Cykl rozważań wokół Credo publikowany w latach 2005 - 2007 na łamach ewangelickiego kwartalnika "Warto"

Przeraziłem się czytając zakończenie ostatniej części „Zasad wyznawanych” z ilością postawionych tam, notabene przeze mnie samego, pytań. Wrócę do jednego z fragmentów. „Zajmując się dziełem stworzenia pozostaje nam do omówienia jeszcze całkiem sporo kwestii. Należałoby zadać pytanie o cel stworzenia. Dlaczego Bóg stworzył wszechświat? Dlaczego stworzył człowieka i jakie miejsce znajduje on w całości stworzenia? Czy Bóg stworzył też inne rozumne byty? Czy świat niewidzialny jest także stworzony? No i pytanie, na które każdy próbuje sobie odpowiedzieć: Skąd wzięło się zło? Czy Bóg nad nim panuje? Odpowiedzi na to pytanie zrodzą całą serię innych.” Sporo tych pytań, więc czas się z nimi zmierzyć.

Dlaczego Pan Bóg stworzył wszechświat? To pytanie wydaje się dosyć istotne, ale chyba nie można udzielić na nie pełnej odpowiedzi. Z pewnością jakimś śladem może być objawiony fakt Bożej miłości. Wiemy, że Bóg jest miłością, możemy więc domniemywać, że ten fakt powiązany jest z wykonanym zamiarem stworzenia wszechświata. W tym kierunku podążał w swoim myśleniu też Tertulian: „Dla człowieka, nie dla siebie stworzył On świat.”^[1] Podobne stwierdzenie znajdziemy u E. Schlink: „Bóg nie stworzył świata dlatego, że musiał, lecz z wolnej niezasłużonej przez nas dobroci. Bóg nie jest zależny od świata, lecz świat od Boga.”^[2] Obie te wypowiedzi zdają się potwierdzać naszą tezę o motywie, który kierował Bogiem przy stwarzaniu. Tym motywem jest miłość. Bóg w swojej wszechwiedzy widział wszechświat, zanim go stworzył i postanowił to uczynić. Stwarzając go powiedział, że „jest to dobre”. Choć znał także konsekwencje buntu części aniołów, a później człowieka, to stworzył wszechświat, bo ostateczna miłość Boga zatryumfuje po sądzie ostatecznym.

W ten sposób dotarliśmy do istot, które w wielu wzbudzają ciekawość – aniołów. Kim są? Kiedy zostali stworzeni? Jakie mają zadania? Jaka istnieje zależność między ludźmi a aniołami? Boże Słowo wskazuje, że dzieło stworzenia nie jest ograniczone do fizycznego, postrzegalnego świata zjawisk, lecz obejmuje także świat duchowy. W Psalmie 148, 2.5 jest napisane: Chwalcie go, wszyscy aniołowie jego, Chwalcie go, wszystkie zastępy jego! Niech chwalą imię Pańskie, Bo On rozkazał i zostały stworzone. W liście Pawła do Kolosan znajdziemy takie zdanie: Ponieważ w nim zostało stworzone wszystko, co jest na niebie i na ziemi, rzeczy widzialne i niewidzialne, czy to trony, czy panowania, czy nadziemskie władze, czy zwierzchności; wszystko przez niego i dla niego zostało stworzone (Kol 1,16). Jednak nie wiemy czy oba „światy” zostały stworzone w tym samym czasie. Wybrane fragmenty Bożego Słowa sugerują, że jest to ten sam czas. Choć niektórzy twierdzą, że zanim Bóg stworzył świat i wszystko co związane z ludźmi, stworzył niebiańskie istoty, zwane aniołami. Istoty te, zamieszkujące świat niematerialny, bywają opisywane w różny sposób. Możemy przeczytać o: duchach, aniołach, demonach, serafinach, cherubinach, synach Bożych, władzach i mocach, tronach panowania (Izajasz 6,2, Rzymian 8,38, Efezjan 6,12).

Kolejne pytanie, na które trudno dać jednoznaczną odpowiedź, to pytanie o to, czy byty te posiadają ciała. I znów zdania „uczonych” są podzielone. Jedni twierdzą, że aniołowie posiadają ciała, jednak inne od naszych. Można powiedzieć, że są to ciała „duchowe”, przypuszczalnie takie, jakie ludzie będą mieli po zmartwychwstaniu. Tutaj opieramy się na opisie ciała zmartwychwstałego Zbawiciela. Inni twierdzą, że jako istoty duchowe aniołowie są istotami niematerialnymi i bezcielesnymi. Wiemy jednak, że aniołowie mogą się ukazywać w formie ludzkiej. Trzech z nich ukazało się Abrahamowi. Zwykle aniołowie ukazywali się jako istoty płci męskiej. Jednak w księdze Zachariasza czytamy ciekawy fragment, gdzie opisane istoty przedstawione są jako kobiety. Znowu podniosłem oczy i spojrzałem, a oto wyszły dwie kobiety, których skrzydła poruszał wiatr, a miały skrzydła jak skrzydła bocianie. (…) Wtedy zapytałem anioła, który rozmawiał ze mną. (Zachariasza 5,9-10).

