Gdzie jest Bóg (katecheza o Przemienieniu Pańskim)

Pogodna Światłości Ojca świętej chwały,
Nieśmiertelnego Pana niebiosów i ziemi,
Jezu Chryste! - Pod zachód dzień nam dobiegł cały
I gwiazdę już wieczorną oczyma naszymi
Oglądamy w niebie. Ku czci Twojej, Boże,
Ojcze, Synu i Duchu świętości, śpiewamy,
Boś godzien jest, o Panie, by o każdej porze
Głoszono Twoją chwałę zbożnymi pieśniami.
O wielki Synu Boży, Tyś życia szafarzem,
Przeto Ci świat pieśń chwały wdzięcznie składa w darze.

Hymn wieczorny „Pogodna Światłości” (po grecku „Phos hilaron”, w staro-cerkiewno-słowiańskim „Swietie tichyj”) - to jedna z najstarszych modlitw Kościoła (II w.)

Ta modlitwa zaprasza nas do adoracji Trójcy poprzez Chrystusa, Światłość świata, Światłość, która daje doskonałą radość. Dochodzimy do zachodu słońca, dotarliśmy do końca czasów; słońce przeminie, pewnego dnia przestanie świecić (o czym nas uczy Pismo Święte i astronomia), ale prawdziwa Światłość, Boska Światłość nie zna zmierzchu. W Chrystusie kontemplujemy Światłość, która zawsze będzie nas oświecać po powtórnym Jego przyjściu: „Albowiem w Tobie jest źródło życia i w Twej światłości oglądamy światłość” (Ps 35[36],10 i wielka doksologia). Św. Bazyli naucza w kazaniu o Przemienieniu, że to święto jest antycypacją drugiego i chwalebnego Przyjścia.

W jednym z listów napisanych do uczniów św. Piotr przypomina sobie przemienionego Chrystusa, którego na własne oczy widział na Górze Tabor. Apostoł przygotowuje swych braci i nas na przyjęcie Światłości dnia bez zmierzchu: „ aż dzień zaświta, a gwiazda poranna wzejdzie w waszych sercach” (2 P l,19).

Przebóstwienie

„ Bóg stał się człowiekiem, aby człowiek stał się bogiem”

Dziecko: Czy po końcu świata będziemy mogli doskonale poznać Boga?

Katecheta: Bóg jest niepoznawalny. Poznać, zrozumieć - to pojęcia ludzkiego umysłu. Aby poznać naturę rośliny czy wody, metalu, zwierzęcia czy jakiejkolwiek innej materii, należy ją poddać analizie i można dojść do pewnego poznania. Ale i nawet materia kryje w sobie tajemnicę: jakie jest jej pochodzenie? Jak została stworzona? Bóg jest jednak niepoznawalny dla naszego rozumu. Przypomnij sobie wieżę Babel. Ludzie chcieli poznać Boga i posłużyli się swoim umysłem i techniką, aby do Niego dotrzeć. Ponieśli klęskę! Kiedy natomiast Bóg przychodzi do nas i otwieramy serce na Jego obecność, dzieje się coś innego niż poznanie za pomocą zmysłów lub umysłu. Między Bogiem i nami następuje zjednoczenie.

Popatrzmy raz jeszcze na ikonę „Przemienienia”: obraz jest zbudowany wokół promieni wychodzących od Chrystusa. Każda postać zostaje dotknięta promieniem niestworzonej Światłości, każda otrzymuje cząstkę Boskiej chwały. Bóg pozostaje jednak niepoznawalny w tym, czym jest w swej istocie. „Jestem, Który Jestem”: YHWH na zawsze pozostaje Niepoznawalnym, Bytem wiecznym i niezmiennym, gdyż nie sposób poznać, czym jest Bóg. Żaden człowiek nigdy nie zdoła zgłębić istoty Boga (czyli tego, czym Bóg jest ze swej natury), i dlatego Stary Testament ostrzega nas przed taką śmiałością: człowiek nie może zobaczyć Boga i przeżyć.

Bóg składa nam jednak dar z samego siebie. Światłość niestworzona, promienie, które Chrystus przekazuje prorokom i apostołom na Górze Tabor - to łaska, to dar Boży, który pozwala nam żyć i nas uświęca. Na Chrystusie spoczywa Duch Święty, i to właśnie rozważaliśmy w poprzednim rozdziale, o chrzcie w Jordanie. Teraz, na Górze Tabor, widzimy, że przez Chrystusa, przez Jego ciało Duch Święty daje nam siebie. Przyjmujemy tę łaskę, dar Ducha Świętego, aby stać się świętymi.

Postarajmy się to dobrze zrozumieć: w Bogu jest pełnia tajemnicy. Dlatego często podaję ci jakieś twierdzenie oraz jego przeciwieństwo (Zdarza się, że teologia formułuje twierdzenia pozornie przeciwstawne według ludzkiej logiki. Mówi, że „jest tylko Jeden Bóg", a jednocześnie - że „istnieją Trzy Osoby Boskie...". Ten sposób postępowania - „przez antynomie" - uświadamia nam, że nie możemy zamknąć tajemnicy w naszych rozumowaniach. Inne aspekty tajemnicy są natomiast jasno stwierdzane bez uciekania się. do tej metody, jak w Symbolu Wiary, czyli w „Credo”).

Jest tylko Jeden Bóg Są Trzy Osoby Boskie;
Bóg jest niepojęty Bóg objawia nam siebie;
Jest niedostępny Daje nam siebie.

Śpiewamy „tylko Ty jesteś święty”, a sami jesteśmy powołani do świętości.

Dziecko: Kto to jest - święty? Czy to ktoś, kto nigdy nie grzeszy?

Katecheta: Jedynym człowiekiem bez grzechu jest Chrystus. Każdy człowiek popełnia grzechy, nikomu się nie uda nie zgrzeszyć więcej tylko dlatego, że postanowił już nie grzeszyć. Nawet jeśli człowiek staje się doskonały dzięki swym własnym wysiłkom, to i wtedy grozi mu, że bardzo się oddali od Boga i znajdzie upodobanie we własnej cnocie. Dumny ze swej zdobyczy, ze swego zwycięstwa nad własnym ciałem, nad ludzka naturą - popadnie w pychę. Tylko miłość i serce otwarte na Boga, na Jego łaskę, na tę Światłość nie stworzoną, którą daje Bóg człowiekowi - tylko to może upodobnić człowieka do Boga. Być świętym - to być podobnym do Boga, odnaleźć „obraz i podobieństwo”.

Św. Paweł, który widział Chrystusa przez chwilę, w nagłym błysku na drodze do Damaszku, poucza nas, że nasza twarz będzie odbijać Bożą chwałę, jak zwierciadło. Będziemy wówczas przemienieni w obrazy Boga przez działanie Ducha Świętego. Staniemy się obrazami żywymi i promieniującymi światłością, gdyż Duch Święty zamieszka w naszym ciele (por. 2 Kor 3,18).

Św. Jan, który widział Chrystusa przemienionego na Górze Tabor, potwierdza to nauczanie:

„Umiłowani, obecnie jesteśmy dziećmi Bożymi, ale jeszcze się nie ujawniło, czym będziemy. Wiemy, że gdy się objawi, będziemy do Niego podobni, bo ujrzymy Go takim, jakim jest” (1 J 3,2).