Rosja: Zjednoczenie dwóch gałęzi rosyjskiego prawosławia

17 bm., w uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego obaj zwierzchnicy podpiszą w świątyni Chrystusa Zbawiciela akt zjednoczenia tego Kościoła z Patriarchatem Moskiewskim. W ten sposób zakończy się, przynajmniej formalnie, ponad 80-letni rozłam w prawosławiu rosyjskim, wywołany rewolucją bolszewicką 1917 r. i późniejszymi rządami komunistycznymi w ówczesnym Związku Sowieckim.

W ceremonii podpisania tego historycznego dokumentu wezmą udział liczni przedstawiciele obu Kościołów. Do stolicy Rosji przyjechało siedmiu, to znaczy ponad połowa, biskupów RKPzG i mniej więcej jedna trzecia jego duchowieństwa (ok. 70) oraz ponad 600 świeckich. Na ich prośbę władze Patriarchatu Moskiewskiego zgodziły się, aby przez cały czas liturgii, odprawionej w tym czasie w świątyni, była otwarta tzw. Królewska Brama (Carskie Wrata), tak jak to się dzieje tylko w Tygodniu Wielkanocnym. Chodzi o to, aby wszyscy obecni, a także ci, którzy będą śledzić przebieg uroczystości za pośrednictwem telewizji, mogli być naocznie świadkami tego historycznego wydarzenia.

Formalnie samo podpisanie aktu o zjednoczeniu nastąpi nieco wcześniej - podczas spotkania patriarchy Aleksego z metropolitą Laurem zostaną ogłoszone postanowienia Świętego Synodu Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP) i Synodu Biskupiego RKPzG "O utwierdzeniu Aktu o wspólnocie kanonicznej", po czym obaj hierarchowie podpiszą ten dokument. Na jego mocy Kościół "zagraniczny" stanie się częścią RKP na warunkach autonomii, czyli zachowa dużą niezależność organizacyjną i prawną w ramach Patriarchatu Moskiewskiego. Nadal więc będzie miał własny Synod Biskupi, będzie samodzielnie mianować swoich księży do należących do niego parafii w różnych krajach, pozostanie niezależny w zakresie majątkowym.

Według ks. protojereja Nikołaja Bałaszowa, odpowiedzialnego w Patriarchacie za stosunki wewnątrzprawosławne, w tym także za kontakty z RKPzG, przyszła jedność będzie się przejawiać przede wszystkim na płaszczyźnie duchowej, np. głową zjednoczonego Kościoła będzie patriarcha moskiewski i Wszechrusi, a biskupi zagraniczni staną się z tą chwilą pełnoprawnymi uczestnikami wszelkich dyskusji i debat mających znaczenie ogólnokościelne. Będą też zapraszani na pełnych zasadach na sobory - biskupie - lokalne - Patriarchatu Moskiewskiego.

Ks. Bałaszow zaznaczył, że w łonie Kościoła "zagranicznego" są wierni i duchowni wywodzący się z różnych narodów, nieraz nie mający żadnych korzeni rosyjskich, którzy jednak "całym sercem pokochali historię i kulturę rosyjską". Dodał, że podpisanie Aktu o zjednoczeniu "jest dopiero początkiem wspólnej drogi" i wyjaśnił, że chodzi o przyszłą konferencję biskupów, podlegających jednemu bądź drugiemu Kościołowi, której celem ma być "wytyczenie dróg dalszej współpracy".