Katolicy a prawosławni - doktryna

Kościół prawosławny za podstawę wyznawanej przez siebie wiary uznaje Pismo Święte i Tradycję, wyrażoną w sposób szczególny w uchwałach siedmiu pierwszych soborów powszechnych (Nicejskiego - 326 r., Konstatntynopolitańskiego - 381, Efeskiego - 431, Chalcedońskiego - 451, Konstatntynopolitańskiego II - 553, Konstatntynopolitańskiego III – 680, Nicejskiego II - 869–870). Nie uznaje natomiast późniejszych orzeczeń dogmatycznych, przyjmowanych w Kościele katolickim w sprawie czyśćca, prymatu i nieomylności papieża, Niepokalanego Poczęcia i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Prawosławni oddają głęboką cześć Maryi i świętym. Uznają siedem sakramentów, modlą się za zmarłych. Podkreślają nieomylność całego Kościoła.

W świątyni prawosławnej (cerkwi) ołtarz jest oddzielony od wiernych ikonostasem (ściana pokryta ikonami, w której znajdują się trzy bramy, otwierane i zamykane w konkretnych chwilach nabożeństw).

Inaczej niż w Kościele katolickim traktowane są święte obrazy. Stanowią nie tylko wizerunek, ale także uobecnienie tego, kogo przedstawiają. Stąd szczególny kult ikon, którego wyrazem jest m. in. zapalanie przed nimi niewielkich świeczek.

Różni się nie tylko liturgia (wierni prawosławni nie mają obowiązku uczestniczenia w całej liturgii, która trwa znacznie dłużej niż w Kościele katolickim), ale także kalendarz liturgiczny, w którym (nie wszędzie) prawosławni zachowują daty wyznaczane przez kalendarz juliański (różnica wynosi 13 dni - święta prawosławne są później niż katolickie). Najważniejszym świętem w Kościele prawosławnym jest Pascha, czyli święto Zmartwychwstania Chrystusa.

Ustrój Kościoła prawosławnego opiera się na autokefalii (grec. autos - sam, kefale - głowa), czyli samodzielności Kościołów krajowych traktowanych jako odrębne jednostki związane jednoscią wiary, apostolską sukcesywnością hierarchii oraz jednością duchową i wspólnotą działania z pozostałymi Kościołami. Razem tworzą Kościół Chrystusowy.

Patriarcha Konstantynopola posiada prymat honorowy. Najważniejszym autorytetem jest Sobór ekumeniczny. W autokefalicznych Kościołach duchowni uznają zwierzchnictwo patriarchy lub metropolity, natomiast właściwą jurysdykcję ma w nich Święty Synod.