Koptyjski Kościół Ortodoksyjny

Dziś

Koptyski Kościół Ortodoksyjny obejmuje 37 diecezji w Egipcie, 2 w Sudanie, 1 w Kenii, 1 w Jerozolimie. Na jego czele stoi rezydujący w Kairze patriarcha Szenuda III (obecnie, w 2017 roku  już Tawadros II), noszący tytuł „Papież Aleksandrii i Patriarcha Stolicy św. Marka”. Według różnych źródeł liczy on od 5 do 8 milionów wiernych. Stanowi największą mniejszość chrześcijańską na Bliskim Wschodzie. Nominalnie cieszy się wolnością. Koptowie pełnią nawet odpowiedzialne funkcje w administracji państwowej. Koptem był na przykład Boutros Ghali - szósty z kolei Sekretarz Ogólny Organizacji Narodów Zjednoczonych (1992-1997). Jednak w kraju, gdzie większość stanowią muzułmanie, chrześcijanie postępować muszą bardzo ostrożnie.

Ponadto istnieją jeszcze spore skupiska Koptów w USA i Kanadzie, Europie (zwłaszcza Wielkiej Brytanii) w Afryce i Australii. Wspólnoty w diasporze podlegają bezpośredniej jurysdykcji Patriarchy.

Duchowość

Koptowie sprawują – podobnie jak katolicy - siedem sakramentów: chrzest, bierzmowanie, Eucharystię, pokutę (spowiedź), kapłaństwo, małżeństwo, i namaszczenie chorych. Chrztu udziela się kilka tygodni po urodzeniu, przez trzykrotne zanurzanie całego ciała noworodka w poświęconej wodzie. Bierzmowania natomiast udziela się natychmiast po chrzcie. Koptowie spowiadają się osobiście przed duchownym. Wyznanie grzechów wobec kapłana jest warunkiem przyjęcia sakramentu Eucharystii.

Koptowie zachowali aleksandryjski typ liturgii. W sprawowaniu Eucharystii używają trzech anafor: św. Bazylego Wielkiego (w redakcji koptyjskiej), św. Grzegorza z Nazjanzu i św. Marka. Do sprawowania Eucharystii używają, podobnie jak prawosławni, chleba kwaszonego, a językiem liturgii jest koptyjski i arabski.

Kościół koptyjski zezwala na prośby o wstawiennictwo kierowane do świętych. Każda świątynia koptyjska ma swojego świętego patrona (nosi jego imię), a szczególne miejsce wśród nich zajmuje Najświętsza Dziewica Maryja (Theotokos).

Kościół koptyjski celebruje siedem świąt większych i siedem mniejszych. Większe święta to: Zwiastowanie NMP, Boże Narodzenie, Objawienie Pańskie (Trzech Króli), Niedziela Palmowa, Wielkanoc, Wniebowstąpienie Pańskie i Zesłanie Ducha Świętego (Zielone Świątki). Boże Narodzenie jest obchodzone 7 stycznia. Za największe święto Kościół koptyjski uważa Wielkanoc. Koptowie mają też wiele innych świąt, szczególnie dla upamiętnienia męczeństwa popularnych świętych (np. św. Marka, św. Mena, św. Grzegorza, św. Barbary i innych) znanych z koptyjskiej historii kościelnej.

Kościół Koptyjski ma szczególne praktyki postne, których nie można porównać z praktykami postnymi żadnej innej wspólnoty chrześcijańskiej. Z 365 dni roku, aż 210 dni to dni postu, kiedy to nie wolno spożywać żadnych produktów zwierzęcych (mięsa, drobiu, ryb, mleka, jajek, masła itp.) Ponadto żaden pokarm albo napój nie może być spożywany między świtem i zachodem słońca. Od tych ścisłych, surowych reguł postnych można otrzymać dyspensę od duchownego wyłącznie w czasie choroby lub słabowitości. Wielki Post jest wyjątkowo skrupulatnie przestrzegany przez wszystkich koptów. Trwa on 40 dni, a kończy się Wielkim Tygodniem, którego kulminację stanowi Wielki Piątek, dzień, w którym Zbawiciel został ukrzyżowany. Ten czas postu i smutku, kończy się radosnym dniem Wielkanocy (Paschy). Inne posty Kościoła Koptyjskiego to okres Adwentu, Post św. Apostołów, Post Najświętszej Dziewicy Maryi i Post Niniwy.

Kapłanami i diakonami mogą w Kościele koptyjskim zostać żonaci mężczyźni. Celibat obowiązuje mnichów, spośród których wybierani są biskupi. Spore jest też zaangażowanie laikatu w życie Kościoła, zarówno w Egipcie, jak i w diasporze.