Instrukcja Episkopatu Polski w sprawie duszpasterstwa małżeństw o różnej przynależności kościelnej

Episkopat Polski kierując się troską o dobro rodziny i pomyślny rozwój współżycia między chrześcijańskimi wyznaniami w naszym kraju, wydaje niniejszą INSTRUKCJĘ w sprawie opieki duszpasterskiej nad małżeństwami i rodzinami o różnej przynależności kościelnej. INSTRUKCJA dotyczy duszpasterstwa małżeństw i rodzin, w których spotykają się dwa różne wyznania chrześcijańskie ("mixta religio"). Natomiast w stosunku do małżeństw i rodzin, gdzie spotykają się wyznanie katolickie z religią niechrześcijańską ("disparitas cultus"), niniejsze dyrektywy mają odniesienie tylko na zasadzie analogii.

Wskazaniami INSTRUKCJI winni się kierować Duszpasterze zarówno w załatwianiu spraw związanych z zawarciem małżeństwa o różnej przynależności kościelnej jak i w sprawowaniu stałego duszpasterstwa nad takimi małżeństwami i rodzinami.

I. POTRZEBA DUSZPASTERSKIEJ OPIEKI NAD MAŁŻEŃSTWAMI
O RÓŻNEJ PRZYNALEŻNOŚCI KOŚCIELNEJ

Potrzeba specjalnego duszpasterstwa małżeństw i rodzin o różnej przynależności kościelnej wystąpiła szczególnie w naszych czasach. Przemiany we współczesnym świecie (migracja ludności, kontakty międzyludzkie, urbanizacja) oraz niekiedy słabe uświadomienie religijne spowodowały wzrost liczby małżeństw o różnej przynależności kościelnej. Przy tym na tle dążeń do jedności w dzisiejszym chrześcijaństwie wystąpiły wyraźniej zarówno niebezpieczeństwa i napięcia, które stwarza różnica wyznania w dziele zbliżenia wyznań.

Z jednej strony widoczne są zagrożenia i niebezpieczeństwa dla samych partnerów i ich związku, a w konsekwencji dla społeczności kościelnych i pomyślnego współżycia wyznań. Przez brak pełnej jedności wiary bywa zagrożona wierność małżonków względem własnego Kościoła. Rozdźwięk w wierze może również prowadzić do zagrożenia wspólnoty życia małżeńskiego. Niejednolitość wyznania utrudnia wreszcie religijne wychowanie dzieci i rozwój autentycznej religijności w rodzinie.

Z drugiej strony harmonijnie żyjące małżeństwa i rodziny niejednolite wyznaniowo mogą i powinny się stać w dzisiejszym klimacie ekumenicznym płaszczyzną, na której będą przezwyciężone podziały. W atmosferze rodzinnej miłości łatwiej można osiągnąć poznanie odmiennych tradycji religijnych oraz obopólnie wzbogacać się autentycznymi wartościami religijnymi. Małżeństwa i rodziny o różnej przynależności kościelnej mogą się stać przykładem zgodnego dawania świadectwa Ewangelii.
Powyższe względy skłaniają do otoczenia specjalną opieką duszpasterską małżeństw i rodzin o różnej przynależności kościelnej.

II. PODSTAWY KOŚCIELNOPRAWNE DUSZPASTERSTWA MAŁŻEŃSTW
O RÓŻNEJ PRZYNALEŻNOŚCI KOŚCIELNEJ

Niniejsza INSTRUKCJA opiera się na przepisach prawnych Kościoła katolickiego podanych w dekrecie II Soboru Watykańskiego o Ekumenizmie Unitatis redintegratio, w deklaracji tegoż Soboru o wolności religijnej Dignitatis humanae i w późniejszych dokumentach: w dekrecie Św. Kongregacji dla Kościoła Wschodniego Crescens matrimoniorum z dnia 22 II 1967 r., a także w Kodeksie Prawa Kanonicznego, w szczególności w kanonach 1124-1129.

Ze względu na niebezpieczeństwa i trudności związane z małżeństwami o różnej przynależności kościelnej Kościół katolicki odradza ich zawierania. Ponieważ jednak wierni domagają się nieraz zawarcia takiego małżeństwa, Kościół określił bliżej w podanych wyżej dokumentach sytuację prawną małżeństw o różnej przynależności kościelnej oraz sformułował ogólne wytyczne duszpasterskie odnoszące się do ich przygotowania i zawierania.

Przepisy INSTRUKCJI należy stosować w łączności z normami podanymi w wyżej wymienionych dokumentach. Jeżeli INSTRUKCJA określa w nowy sposób jakiś przepis, jest to w niej wyraźnie zaznaczone. Ponieważ INSTRUKCJA nie rozwiązuje wszystkich szczegółowych kwestii, głównie z powodu braku jeszcze wspólnych uzgodnień z innymi Kościołami, duszpasterze winni zwracać się w trudniejszych wypadkach do swojej Kurii.