Dialog spełnionych nadziei

Jest on ciekawy i ważny w kontekście pojawienia się i rozwoju ruchu Odnowy Charyzmatycznej w Kościele katolickim, przejmującego do swojej duchowości elementy typowo zielonoświątkowe, np. sposoby modlitwy czy ewangelizacji. Jego celem jest zbliżenie chrześcijan tradycji katolickiej i pentekostalnej we wspólnej modlitwie i świadectwie.

Na początku była przyjaźń
W latach Soboru Watykańskiego II ożywiły się kontakty między katolikami i zielonoświątkowcami. Przebudzenie charyzmatyczne, które stało się impulsem do powstania Kościołów zielonoświątkowych, ogarnęło także liczne kręgi katolickie. Wielu katolików uczestniczyło w zielonoświątkowych spotkaniach modlitewnych, doświadczając napełnienia Duchem Świętym i otrzymując Jego dary, czego szczególnym wyrazem była modlitwa w językach. Sobór, otwierając Kościół katolicki na inne wyznania, wskazał na konieczność podejmowania wspólnych działań prowadzących do jedności Chrystusowej Owczarni.

Nieoficjalne, przyjacielskie kontakty podejmowane w latach 1969-1970 głównie w Ameryce między katolikami a przedstawicielami różnych wspólnot pentekostalnych doprowadziły do oficjalnego dialogu doktrynalnego. Ich animatorami byli benedyktyn Kilian McDonnell oraz przywódca międzynarodowego pentekostalizmu David du Plessis. Zainicjowane przez nich spotkania były okazją do wzajemnego poznania, stawiania sobie szczerych, konkretnych pytań i rozpoczęcia usystematyzowanych dyskusji teologicznych. Przyczyniły się one do powstania w obu środowiskach przekonania o konieczności podjęcia dialogu ekumenicznego na płaszczyźnie międzynarodowej.

W krainie dialogu
W 1972 roku rozpoczęła się pierwsza faza dialogu doktrynalnego prowadzonego przez watykański Sekretariat ds. Jedności Chrześcijan (obecnie Papieska Rada Popierania Jedności Chrześcijan) ze strony katolickiej oraz przedstawicieli niektórych klasycznych Kościołów zielonoświątkowych.

Pentekostalizm nie jest ruchem jednorodnym. Kościoły nazywane zielonoświątkowymi wyłoniły się z ruchu odnowy, który pojawił się na początku XX wieku w różnych Kościołach protestanckich. Stąd wynika wielość i ogromna różnorodność Wspólnot pentekostalnych, z których każda ma własne zasady wiary, a wszystkie łączy doświadczenie chrztu w Duchu Świętym oraz przypisywanie dużego znaczenie darom charyzmatycznym. Z tego powodu w dialogu biorą udział tylko niektóre Kościoły zielonoświątkowe. Ich przedstawiciele są oficjalnie mianowani przez swoje wspólnoty, a w wielu wypadkach są to ich liderzy.

Do udziału w pierwszej fazie dialogu, prowadzonej w latach 1972-1976, zaproszono także członków ruchów charyzmatycznych działających w Kościołach protestanckich i anglikańskich, które już wcześniej były zaangażowane w dialog z Kościołem katolickim. Uczestniczyli oni w spotkaniach jako delegaci Odnowy Charyzmatycznej, a nie jako przedstawiciele swoich Kościołów.
W rozmowach które trwały pięć lat, podjęto tematy stanowiące centrum duchowości charyzmatycznej, m.in. problematykę darów Ducha Świętego, a zwłaszcza glossolalii, uzdrawiania i rozpoznawania duchów, roli trzeciej Osoby Trójcy Świętej w Kościele, chrztu w Duchu Świętym. Rezultaty tych rozmów zebrano w tzw. Raporcie końcowym.

Uczestnicy pierwszej fazy dialogu szybko doszli do przekonania, że rozmowy powinny być kontynuowane. Komisja katolicko-zielonoświątkowa, już bez udziału przedstawicieli ruchu charyzmatycznego, pracując w trzech kolejnych kilkuletnich cyklach opracowała kolejne tematy. Uzgodnienia zbierano w Raportach końcowych: z lat 1977-1982 - m.in. na temat posługi uzdrawiania, relacji Pisma świętego do Tradycji, niektórych zagadnień mariologicznych; z lat 1985-1989 - zawiera wspólne stanowisko na temat Kościół rozumiany jako koinonia (wspólnota); z lat 1990-1997 dotyczy ewangelizacji, możliwości dawania wspólnego świadectwa chrześcijańskiego i prozelityzmu. W kolejnej fazie dialogu teologowie katoliccy i przedstawiciele Kościołów zielonoświątkowych podejmą temat chrztu w Duchu Świętym.


Bogactwo różnorodności
Specyfika tego dialogu polega na tym, że teologicznym dyskusjom towarzyszy świadectwo, dzielenie się przeżywaniem chrześcijaństwa przez członków dwóch różnych tradycji kościelnych. Wymiana poglądów i stanowisk prowadzi do coraz lepszego wzajemnego poznania. Poznanie zaś pomaga burzyć bariery wynikające z niezrozumienia i rodzi wzajemny szacunek. Dialog pozwala odkryć wartości i bogactwo tkwiące w innych Kościołach.

Inicjatorzy dialogu katolicko-zielonoświątkowego założyli na początku, że jego celem nie będzie jedność rozumiana jako zjednoczenie wszystkich w jednej tradycji kościelnej. Te spotkania, na których partnerzy dialogu przedstawiają doktryny i życie swoich Kościołów oraz dzielą się własnym doświadczeniem duchowym, mają prowadzić do wzrostu wzajemnego zrozumienia i szacunku. Ich uczestnicy dążą do określenia jak największej liczby punktów autentycznej zgody, chociaż nie zamierzają pomniejszać czy bagatelizować rzeczywistych rozbieżności.

Po prawie 30 latach trwania dialogu zarówno katolicy, jak i zielonoświątkowcy oceniają, że przyczynił się on do usunięcia uprzedzeń we wzajemnych kontaktach i zbliżenia między chrześcijanami wierzącymi w tego samego Pana i Zbawiciela, chociaż inaczej wyrażającymi swoją wiarę. Dzięki szukaniu tego co łączy i odrzuceniu tendencji do wyolbrzymiania różnic, co nie oznacza zacierania istotnych rozbieżności, katolicy i zielonoświątkowcy mogą stawać przed Bogiem coraz bardziej pojednani.