"Nie wyobrażam sobie ekumenii bez Kościoła katolickiego"

Po drugiej wojnie światowej życie i dzieło Bonhoeffera miały znaczenie w dwóch kierunkach: jego osoba stała się punktem odniesienia w dyskusji na temat oporu politycznego przeciw dyktaturze hitlerowskiej i roli Kościołów w czasach terroru hitlerowskiego. Jego teologia natomiast miała zasadniczy wpływ na ogólny rozwój teologiczny ostatnich dziesięcioleci, przede wszystkim w dziedzinie ekumenizmu, teologii wyzwolenia i tzw. teologii kontekstualnej". Na szczególną uwagę zasługują jego obozowe listy i notatki oraz wydana pośmiertnie w 1949 r. "Etyka".

Na aktualność niektórych elementów teologii tego pastora wskazał m.in. kardynał Walter Kasper, były przewodniczący Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan. W 2015 r. na kongresie nt. myśli tego wybitnego teologa luterańskiego stwierdził on, że jego "biblijna teologia postępowania za Chrystusem przemawia dziś zarówno do katolików, jak i do protestantów".

Bonhoeffer apelował o "chrześcijaństwo doczesne", które będzie się odznaczało nie aktami religijnymi, ale "udziałem w cierpieniach Boga dla świata". Według niego Kościół musi bezwzględnie uczestniczyć w życiu współczesnego społeczeństwa. Nie do pomyślenia był rozdział między życiem a myśleniem, zaangażowaniem politycznym a teologią, absolutnym obowiązkiem wszystkich chrześcijan jest natomiast wkład na rzecz pokoju.

W Polsce imię Bonhoeffera nosi dom diakonijny przy ewangelickiej parafii w Szczecinie. Od dwóch lat działa tam, otwarte przez Kościół ewangelicko-augsburski, Międzynarodowe Centrum Studiów i Spotkań jego imienia. Prowadzi ono wymianę młodzieży z kraju i zagranicy, m.in. z Niemiec, Japonii, Stanów Zjednoczonych, Szwajcarii, Anglii i Afryki Południowej. Inicjatorzy ośrodka pragną, by sprzyjał on refleksji nad tożsamością religijną w społeczeństwie i rozważaniom o byciu chrześcijaninem w dzisiejszym świecie.

W katolickim kościele w Sławnie znajduje się tablica upamiętniająca opozycyjną działalność Bonhoeffera, a w 1996 r. we Wrocławiu na domu przy ul. Bartla 7, gdzie spędził dzieciństwo, wmurowano okolicznościową tablicę. Od 1999 r. istnieje w tym mieście jego pomnik. Podczas jego odsłonięcia podkreślano, że w dzisiejszych czasach Bonhoeffer uczy chrześcijan nadziei, miłości i wiary oraz że jest "najlepszym świadkiem XX wieku".

Dzieła Bonhoeffera są również znane w przekładach polskich, m.in. "Wybór pism" (Biblioteka "Więzi" 1970), "Psalmy. Modlitewnik Biblii" (Wydawnictwo Księży Marianów 2004 ) w tłumaczeniu Anny Morawskiej czy napisane w 1938 r. "Życie wspólne" (Wydawnictwo Alleluja 2001). Dzieło to, przetłumaczone na 15 języków, jest wynikiem fascynacji autora życiem monastycznym, a najobszerniejszy wątek stanowi wspólnota budowana na Słowie Bożym.