Prawosławna Wielkanoc w Jerozolimie

Cud zstąpienia Świętego Ognia dokonuje się w świątyni, którą w połowie IV wieku zbudował cesarz Konstantyn Wielki. W tradycji katolickiej i protestanckiej świątynia ta nazywa się Bazyliką Grobu Świętego, w tradycji prawosławnej zaś - Bazyliką Zmartwychwstania.

Teologowie, historycy oraz archeologowie twierdzą zgodnie, że bazylika znajduje się na skałach Kalwarii, czyli wzgórza, na którym Chrystus został ukrzyżowany, pochowany oraz gdzie zmartwychwstał. Obecny wgląd bazyliki ukształtował się w XIII wieku. Wokół miejsca Grobu wzniesiono małą kaplicę z dwoma pomieszczeniami. Pierwsze jest przejściowe, w drugim znajduje się Kamień Namaszczenia, na którym złożono Ciało Zbawiciela.

Kościół prawosławny utrzymuje, że corocznie zstępujący Święty Ogień jest tym samym światłem, które po zmartwychwstaniu Chrystusa towarzyszyło ukazaniu się "anioła Pańskiego", siedzącego na kamieniu odkrytego grobu (Mt 28, 3). Wydarzenie to ma być przypomnieniem, że zmartwychwstanie Chrystusa nie jest mitem, ale faktem historycznym oraz największą prawdą wiary.

Prawosławny obrzęd zstąpienia Świętego Ognia przypomina liturgię światła sprawowaną na początku Wigilii Paschalnej w Wielką Sobotę w Kościele katolickim. Przez wyznawców prawosławia cud Świętego Ognia nazywany jest największym ze wszystkich cudów chrześcijańskich. Według tradycji prawosławnej, cud ten ma również potwierdzać tezę, że jedynie prawosławie jest prawdziwym wyznaniem chrześcijańskim. Wydarzenie to ma także dowodzić słuszności wyznaczania daty świąt wielkanocnych według kalendarza juliańskiego, a nie jak jest to w Kościele rzymskokatolickim - na pierwszą wiosenną pełnię księżyca.

Kościół prawosławny utrzymuje, że cud zstąpienia Świętego Ognia powtarza się od początków chrześcijaństwa. Kościół rzymskokatolicki nie zajął w tej sprawie oficjalnego stanowiska. We wrześniu 2001 r. Święty Ogień z rąk patriarchy ormiańskiego katolikosa Garegina II przyjął papież Jan Paweł II.