Legenda pastora Gottloba

Tak przynajmniej głosi podanie, przekazywane w tym miejscu z pokolenia na pokolenie. Coś jednak musiało być na rzeczy, bo stare kroniki ze szczegółami opisują te scenę. Miało do niej dojść pewnego letniego popołudnia Roku Pańskiego 1745.

Kroniki utrzymują, że było to wydarzenie tak niezwykłe, że badacze tamtych czasów nie znaleźli podobnego w całej Europie. Na pamiątkę tamtego tragicznego wydarzenia w XVIII w. w ścianę kościoła wmurowano tablicę. Przedstawia ona sylwetkę pastora stojącego na ambonie w chwili, kiedy uderza w niego grom. Źródłem tego dopustu miałby być – przynajmniej w ocenie artysty, który to dzieło wykonał – sam Pan Bóg, bo to Jego symbol w postaci trójkąta znajduje się na szczycie płaskorzeźby. Tyle legenda. Jednak pastor Gottlob Adolph był postacią jak najbardziej historyczną, potwierdzoną w wielu źródłach.

Pochodził z mieszczańskiej rodziny, zamieszkującej od wieków Saksonię. Gimnazjum ukończył w Żytawie (Zittau), studia teologiczne ukończył w Lipsku, a swój żywot – na ambonie jeleniogórskiego Kościoła Łaski. Warto podczas rozmaitych, turystycznych wędrówek poznać bliżej historię pastora, ukaranego przez Stwórcę. Warto tym bardziej, że sam Kościół Łaski pw. Świętego Krzyża w Jeleniej Górze, szerzej znany jako kościół garnizonowy, to miejsce, które warto odwiedzić. Nie tylko ze względu na jego niepodważalne walory architektoniczne, które plasują go w gronie najpiękniejszych zabytków tego typu na świecie. Świątynia powstała bowiem jako jeden z sześciu Kościołów Łaski na Dolnym Śląsku i była wynikiem pokoju w Altranstadt (1707 r.), który gwarantował równe prawa protestantów na terenach należących do ultrakatolickiej Austrii.

Kolejną, niezwykłą w swojej formie i rozmiarach atrakcją turystyczną Kościoła Łaski w Jeleniej Górze są zachowane w jego otoczeniu imponujące efektownymi zdobieniami i spokojem grobowce najznakomitszych rodzin jeleniogórskich. To jedno z niewielu miejsc w Polsce, gdzie na stosunkowo niewielkiej powierzchni znalazło miejsce aż tyle tych dzieł sztuki, należących do kultury sakralnej minionych wieków. Stan grobowców jest różny – od przyzwoicie zabezpieczonych i utrzymanych, do takich, które z trudnością przetrwają kolejną zimę.

Wart zaznaczenia jest fakt, że jeleniogórski Kościół Łaski leży na trasie dwóch ważnych szlaków – turystycznego i pątniczego. Via Sacra to szlak obejmujący najważniejsze zabytki sakralne, znajdujące sie na terenie diecezji legnickiej, a także libereckiej w Czechach oraz Dresden-Meissen i Goerlitz w Niemczech. Trasa obejmuje jeszcze m.in.: katedrę św. Piotra w Bautzen, kaplicę św. Anny w Mnichovie Hradištĕm, pocysterski zespół klasztorny w Krzeszowie oraz klasztor cysterek St. Marienthal w Ostritz. Trasa Via Sacra przez jedną trzecią długości biegnie pątniczym szlakiem do Santiago de Compostela – Via Regia. Jednak u stóp Kościoła Łaski biegnie inny odcinek jakubowego szlaku – Via Cervimontana, czyli Droga Jeleniogórska.