W niedzielę, dnia 2 grudnia 2012 r. Kościół Jezusa Chrystusa wkracza  w nowy rok kościelny. Rozpoczyna się ADWENTEM. Adwent to początek roku kościelnego. Kościół ma swój „rok”, to znaczy ma swój własny podział czasu. Powiedzmy słowami księdza biskupa  dr. Andrzeja Wantuły (1905-1976), profesora teologii praktycznej w CHAT w Warszawie: „Rok kościelny to chrześcijańska podziałka czasu, w której Kościół przedstawia dzieje zbawienia.” W roku kościelnym Kościół przedstawia wiernym całe dzieje zbawienia, to co jest najistotniejsze, co  potrzebne dla zbawienia człowieka.

Rok kościelny rozpoczyna się w I Niedzielę Adwentu, która wypada corocznie pomiędzy 27 listopada a 3 grudnia Trwa do zachodu słońca Wigilii Narodzenia Pańskiego 24 grudnia.

• Zwyczaje chrześcijańskie i symbolika związana z Adwentem i Bożym Narodzeniem

Łacińskie słowo „ADVENTUS”, spolszczone „Adwent” oznacza dosłownie – „Przyjście” – „Powtórne przyjście  Jezusa Chrystusa”, o którym Aniołowie do Apostołów stojących w Jerozolimie na górze Oliwnej i wpatrzonych w niebo za odchodzącym Panem, mówią: „Ten Jezus, który od was został wzięty w górę do nieba, tak PRZYJDZIE, jak Go widzieliście idącego do nieba.” (Dz 1,11b). Od tego dnia chrześcijanie wszystkich wieków czekają na ponowne przyjście Pana Jezusa. Dlatego już pierwotny Kościół w swych wyznaniach wiary znajdujących się w naszym Śpiewniku Ewangelickim z roku 2002 [ŚE 980, 981, 982] powiada:

1. „... powtórnie przyjdzie w chwale, sądzić żywych i umarłych.” (Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary, 325,381,451)
2. „... skąd przyjdzie sądzić żywych i umarłych.” (Apostolskie wyznanie wiary, V wiek po Chrystusie)
3. „… stamtąd przyjdzie sądzić żywych i umarłych” (Atanazjańskie wyznanie wiary, V wiek po Chrystusie, Atanazy (295-373), Ambroży (340-397).

Adwent jest więc:

1. Oczekiwaniem na powtórnie przyjście Pańskie. 
2. Oczekiwaniem na wspomnienie Jego pierwszego przyjścia na tę ziemię przed 2000 laty. 

Nasz Kościół Ewangelicko-Augsburski [Luterański] od samego początku posługuje się kalendarzem liturgicznym Kościoła Zachodniego, ponieważ należy do rodziny Kościołów zachodnich. Rok kościelny składa się z półrocza Pana i półrocza Kościoła, albo też z części świątecznej i bez świątecznej.

W półroczu Pana, albo w części świątecznej występują trzy główne święta chrześcijańskie w trzech kręgach świątecznych:

I. Boże Narodzenie ku uczczeniu miłości Boga Ojca.

II. Wielkanoc ku uczczeniu naszego Odkupiciela Jezusa Chrystusa, Boga i Człowieka.

III. Zesłanie Ducha Świętego ku uczczeniu trzeciej osoby Trójcy Świętej - Ducha Świętego. Okres świąteczny kończy Święto Trójcy Świętej i jest podsumowaniem wszystkich głównych Świąt Chrześcijańskich. Święto to jest uczczeniem Boga w Trójcy Świętej Jedynego.

W okresie Bożego  Narodzenia obchodzimy dwa czasy świąteczne: Adwent i Boże Narodzenie.

Kościół Zachodni w swoim roku kościelnym obchodzi cztery niedziele Adwentu

I.  Niedziele Adwentu widzimy Jezusa Chrystusa jako Króla: Króla królów i Pana panów.

II.  Niedziela Adwentu ukazuje nam Jezusa jako sędziego żywych i umarłych.

III. Niedziela Adwentu ukazuje nam poprzednika Pana – Jana Chrzciciela, który przygotowywał drogę na pierwsze przyjście Pańskie. Kiedyś na niedziela nazywała się „GAUDETE” – „Weselcie się!”

IV. Niedziela Adwentu ukazuje nam Matkę Pana – Marię Pannę, nazwaną już przez pierwotny Kościół „Matką Bożą”, które to określenie „Theotokos”, „Dei genitrix” przyjęły luterańskie księgi wyznaniowe. Ona to z radością i w pokorze przyjęła Syna Bożego do swego ciała i chce nam powiedzieć abyśmy całym sercem przyjęli Go, gdy przyjdzie do nas.

Kolorem liturgicznym Adwentu jest kolor fioletowy oznaczający pokutę. Do pokuty w okresie Adwentu wzywa nas pieśń adwentowa: „Z powagą przygotujcie o, ludzie, serca swe.” [ŚE 29]. Z drugiej strony Adwent jest radosnym okresem oczekiwania na Pana i  w jedną z niedziel adwentowych (4) zwanych „Gaude te” używa się radosnego koloru różowego.

Dnia 24 grudnia przed wieczorem kończy się Adwent, a w noc wigilijną rozpoczynamy świętowanie pamiątki narodzenia Pana Jezusa, naszego Zbawiciela.