Innym pytaniem, które nurtowało i chyba nurtuje ciągle ludzi, to pytanie, czy aniołowie się rozmnażają. Aby na nie odpowiedzieć należy sięgnąć do wypowiedzi Pana Jezusa: Albowiem przy zmartwychwstaniu ani żenić nie będą się ani za mąż wychodzić, lecz będą jak aniołowie w niebie (Mateusz 22,30). Synowie tego świata żenią się i za mąż wychodzą, Lecz ci, którzy zostają uznani za godnych dostąpienia tamtego świata i zmartwychwstania, ani się nie żenią, ani za mąż nie wychodzą. Gdyż już nie mogą umrzeć, są bowiem równi aniołom, a jako uczestnicy zmartwychwstania są synami Bożymi (Łukasz 20,34-36). Na podstawie tych wierszy możemy domyślać się, że aniołowie nie rozmnażają się, ale także nie umierają. Liczba aniołów pozostaje niezmienna. Jednak upadli aniołowie zostaną ukarani i pochłonie ich druga śmierć, to jest jezioro ogniste. A diabeł, który ich zwodził, został wrzucony do jeziora z ognia i siarki, gdzie znajduje się też zwierzę i fałszywy prorok, i będą dręczone dniem i nocą na wieki wieków (Objawienie 20,10). Wtedy powie i tym po lewicy: Idźcie precz ode mnie. Przeklęci, w ogień wieczny, zgotowany diabłu i jego aniołom (Mateusz 25,41).

Od razu pojawia się kolejne pytanie: Ile jest aniołów? Właściwie dla nas jest to liczba nie policzalna. W Objawieniu Jana znajduje się fragment: A gdy spojrzałem, usłyszałem głos wieli aniołów wokoło tronu i postaci i starców, a liczba ich wynosiła krocie tysięcy i tysiące tysięcy (5,11). Musimy tu wziąć pod uwagę, że Jan próbuje opisać liczbę, która dla niego była olbrzymia. Nie należy tu dokonywać rachunku mnożenia kroci razy tysiące. Jan chciał przekazać, że była to liczba niepoliczalna. Można oczywiście sięgać po inne teksty, ale zawsze będzie to nieokreślona liczba (Mateusz 26,53, Łukasz 2,13). Jednak czytając te wszystkie fragmenty o aniołach możemy dostrzec fakt zorganizowania ich życia. W naszej lekturze napotkamy na archanioła. Gdyż sam Pan na dany rozkaz, na głos archanioła i trąby Bożej stąpi z nieba (1 Tesaloniczan 4,16). Tymczasem archanioł Michał, gdy z diabłem wiódł spór i układał się o ciało Mojżesza, nie ośmielił się wypowiedzieć bluźnierczego sądu, lecz rzekł: Niech cię Pan potępi (Judy 1,9). Jest więc archanioł Michał. Jest też Gabriel, czyli bohater Boży. W Biblii przekazuje on ważne poselstwa Danielowi, Zachariaszowi i Marii.

W księdze Daniela jest fragment, który podkreśla istnienie hierarchii wśród aniołów. Lecz książę anielski królestwa perskiego, sprzeciwiał mi się przez dwadzieścia jeden dni, lecz oto Michał jeden z pierwszych książąt anielskich przyszedł mi na pomoc, dlatego ja zostawiłem go przy księciu anielskim królestwa perskiego. Znajdujemy też opis innych niezwykłych aniołów. Cheruby, są to najprawdopodobniej aniołowie wysokiej rangi. W księdze Ezechiela (28,11-19) znajduje się bardzo ciekawy opis, z którego wynika, że najprawdopodobniej szatan był właśnie jednym z cherubów. Jest to opis upadku w grzech szatana. Motyw cherubów w dekoracjach Namiotu Przymierza i Świątyni może również wskazywać na ich funkcję jako gwardzistów Bożych. W widzeniu Izajasza są Serafy. Aniołowie ci występowali jako słudzy przed tronem Bożym.

