych”. W 2001 roku, podczas pielgrzymki Jana Pawła II szlakiem św. Pawła mimo sprzeciwu niektórych dostojników Kościoła prawosławnego zorganizował spotkanie z Papieżem i przyjęcie go przez Święty Synod. Wraz z Papieżem uczestniczył na Areopagu w akcie upamiętniającym przemówienie Apostoła Narodów do Ateńczyków. Przy tej okazji Papież wraz z arcybiskupem podpisali wspólną deklarację. Z kolei w grudniu 2006 r. arcybiskup, z towarzyszącą mu znaczną delegacją, złożył wizytę Benedyktowi XVI. Papież ofiarował mu wówczas dwa ogniwa kajdan św. Pawła. A arcybiskup sprawował nabożeństwo w bazylice św. Pawła za Murami. Przy tej okazji podpisał z Papieżem wspólną deklarację o zaangażowaniu Cerkwi greckiej i Kościoła katolickiego w dzisiejszym świecie, zwłaszcza w tym, co dotyczy wspólnego świadectwa na forum Unii Europejskiej.
Arcybiskup Christodoulos odwiedził także Polskę. Po raz pierwszy w sierpniu 2003 r. Po raz drugi w maju 2007 roku. W Warszawie spotkał się z prezydentem Lechem Kaczyńskim. Był też m.in. w Drohiczynie, Hajnówce, gdzie wziął udział w koncercie galowym Międzynarodowego Festiwalu "Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej", i Jabłecznej. W Kodniu poświęcił nową cerkiew.
O chorobie zwierzchnika greckiego prawosławia świat dowiedział się w czerwcu ubiegłego roku, gdy poinformowano, że arcybiskup poddał się w ateńskim szpitalu operacji usunięcia złośliwego nowotworu. W październiku, gdy amerykańscy lekarze z powodu przerzutów zrezygnowali z przeszczepienia mu wątroby wiadomo już było, że jego stan jest krytyczny. Swoją walkę z postępującym nowotworem przegrał ostatecznie 28 stycznia 2008 roku. Tego też dnia – jak podpowiada nam chrześcijańska nadzieja – wygrał swoje życie wieczne.
aktualna ocena | |
głosujących | |
Ocena |
bardzo słabe |
słabe |
średnie |
dobre |
super |
Rosną m.in ograniczenia w zakresie deklaracji chrześcijańskiego światopoglądu w życiu publicznym.
"Zabili ich na różne sposoby. Są wszystkie dowody na to, jak ich torturowali."