Referenci i sympatycy ekumenizmu

Otwierając obrady przewodniczący Rady Episkopatu Polski ds. Ekumenizmu, bp Tadeusz Pikus przypomniał niektóre najważniejsze wydarzenia ekumeniczne, do jakich doszło w Polsce i na świecie w kończącym się już roku 2010. Wymienił m.in. konferencję w Edynburgu w czerwcu, zwołaną w setną rocznicę zorganizowania w tym mieście w 1910 r. pierwszej Światowej Konferencji Misyjnej, uważanej za datę narodzin współczesnego ruchu ekumenicznego. Przypomniał o planowanych na rok 2014 uroczystych ogólnoświatowych obchodach 50-lecia soborowej Deklaracji o Ekumenizmie i zaapelował o nadsyłanie propozycji jak najlepszego uczczenia tej ważnej rocznicy.

Za szczególnie ważne bp Pikus uznał rozpoczęcie w bieżącym roku oficjalnych rozmów między Konferencją Episkopatu Polski a Rosyjskim Kościołem Prawosławnym (RKP). Kontakty te – nawiązane z inicjatywy strony rosyjskiej – stawiają przed sobą trzy cele: dialog ekumeniczny, przede wszystkim duszpasterski, w wymiarze lokalnym; wkład Kościołów katolickiego i prawosławnego do dzieła pojednania między narodami polskim i rosyjskim oraz wspólne świadectwo wiary przed światem.

Dotychczas odbyły się trzy etapy tych rozmów: 26 lutego w Warszawie, gdy obie delegacje spotkały się po raz pierwszy i m.in. zaproponowały powołanie wspólnej komisji, 7 kwietnia – przy grobach polskich oficerów w Katyniu i 24 czerwca – ponownie w Warszawie. Mówca zwrócił uwagę na szereg trudności i różnic w porównaniu z podobnymi rozmowami, jakie przed laty prowadził episkopat Polski z biskupami niemieckimi, co doprowadziło do pamiętnego Listu o pojednaniu w 1965 r. Wtedy były to kontakty w obrębie Kościoła katolickiego, obecnie są to rozmowy między dwoma różnymi Kościołami.

Poza tym ze względu na fakt, że spotkania odbywają się w kraju, który z prawosławnego punktu widzenia jest obszarem kanonicznym Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, strona rosyjska zaproponowała włączenie jego przedstawicieli do rozmów jako doradców. Podobny status będą mieli przedstawiciele Kościoła katolickiego w Rosji.

Biskup przypomniał, że Chrystus do swoich działań włączał apostołów, chociaż mógł wszystko zrobić sam, chciał jednak, aby ludzie też mieli swój udział w Jego posłudze, dlatego również w dziedzinie ekumenicznej potrzebny jest współudział jak największej liczby wiernych.

Następnie dr Katarzyna Tempczyk wygłosiła referat nt. ważności chrztu w Kościele Katolickim Mariawitów (KKM). Jest to obecnie niewielka wspólnota wyznaniowa, powstała w wyniku rozłamu w 1935 r. w Kościele Mariawitów, mająca siedzibę w Felicjanowie koło Płocka i licząca niewiele ponad 2 tys. wiernych.

Prelegentka zaznaczyła, że głównym problemem, jaki pojawia się przy omawianiu tego zagadnienia, jest szczególna rola, jaką w tym Kościele odgrywa założycielka mariawityzmu – Maria Franciszka Kozłowska, uważana przez nurt felicjanowski za współodkupicielkę i wcielenie Ducha Świętego. Stawia to pod znakiem zapytania naukę o Trójcy Świętej, będącą podstawą całego chrześcijaństwa. W odpowiedzi na list abp. Józefa Michalika z 17 listopada 2009, wystosowany w imieniu episkopatu, 22 maja br. Kongregacja Nauki Wiary stwierdziła, że według stanu na dzień dzisiejszy chrzest udzielany w KKM należy uznać za wątpliwy. Oznacza to m.in., że ktoś, kto przechodzi z tego Kościoła na katolicyzm, musi przyjąć chrzest warunkowo.

Z kolei o działalności powstałego w ub.r. Stowarzyszenia Teologów Ekumenistów mówili jego przewodniczący ks. dr Janusz Bujak i ks. prof. Wojciech Hanc. 29 września br. Konferencja Episkopatu Polski zatwierdziła jego statut na 3 lata. Do organizacji tej mogą należeć zarówno duchowni, jak i świeccy, teologowie, wykładowcy wyższych uczelni i osoby po prostu interesujące się sprawami jedności chrześcijan.

Ks. dr Sławomir Pawłowski SAC przedstawił zwięzły przegląd najważniejszych wydarzeń ekumenicznych w 2010 na świecie i w Polsce. Podobne przeglądy, tyle że dotyczące diecezji, uczelni i ruchów kościelnych, przedstawili również ich przedstawiciele.

Na zakończenie obrad zapowiedziano, że następny zjazd diecezjalnych referentów ds. ekumenizmu odbędzie się 16 listopada 2011 r. również w siedzibie Sekretariatu Episkopatu Polski w Warszawie.