Nie możemy zrozumieć ludzkich kultur bez odniesienia do religii

„W ostatnich dziesięcioleciach byliśmy świadkami docenienia roli religii w sferze publicznej i jej wkładu w podejmowanie głównych dziś wyzwań” – powiedział w Jerozolimie prawosławny patriarcha Konstantynopola, odbierając w grudniu 2017 r. doktorat honoris causa Uniwersytetu Hebrajskiego. Bartłomiej zwrócił uwagę, że wyznania religijne zachowały wielkie wartości, cenne dziedzictwo duchowe i moralne, jak też głęboką znajomość człowieka.

„Naszym największym błędem nie jest pokładanie wielkich oczekiwań w religii” – uważa  Patriarcha Ekumeniczny. Jego zdaniem błędem jest „raczej nieoczekiwanie jeszcze więcej od tej ogromnej mocy duchowej, głęboko zakorzenionej w ludzkiej duszy, co do kwestii dotyczących pokoju, solidarności, znaczenia życia oraz wiecznego przeznaczenia istoty ludzkiej i stworzenia”.

 „Nie możemy prawidłowo zrozumieć i ocenić ludzkich kultur w ich jedności i różnorodności bez odniesienia się do korzeni religijnych” – powiedział Bartłomiej na izraelskiej uczelni. Przyznał jednak, że niestety „obecny wybuch fundamentalizmu religijnego i straszne akty przemocy w imię wiary dostarczają współczesnym krytykom religii dalszych argumentów i przemawiają za tym, by ją utożsamiać z jej negatywnymi aspektami”. Tymczasem prawda jest taka, że przemoc to negowanie podstawowych doktryn religijnych – podkreślił w Jerozolimie patriarcha Konstantynopola. Przypomniał, że przez szereg wieków w basenie Morza Śródziemnego miało miejsce pokojowe współistnienie wyznawców judaizmu, chrześcijaństwa oraz islamu, co dowodzi, że religie mogą być pomostem między ludźmi, a dialog międzyreligijny nie oznacza zapierania się własnej wiary, tylko zmianę podejścia do innych. Może więc przyczyniać się do przezwyciężania uprzedzeń i pokojowego rozwiązania konfliktów. „Uprzedzenia i agresywność pochodzą z wypaczenia religii”, a ich wiarygodność zależy dziś bardzo od tego, czy bronią one wolności i ludzkiej godności – dodał Bartłomiej.

Odbierając w Jerozolimie honorowy doktorat Uniwersytetu Hebrajskiego, duchowy zwierzchnik prawosławia przypomniał także, iż Patriarchat Ekumeniczny prowadzi już od 40 lat dialog z Międzynarodowym Żydowskim Komitetem Konsultacji Międzyreligijnych.