Chrzest. Dokument z Akry

16. Chrześcijanie patrzą na sakramentalny znak właściwy zielonoświątkowemu darowi Ducha z różnych punktów widzenia. Niektórzy sądzą, że prosty znak chrztu z wody w imię Trójcy stanowi pełną inicjację sakramentalną. Inni dar Ducha łączą z osobnym aktem sakramentalnym: namaszczeniem krzyżmem czy włożeniem rąk dokonywanym po chrzcie z wody. Doniosłość tej różnicy zdań uwidacznia się wówczas, gdy zwolennicy drugiego rozwiązania stają przed trudnością w uznaniu pełnej przynależności do Kościoła tych, którzy otrzymali jedynie chrzest z wody. Jednak jak chrzest i namaszczenie czy bierzmowanie wiążą się w jednym akcie liturgicznym, tak doktryna i praktyka tych dwóch form sakramentalnych wyrażają jedną fundamentalną zasadę, według której wcielenie w Chrystusa i uczestnictwo w Duchu Świętym są nierozdzielne.

17. Nie respektuje się tej zasady wówczas, gdy bierzmowanie rozumiane jako sakramentalne dopełnienie chrztu oddziela się od niego w czasie. Kościoły, które uważają bierzmowanie za sakrament i przesuwają je, w wypadku dzieci, o wiele lat po chrzcie, mogłyby wziąć pod uwagę następujące rozwiązania:

a. Mogłyby połączyć chrzest i bierzmowanie w jednym liturgicznym akcie inicjacji; powróciłyby tym samym do praktyki z czasów Ojców Kościoła w dziedzinie inicjacji tak dorosłych, jak i dzieci.

b. Mogłyby całkowicie odróżnić bierzmowanie od formy zasadniczej dla dopuszczenia do chrześcijańskiej społeczności; bierzmowanie rozumiałoby się i praktykowało jako sakrament umocnienia przez Ducha Świętego, mianowicie ze względu na dojrzałe życie chrześcijańskie. W tym przypadku należałoby samemu chrztowi z wody przyznać podwójne znaczenie: włączenie w Chrystusa i uczestniczenie w Duchu, bez tego bowiem nie doszedłby w ogóle do głosu istotny aspekt inicjacji chrześcijańskiej.

18. Kościoły, które praktykują pewną formę konfirmacji nie dostrzegając w niej jednak sakramentu, ale raczej akt osobistego zaangażowania uzupełniający Boży znak, jakim jest chrzest, nie będą mogły być oskarżane o zakwestionowanie jedności sakramentu włączenia w Chrystusa i uczestniczenia w Duchu. Jeśli jednak między chrztem a dopuszczeniem do Komunii umiejscawiają liturgiczny akt konfirmacji, można postawić pytanie, na jakiej podstawie wprowadzają taki ryt. Jeśli chrzest, jako włączenie w Ciało Chrystusa, z samej swojej natury dąży do eucharystycznego uczestnictwa w ciele i krwi Chrystusa, jakaż pozostaje racja przemawiająca za wprowadzeniem dodatkowego obrzędu między jednym a drugim? Kościoły, które udzielają chrztu dzieciom, ale odmawiają Komunii przed bierzmowaniem, winny postawić sobie pytanie, czy w pełni doceniły i przyjęły konsekwencje chrztu dzieci.

19. W każdym bądź razie po chrzcie z wody winno następować włożenie rąk czy namaszczenie krzyżmem, by wyrazić konsekrację i dar Ducha Świętego implikowany przez chrzest. Jest również rzeczą niezmiernie doniosłą stwarzanie chrześcijanom częstych okazji do przypominania sobie znaczenia ich chrztu.

VI. Zalecenia

20. Postępując drogą ku pełni wzajemnego uznania należałoby wziąć pod uwagę następujące zalecenia:

1) Chrzest nie jest sprawą wyłącznie indywidualną, lecz wiąże się ściśle ze wspólnotowym życiem i kultem Kościoła. Zasadniczo powinno się go udzielać podczas publicznej służby liturgicznej. Członkowie wspólnoty mogliby wówczas przypomnieć sobie własny chrzest, mogliby przyjąć do swoich wspólnot nawo ochrzczonych, których podejmują się karmić wiarą chrześcijańską. Wielkie święta, jak Wielkanoc, Zesłanie Ducha Świętego, Boże Narodzenie i Objawienie Pańskie bardzo odpowiadają celebracji chrztu; taka praktyka żyła w Kościele starożytnym. Celebracja chrztu podczas Wielkanocy podkreśla fakt śmierci i zmartwychwstania z Chrystusem, natomiast w czasie Zielonych Świąt uwidoczniłby się związek między chrztem a wylaniem Ducha.

21. 2) W pierwszych wiekach normalnym sposobem udzielania chrztu było zanurzenie. Istotnie, akt zanurzenia mówi, że chrześcijanin przez chrzest uczestniczy w śmierci, pogrzebie i zmartwychwstaniu Chrystusa. Odkrycie tej pierwotnej formy przez tych, którzy od niej odeszli, uwydatniłoby lepiej symboliczny sens liturgii chrzcielnej.

22. 3) Wszystkie Kościoły wyznają, że istnieje tylko jeden chrzest; są więc przekonane, że w życiu danej osoby chrzest jest wydarzeniem jedynym, którego nie można powtarzać. Żeby ocalić tę jedność, jest rzeczą absolutnie konieczną, by Kościoły były zdolne uznać wzajemnie chrzest i by unikały wszelkiej praktyki, którą można by zinterpretować jako ponowienie chrztu. Jeśli tylko istnieje możliwość publicznego wyrażenia takiego wzajemnego uznania, należy wszystko uczynić, by tego dokonać.

23. 4) Pełne wzajemne uznanie przez wszystkie Kościoły ich chrztu jako jedynego chrztu w Chrystusie byłoby możliwe, po pierwsze, wówczas, gdy kandydat wyznaje Jezusa Chrystusa jako Pana, albo też, w przypadku dziecka, gdy za nie czyni to Kościół, i gdy następnie ochrzczony potwierdza swój chrzest przez osobiste zaangażowanie się dla Chrystusa; po drugie, wówczas, gdy udziela się chrztu wodą w imię Ojca, Syna i Ducha Świętego.

24. 5) Ponieważ chrzest posiada też fundamentalne znaczenie tak dla życia chrześcijańskiego, jak dla jedności, zarówno te Kościoły, które chrzczą dorosłych, jak te, które udzielają chrztu dzieciom, winny zintensyfikować swoje wysiłki w celu przezwyciężenia istniejących między nimi różnic. Pierwsi powinni na nowo rozważyć znaczenie chrztu udzielanego dziecku na odpowiedzialność Kościoła (le bapteme responsable), miejsce, jakie on dziecku przyznaje w Bożej Opatrzności w stosunku do Kościoła, wyrażany przez ten chrzest prymat łaski Bożej w Chrystusie przez Ducha Świętego, wreszcie fakt, że świadome swej odpowiedzialności Kościoły, które starają się działać zgodnie z wolą Ducha Świętego, od dawna ten chrzest praktykują. Drudzy zaś, czyli Kościoły, które udzielają chrztu dzieciom, powinny wystrzegać się nadużywania chrztu przez udzielanie go bez stawiania jakichkolwiek warunków. Winny one bardziej na serio traktować swoją odpowiedzialność w wychowaniu dzieci ochrzczonych, mając na uwadze ich przyszłe dojrzałe zaangażowanie dla Chrystusa.