Ekumeniczne odwiedziny

W czasie uroczystej mszy św. homilię wygłosił również Bartłomiej I. Mówił o radości i smutku, jakie przeżywa. Smuci go brak pełnej jedności między siostrzanymi Kościołami oraz to, że w ciągu minionych 40 lat nie udało się rozwiązać wszystkich trudności i problemów, jakie narosły w ciągu ponad 9 stuleci podziału. nadzieją napełnia nieustanna gotowość obu Kościołów w dążeniu do jedności.

Podczas liturgii Słowa patriarcha siedział po prawej ręce Papieża przed ołtarzem. Podczas liturgii eucharystycznej zajął miejsce z boku ołtarza, w otoczeniu innych członków delegacji z Konstantynopola.

Spełniona obietnica Pawła VI

1 lipca patriarcha ekumeniczny Konstantynopola w imieniu greckiej wspólnoty prawosławnej w Rzymie przejął kościół św. Teodora na Palatynie. Przekazał go jej na życzenie Jana Pawła II, jego wikariusz dla diecezji Rzymu kardynał Camillo Ruini. Jan Paweł II spełnił w ten sposób obietnicę złożoną w 1967 roku przez Pawła VI patriarsze Atenagorasowi I przy okazji jego pobytu w Watykanie. Świątynia pochodzi z IX wieku. Do XVI stulecia przechowywano tu słynną rzymską wilczycę z brązu - symbol Wiecznego Miasta.

Niektórzy przedstawiciele Kościoła prawosławnego mówili wówczas, że gest ten może i zmienia klimat we wzajemnych stosunkach katolicko-prawosławnych, nie rozwiązuje jednak licznych problemów teologicznych i eklezjologicznych dotyczących dialogu między nimi. Z pewnością jednak decyzja Papieża miała nie tylko znaczenie symboliczne. Nie był to również jedynie wyraz uprzejmości katolików wobec mieszkających w Rzymie wyznawców prawosławia. To bardzo wyraźny przejaw otwartości Kościoła katolickiego i jego dobrej woli w stosunku do nich oraz troski o braterski Kościół.

Wspólna deklaracja na pożegnanie

Ostatnim oficjalnym punktem pobytu prawosławnej delegacji w Rzymie był uroczysty obiad wydany przez Papieża na cześć swoich gości. Zwierzchnicy obu Kościołów przyjęli wówczas wspólną deklarację, w której napisali m.in.: "W obliczu świata, który cierpi z powodu wszelkich podziałów i braku równowagi, dzisiejsze spotkanie ma na celu zwrócenie uwagi w sposób konkretny i z całą mocą na znaczenie faktu, by chrześcijanie i Kościoły żyły z sobą w pokoju i harmonii i aby mogły zgodnie świadczyć o orędziu Ewangelii w sposób bardziej wiarygodny i świadomy". Wśród wspólnych wyzwań stojących dziś przed obydwoma Kościołami wymienili walkę z terroryzmem, działalność na rzecz pokoju i zażegnania wielu bolesnych konfliktów, uświadomienie Europie jej korzeni chrześcijańskich i prowadzenie prawdziwego dialogu z islamem, a także obronę świętości życia ludzkiego i walkę z zanieczyszczaniem planety, a przede wszystkim głoszenie "z odnowionym zapałem orędzia Ewangelii, wraz z ukazywaniem współczesnemu człowiekowi, jak bardzo pomaga mu ona w odnalezieniu samego siebie i budowaniu bardziej ludzkiego świata".

Na zakończenie wizyty Patriarcha zaprosił Papieża do złożenia wizyty w Stambule. Jan Paweł II przyjął zaproszenie, jednak nie zdążył z niego skorzystać. W listopadzie 2006 roku, na uroczystości ku czci św. Andrzeja, patrona patriarchatu Konstantynopola, pojedzie Benedykt XVI.