Historyczne spotkanie Benedykta XVI z abp. Christodoulosem

Przypomniał bogatą, sięgającą czasów apostolskich tradycję kontaktów kościelnych Grecji i Rzymu. Dzięki nim głoszenie Ewangelii zaowocowało inkulturacją wiary chrześcijańskiej. Papież podkreślił znaczenie, jakie dla odnowienia wzajemnych kontaktów miała jubileuszowa pielgrzymka Jana Pawła II do Aten śladami św. Pawła w roku 2001. Od tej pory nastąpiła wymiana delegacji duchowieństwa i studentów oraz nawiązanie współpracy instytucji naukowych.

Ojciec Święty wyraził przekonanie, że katolicy i prawosławni powinni wnieść swój wkład duchowy i kulturalny w budowę nowej Europy. Ich obowiązkiem jest bronienie chrześcijańskich korzeni kontynentu, które ukształtowały go na przestrzeni wieków. Tradycja chrześcijańska powinna się przejawiać w obronie godności osoby ludzkiej, poszanowaniu mniejszości, trosce, aby nie doszło do uniformizacji kulturowej grożącej utratą wielkich bogactw cywilizacji. Równocześnie trzeba bronić praw człowieka, zawierających zasadę wolności osobistej, zwłaszcza zaś wolności religijnej – stwierdził Benedykt XVI.

Papież wskazał też na bogate możliwości współpracy w poszczególnych krajach Unii Europejskiej, aby przeciwstawić się rosnącej laicyzacji, relatywizmowi i nihilizmowi. Zjawiska te prowadzą do zachowań, a nawet ustawodawstwa stanowiącego zamach na nienaruszalną godność osoby i poddają w wątpliwość tak podstawowe instytucje jak małżeństwo.

„Pilnie należy razem podjąć działania duszpasterskie, które stanowiłyby dla współczesnych wspólne świadectwo i skłoniłyby do zdania sprawy z nadziei, która w nas jest” – powiedział Benedykt XVI podkreślając, że obecność Jego Świątobliwości tu w Rzymie jest znakiem wspólnego zaangażowania. „Kościół katolicki ze swej strony pragnie uczynić wszystko, co możliwe dla naszego zbliżenia, celem osiągnięcia pełnej komunii między katolikami a prawosławnymi. Chcemy współpracy duszpasterskiej na wszystkich możliwych płaszczyznach, aby głoszona była Ewangelia i błogosławione imię Boże”.

Odpowiadając na słowa Ojca Świętego zwierzchnik greckiego prawosławia wyraził radość z rozpoczęcia nowego etapu na drodze obydwu Kościołów. Zaznaczył zbieżność poglądów na wiele zagadnień społecznych. Abp Christodoulos podjął też zagadnienie nawiązanej przed pięciu laty współpracy między Atenami a Rzymem.

„Pamięć o tym wszystkim, a także żywa nadzieja przezwyciężenia trudności dogmatycznych, stanowiących przeszkodę na drodze ku jedności w wierze, wzbogacają naszą modlitwę i umacniają wolę, abyśmy zgodnie żyli w pełnej jedności i przyjmowali najświętsze Ciało i Krew Chrystusa z jednego Kielicha Życia. Mając to na uwadze, życzymy Wspólnej Międzynarodowej Komisji, odpowiedzialnej za dialog Cerkwi prawosławnej i Kościoła rzymskokatolickiego sukcesu jej prac” - podkreślił abp Christodoulos.

Ojciec Święty i abp Christodoulos podpisali też deklarację. Wyrazili w niej wolę wspólnego świadectwa i przekazywania wiary oraz przezwyciężania trudności.

Benedykt XVI i zwierzchnik greckiego prawosławia za wspólne zadanie uznają dialog w prawdzie i przywrócenie pełnej komunii wiary w miłości. Wyrażają nadzieję, że dialog teologiczny wykorzysta pozytywne elementy wniesione przez Sobór Watykański II i sformułuje propozycje, które przyjmą obydwie strony. Wzywają do umocnienia dialogu międzyreligijnego oraz podjęcia działań na rzecz pokoju. Religie nie mogą być nigdy źródłem nietolerancji ani przemocy. Papież i arcybiskup apelują do naukowców o poszanowanie sakralnego charakteru osoby i jej godności. Wyrażają zarazem niepokój z powodu eksperymentów na ludzkich embrionach. Żądają bardziej skutecznej ochrony podstawowych praw człowieka. Deklarują pragnienie owocnej współpracy, aby współcześni Europejczycy odkryli chrześcijańskie korzenie swego kontynentu. Apelują do państw bogatych o większą solidarność z krajami rozwijającymi się. Pragną współpracy katolików i prawosławnych w rozwoju społeczeństwa. We wspólnej deklaracji Benedykt XVI i Christodoulos wzywają katolików i prawosławnych, by byli niestrudzonymi świadkami Bożej miłości.

W popołudniowy program wizyty arcybiskupa Christodulosa wpisano nawiedzenie bazyliki św. Pawła za Murami. Kulminacyjnym punktem liturgii było przekazanie fragmentu łańcucha, którym był skuty w więzieniu Apostoł Narodów. Alabastrowy relikwiarz na dwa ogniwa polecił sporządzić jeszcze Jan Paweł II, z myślą o Cerkwi greckiej.