Zaczęło się w Ameryce

  Bp Franciszek Hodur, założyciel Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w Ameryce Historia Kościoła Polskokatolickiego

W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku w USA Polacy w kilku miejscowościach byli niezadowoleni ze swoich księży – Niemców i Irlandczyków. Nie znający języka angielskiego polscy imigranci mieli trudności z porozumieniem się ze swoimi kapłanami. Ci zaś nie zamierzali uczyć się języka polskiego. Niektórzy biskupi zakazywali używania polskiego w śpiewach liturgicznych, a nawet w szkółkach parafialnych. Konflikty były coraz większe.

Bunt Polonii
Początkowo opór katolików pochodzenia polskiego miał charakter żywiołowy. Powstały niezależne parafie polskie, z których w latach 1897 - 1904 formalnie ukonstyuowały się trzy główne ośrodki: Chicago - grupa ks. Antoniego Kozłowskiego (1857-1907); Buffalo - grupa ks. Stefana Kamińskiego (1859-1911); Scranton - grupa ks. Franciszka Hodura (1859-1911).

  Katedra Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w Scranton Pierwszy synod Kościoła w USA odbył się w Scranton w 1904 z inicjatywy księdza F. Hodura. Nowy Kościół włączył się w europejski nurt starokatolicyzmu. 29 września 1907 r. w Utrechcie starokatolicki arcybiskup Gerardus Gul nadał sakrę biskupią ks. Hodurowi.
Na synodzie w 1909 przyjęto nazwę Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w Ameryce. Po zjednoczeniu się Diecezji Starokatolickiej w Chicago z ośrodkiem scrantońskim oraz po przejściu pod jurysdykcję biskupa F. Hodura niezależnego ośrodka w Buffalo, Polski Narodowy Kościół stał się jedynym reprezentantem polskiego niezależnego ruchu religijnego w Stanach Zjednoczonych.

Z Ameryki do Polski
Polski Narodowy Kościół Katolicki w latach dwudziestych XX wieku zaczął zakładać parafie również w Polsce. Pierwszą była zorganizowana w 1922 r., parafia krakowska w Podgórzu, pod wezwaniem Zmartwychwstania Pańskiego. Swobodną działalność rozpoczęła jednak dopiero w 1924 r. Prawie równocześnie, w 1923 r. zorganizowano parafię w Wiśniczu Nowym koło Bochni. W 1930 istniały w Polsce już 64 parafie polskokatolickie, w których pracowało 56 księży. Kościół nie został jednak przed wojną zalegalizowany.

  Katedra Kościoła Polskokatolickiego w Warszawie W czasie okupacji niemieckiej zginęło 28% duchownych polskokatolickich. W okresie 1944-1945 Polski Narodowy Kościół Katolicki w Polsce został zupełnie rozbity organizacyjnie i zaprzestał działalności.

Kościół wznowił działalność w marcu 1945, na zjeździe w Warszawie, pod przewodnictwem księdza S. Piekarza. Do rejestru wyznań w Polsce został wpisany w 1946. W kulminacyjnym okresie stalinizmu (1952) Kościół narodowy w Polsce zerwał związki ze swymi władzami zwierzchnimi w Stanach Zjednoczonych i zmienił nazwę na Kościół Polskokatolicki. Jest organizacją niezależną od Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w Stanach Zjednoczonych.

styczeń 2003