Skoro tak wiele wiemy już na temat aniołów, należałoby zadać sobie pytanie, jakie jest ich zadanie. Słowo anioł oznacza posłańca. Należy tutaj podkreślić, że aniołowie jako stworzenia stoją znacznie wyżej niż ludzie, ale nie są równi Panu Bogu. W przytoczonym już wcześniej fragmencie z Kolosan 1,16 mowa jest o tronach, planowaniach, czy nadziemskich władzach, zwierzchnościach. Zadań tych w Biblii znajdziemy wiele. Wydaje się jednak, że podstawowym zadaniem aniołów jest chwalenie i uwielbianie Boga i Baranka. Aniołowie śpiewają Bogu na chwałę, wielbią Go i czczą. Są sługami, którzy nieustannie wpatrują się w Boże oblicze, czekając na Jego polecenia. Są więc tymi, którzy przekazują Boże zamiary. Wystarczy tutaj przypomnieć Abrahama czy Marię i jej spotkanie z aniołem. Innym, zdumiewającym zadaniem aniołów jest służba w celu błogosławieństwa i opieki nad ludem Bożym. Czyż nie są oni wszyscy służebnymi duchami, posyłanymi do pełnienia służby gwoli tych, którzy mają dostąpić zbawienia? (Hebrajczyków 1,14). Gdy więc słyszymy różne fantastyczne świadectwa o pojawianiu się aniołów, którzy chronili chrześcijan przed różnymi niebezpieczeństwami, możemy wyzbyć się sceptycyzmu. Tak jak aniołowie chronili Daniela czy młodzieńców w rozpalonym piecu, tak często chronią nas, choć z tego nie zdajemy sobie często sprawy. W Psalmie 91,10-11 jest napisane: Nie dosięgnie cię nic złego, I plaga nie zbliży się do namiotu twego, Albowiem aniołom swoim polecił, aby się strzegli na wszystkich drogach twoich. Czasami aniołowie przynoszą pociechę strapionym. Albowiem tej nocy stanął przy mnie anioł tego Boga, do którego należę i któremu cześć oddaję, i rzekł: Nie bój się Pawle; przed cesarzem stanąć musisz i oto darował ci Bóg wszystkich, którzy płyną z tobą (Dzieje Apostolskie 27,23-24).

Bardzo ważną funkcją, którą sprawują aniołowie, a która jest dla nas bardzo istotna, to pomoc umierającym. Pan Jezus w przypowieści o Łazarzu i bogaczu tak powiedział: I stało się, że umarł żebrak, i zanieśli go aniołowie na łono Abrahama; umarł też i bogacz i został pochowany (Łukasz 16,22). Ta wypowiedź może nas napełnić nadzieją. Przecież tak często boimy się momentu śmierci, i nie dlatego, że obawiamy się potępienia, bo wiemy, że z łaski Boga jesteśmy zbawieni, ale przeraża nas sam moment umierania. Jeżeli kochamy Chrystusa, to oznacza, że wiemy, iż jest miłością. Jego miłość ogarnia nas nie tylko na ziemi i w Jego królestwie, ale także w tej najbardziej dla nas trudnej i tajemniczej chwili – umieraniu. Bóg posyła swoich aniołów, aby nas przez tę chwilę przeprowadzili.

Innym ważnym wydarzeniem, w którym swój udział będą mieli aniołowie, to czas sądu. To oni będą zbierali wybranych, to oni będą oznajmiali sąd. I pośle aniołów swoich z wielką trąbą i zgromadzą wybranych jego z czterech stron świata z jednego krańca nieba aż po drugi. (Matusz 24,31). A wam, uciśnionym, dać odpoczniecie, gdy się objawi pan Jezus z nieba ze zwiastunami mocy swojej. W ogniu płomienistym, wymierzając karę tym, którzy nie są posłuszni ewangelii Pana naszego Jezusa (1 Tesaloniczan 1,7-8).

Aniołowie są stworzeniami, które Bóg stworzył przed nami i obdarzył niezwykłą mocą. Są one jednak duchami służebnymi. Służą przede wszystkim Panu Bogu, ale także ze względu na Jego miłość do nas, wypełniają różne zadania związane ze służbą człowiekowi. Zupełnie odrębnym tematem są upadli aniołowie. W ten sposób zbliżamy się do kolejnych zagadnień związanych ze stworzeniem. Czytamy bowiem, że gdy Pan Bóg zakończył stworzenie, stwierdził, iż wszystko co stworzył było dobre. Skąd więc wzięło się zło? Dlaczego aniołowie mogli zbuntować się przeciwko Bogu? Ale o tym już w następnej części.