Starokatolicki Kościół Mariawitów w RP

Starokatolicki mariawityzm jest wyznaniem o polskim rodowodzie. Z Kościoła rzymskokatolickiego wyodrębnił się w wyniku schizmy na początku XX w. Mariawici (kapłani i siostry), przyjmując franciszkańskie reguły i formy, chcieli działać w łonie Kościoła jako grupa misyjna, bez zamiaru tworzenia oddzielnej konfesji. Podjęli starania o legalizację Zgromadzenia u polskich biskupów, a także u papieża Piusa X.

W 1904 r. Kongregacja Świętego Oficjum wydała jednak nakaz rozwiązania Zgromadzenia Kapłanów Mariawitów. Mariawici utworzyli niezależny Kościół. Nazwa "mariawita" pochodzi od łacińskich wyrazów Mariae vitam imitans - "Maryi życie naśladujący".

W 1935 r. doszło do podziału Kościoła mariawitów na dwie denominacje: Starokatolicki Kościół Mariawitów z siedzibą w Płocku, w którym pozostała większość kapłanów, sióstr i wiernych, oraz Kościół Katolicki Mariawitów z siedzibą w Felicjanowie koło Płocka, grupujący zwolenników arcybiskupa Kowalskiego.
Podstawę doktrynalną Starokatolickiego Kościoła Mariawitów stanowią: księgi kanoniczne Starego i Nowego Testamentu, dogmaty ustanowione do rozłamu chrześcijaństwa w 1054 r., Tradycja Kościoła powszechnego, określona na pierwszych siedmiu soborach, oraz objawienia założycielki - M. F. Kozłowskiej. Głównym celem Kościoła jest szerzenie czci Pana Jezusa, ukrytego w Przenajświętszym Sakramencie, i wskazywanie na potrzebę wzywania nieustającej pomocy Matki Bożej. Kościół uznaje 7 sakramentów. Spowiedź nie musi odbywać się przed kapłanem. Komunia jest udzielana pod dwiema postaciami; liturgia (od początku powstania mariawityzmu) odprawiana jest w języku polskim. Celibat duchowieństwa nie jest obowiązkowy.

Starokatoliccy mariawici odrzucają rzymskokatolickie dogmaty o nieomylności papieża w sprawach wiary oraz dogmat o niepokalanym poczęciu Maryi, a także kult obrazów i wiarę w cuda z nim związane.Odrzucają także niektóre z praktyk mariawitów z Felicjanowa, a zwłaszcza kapłaństwo kobiet i posługę kapłanów ludowych. Przywrócili tytuły i godności duchownych oraz święcenie wody i oleju.

Kościół liczy ok. 26 tys. wiernych w 3 diecezjach w 39 parafiach oraz żyjących w diasporze. Najwięcej wyznawców jest w województwie mazowieckim (15 tys.) i łódzkim (9 tys.). Za granicą Kościół posiada parafię w Paryżu, gdzie w 1988 r. poświęcono nowy kościół. Jest współorganizatorem i członkiem Polskiej Rady Ekumenicznej. W 1997 r. Konferencja Plenarna Episkopatu Kościoła rzymskokatolickiego i Rada Starokatolickiego Kościoła Mariawitów powołały Komisję Mieszaną do spraw Dialogu. Działalność Kościoła reguluje imienna ustawa z 1947 r.