Eucharystia w luteranizmie i innych Kościołach protestanckich

  „Zaprawdę godną i słuszną, sprawiedliwą i zbawienną jest rzeczą,/ abyśmy Tobie, święty Panie, wszechmogący Ojcze, wiekuisty Boże, / zawsze i na każdym miejscu dziękowali / przez Jezusa Chrystusa naszego Pana. /

Przez Niego, który jest początkiem i końcem wiary, / mamy ufność na dzień sądny / i nadzieję pełni chwały. /

albo:
Przez Niego ci, których ogarnia nieunikniona konieczność śmierci, / mają obietnicę życia wiecznego w dzień sądu, / gdy wierzących zbudzi do nowego życia. /

albo:
Jego, bowiem posłałeś światu ku zbawieniu. / Przez Jego śmierć i Jego zmartwychwstanie została zniweczona śmierć nasza. / W Nim też mamy nadzieję zmartwychwstania do życia wiecznego.

Wspólne zakończenie:
Dlatego wysławiamy Cię ze wszystkimi, którzy nas ze znamieniem wiary wyprzedzili do wieczności, / i wraz z nimi uwielbiając Twój majestat, tak razem wołamy (śpiewamy):

Reformowana nauka o Wieczerzy Pańskiej

1. Duchowa obecność Chrystusa w chlebie i winie.
Kalwińska nauka „została zbudowana na reformowanym rozumieniu Chrystologii,które znalazło wyraz w Extra-Calvinisticum.” Podkreśla się tu, że Chrystus jest realnie obecny w Wieczerzy Świętej, ale w Duchu Świętym. Dusza wierzącego podczas Wieczerzy Pańskiej unosi się przez wiarę do nieba, gdzie jest Chrystus, aby połączyć się z Jego uwielbionym Ciałem i Krwią. Wierzący spożywa tylko chleb i wino, które są znakami Ciała i Krwi Chrystusa, ale „dzięki Duchowi Świętemu zostajemy wszczepieni w Jezusa Chrystusa, który w Ciele swoim przebywa teraz w niebiesiech po prawicy Ojca i chce abyśmy Go – jako takiego – wielbili.” (Katechizm Heidelberski). Taką naukę o Wieczerzy Pańskiej wyznają Kościoły Ewangelicko-Reformowane o duchowości kalwińskiej, ale także Kościół Anglikański, z którego wywodzi się Kościół Metodystyczny. Anglikanizm naucza, „iż zewnętrznym znakiem Eucharystii są chleb i wino, które przyjmujemy zgodnie z nakazem Chrystusa. Natomiast darem duchowym są Ciało i Krew Chrystusa, przez Niego rzeczywiście dane i przez wiernych przyjmowane” (nowy Katechizm anglikański).

2. Symboliczne pojmowanie Wieczerzy Świętej.
Zwingliańskie pojmowanie Komunii Świętej jest symboliczne: chleb i wino oznaczają tylko Ciało i Krew Chrystusa, są ich symbolem. Chleb i wino są znakami, symbolami rzeczywistości duchowej, którą jest Jezus Chrystusa ukrzyżowany na Golgocie. Tę naukę wyznaje większość Kościołów ewangelikalnych powstałych przez tzw. „drugą reformację”. Niektóre Kościoły interpretują ją zupełnie symbolicznie, inne natomiast wyznają, że przyjmują w Wieczerzy Pańskiej samego Chrystusa w postaci widzialnych znaków.

Różnice wyznaniowe w protestantyzmie w nauce o Komunii Świętej

Z powodu takiego symbolicznego pojmowania nauki o Wieczerzy Pańskiej rozpadła
się jedność Reformacji XVI wieku. Podczas rozmowy Marcina Lutra z Ulrichem Zwinglim i jego zwolenników w Marburgu, nie doszło do porozumienia właśnie ze względu na naukę o Sakramencie Ołtarza.

W rezultacie Marcin Luter napisał kredą na czarnym blacie stołu: „Hoc est enim Corpus meum” i wstawszy od dysputy nie pożegnał się z Zwinglim mówiąc jedynie: „Wy macie innego ducha!” Wielu zwolenników Zwingliego działających także w Niemczech nazywanych było przez Lutra „Schwermerei” – „Marzyciele”. Na dwa lata przed swoją śmiercią Luter napisał nawet niewielką pracę pt.: „Krótkie wyznanie wiary o świętym sakramencie przeciw marzycielom (koniec września 1544)” Tu nawet zaryzykował Luter tezę, że nagła i tragiczna śmierć Zwingliego pod Kappel kołu Zűrychu, dnia 11 października 1531 r. spowodowana przez tzw. „stronnictwo papistów” (katolickie), była karą za nieuznawanie przez ks. U. Zwingliego, proboszcza w Zűrychu, nauki o realnej obecności Chrystusa w Sakramencie Ołtarza. Mimo to Luter jednak ubolewał (dwie noce nie spał), że Zwingli odszedł w takim grzechu.