• 25 grudnia obchodzimy I Święto Narodzenia Pana Jezusa.
• 26 grudnia Kościół obchodzi Kościół dzień Męczennika i diakona Szczepana, który pierwszy oddał życie za Chrystusa.
• 27 grudnia dzień świętego Jana Ewangelisty.
• 28 grudnia dzień niewinnych dzieci betlejemskich, które ofiarowały swoje życie za Jezusa.
• 31 grudnia obchodzimy zakończenie roku cywilnego, dziękując Bogu za przeżyty znowu jeden rok życia.

 

Zwyczaje chrześcijańskie i symbolika związana z Adwentem i Bożym Narodzeniem

W wielu kościołach ewangelickich lub przed kościołami zapala się tradycyjną „Gwiazdę Adwentową”.

Jako element przypominający Adwent swoje pochodzenie bierze ona od chrześcijan ewangelickich zwanych  „Herrnhutami”. Są to „Bracia Czescy” (Morawscy), którzy prześladowani za wiarę przybyli na skrawek ziemi Górnych Łużyc dziś łączący Czechów, Niemców i Polaków z  miejscowością zwaną „Herrnhut”, gdzie w roku 1722 mogli zamieszkać w dobrach hrabiego Zinzendorfa.  Tu w roku 1821 po raz pierwszy powstała słynna „gwiazda adwentowa” znana dziś już na całym świecie. Symbolizuje ona „Gwiazdę Jakubową”, ale i gwiazdę prowadzącą trzech mędrców ze Wschodu do Jezusa Chrystusa. „Gwiazda herrnhucka” umieszczana jest w kościołach i domach ewangelickich od 1. Niedzieli Adwentu aż do 6 stycznia (Święta Epifanii) lub też aż do 2 lutego (Dzień Oczyszczenia Marii Panny – Dzień Ofiarowania Pana Jezusa).

  Z archiwum ks. Grossa Gwiazda adwentowa

Drugim elementem Adwentu jest „wieniec adwentowy” z 4 świecami.

Twórcą wieńca adwentowego jest luterański duchowny ks. Johann Wichern, który po raz pierwszy w roku 1839 ofiarował go dzieciom – sierotom, które znajdowały się w sierocińcu przez niego prowadzonym. Pierwszy wieniec adwentowy miał średnicę 2 m. Tradycja wieńca adwentowego szybko przyjęła się w rodzinach ewangelickich na północy Niemiec. W latach 20 XX wieku ta tradycja przeszła także do społeczności katolickich. W roku 1925 pojawił się on na terenie Polski, ale na Śląsku Cieszyńskim dopiero w kościołach znalazł miejsce po II wojnie światowej (w Cieszynie dopiero w latach 70-tych XX wieku) Odtąd adwentowy wieniec symbolizujący rok kościelny znany jest na całym świecie i we wszystkich kościołach. W luterańskiej Danii wieńce adwentowe zadomowiły się w katach 30-tych XX wieku. W roku 1925 wieniec adwentowy pojawił się we Wrocławiu.  Na Mazurach przyozdabiano wieniec adwentowy czerwonymi wstążkami i czerwonymi świecami (wyraz radości), ale są też zwyczaje, że wieniec adwentowy przyozdabiany jest w kolor Adwentu, a więc fioletowy lub różowy.

  Henryk Przondziono/GN Wieniec adwentowy

W tradycji anglosaskiej jeden wieniec zawiesza się na drzwiach wejściowych, a drugi umieszcza się w pomieszczeniu spożywania posiłków.

Zapalanie kolejnej świecy dokonuje się w każdą niedzielę adwentową, lub wieczór sobotni poprzedzający niedzielę przy śpiewie pieśni adwentowych, czytaniu Słowa Bożego i modlitwie. Wieniec adwentowy umieszczony jest w domach i kościołach aż do wieczoru adwentowego.

  Z archiwum ks. Grossa Stajenka

Trzecim elementem tego okresu świątecznego, ale ustawianego w kościołach i domach chrześcijańskich dopiero w Wigilię Bożego Narodzenia jest tzw. „szopka betlejemska”.

Gdy  obraz lub figura była „Biblia pauperum” - „Biblia dla ludu” wprowadzono do czytania Ewangelii wg św. Łukasza r. 2 – szopkę betlejemską. Szczególnym propagatorem, zwłaszcza żywej szopki był św. Franciszek z Asyżu (1223 w Greccio). Aczkolwiek Reformacja nie wszędzie była przeciwna szopce, to jednak bardziej urządzano tzw. „jasełka”, nawet w noc wigilijną (Mazury - „Jutrznia mazurska”). Na terenie Polski w kościołach ewangelickich urządza się jeszcze szopki betlejemskie w okresie Bożego Narodzenia zwłaszcza na Pomorzu, ale resztki pozostały jeszcze w diecezji katowickiej (Zabrze i Pszczyna). W Niemczech, zwłaszcza na północy w kościołach zarówno ewangelicko – luterańskich, jak i ewangelicko – unijnych ustawia się często przepiękne szopki wykonane przez artystów, przypominające nie tylko dzieciom, ale i dorosłym  to co stało się w noc wigilijną w Betlejem – przyszło do nas zbawienie: „Oto Zbawca wśród nas!”