Prawosławny męczennik Gabriel

Po nocnym czuwaniu obchody zakończyła w poniedziałek główna liturgia, w której wzięły udział tłumy wiernych. Uroczystości przewodniczył abp Jakub, ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej, w asyście biskupa supraskiego Grzegorza.

Część wiernych przybyła na uroczystości w pieszych pielgrzymkach z różnych miejscowości województwa. Najliczniejsza, licząca ok. 700 osób, była niedzielna pielgrzymka z Białegostoku.

Na czas uroczystości relikwie Męczennika Gabriela zostały przeniesione do cerkwi w Zwierkach z katedry św. Mikołaja w Białymstoku, gdzie są przechowywane od kilkunastu lat. W przyszłości trafią do Zwierek na stałe, gdy budowana od kilku lat tamtejsza cerkiew zostanie wykończona wewnątrz.

Święty Gabriel Gowdel urodził się w 1684 roku w Zwierkach. Gdy miał 6 lat, został w nieznanych okolicznościach uprowadzony z domu i zamordowany. Jego ciało znaleziono dziewięć dni po zabójstwie na łące koło Zwierek. Przekaz głosi, że zwłok strzegła przed ptactwem sfora psów.

Kiedy po prawie trzydziestu latach przypadkowo naruszono grób chłopca, bo szukano miejsc do pochówku zmarłych w wyniku epidemii, odkryto, że ciało nie uległo rozkładowi. Przeniesiono je wówczas uroczyście do krypty cmentarnej w Zwierkach. Wtedy epidemia ustała.

Podstawą kultu świętego stały się liczne uzdrowienia proszących o to przy jego grobie. Po pożarze w 1746 r. kaplicy w Zwierkach, zwłoki chłopca przeniesiono do pobliskiego Zabłudowa. Stąd Gabriel często określany jest mianem "zabłudowskiego".

Potem przez wiele lat relikwie wędrowały po Kresach Wschodnich. W 1944 roku trafiły do Grodna, skąd po kilkudziesięciu latach zostały przekazane polskiej Cerkwi i we wrześniu 1992 roku uroczyście przeniesione do białostockiej katedry. Rocznice tej uroczystości także są ważnym wydarzeniem w życiu Cerkwi w Polsce.

Na co dzień relikwiami opiekują się siostry zakonne z monasteru Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Jesienią 2008 roku przeniosły się one z białostockich Dojlid do obiektów klasztornych zbudowanych przy cerkwi w Zwierkach.

Od minionej niedzieli imię św. Męczennika Gabriela nosi niepubliczne przedszkole nr 1 w Bielsku Podlaskim (Podlaskie), prowadzone przez cerkiewne bractwo Św. Cyryla i Metodego. W czasie uroczystości zwierzchnik Cerkwi w Polsce metropolita Sawa odsłonił okolicznościową tablicę.