Chrzest. Dokument z Limy

V. Celebrowanie chrztu

17. Chrztu udziela się przy pomocy wody w imię Ojca, Syna i Ducha Świętego.

18. W udzielaniu chrztu należy z całą powagą traktować symboliczne znaczenie wody i nie pomniejszać go. Akt zanurzenia może jasno wyrażać rzeczywistość, że w chrzcie chrześcijanin uczestniczy w śmierci, pogrzebaniu i zmartwychwstaniu Chrystusa.

Komentarz: W niektórych tradycjach teologicznych posługiwanie się wodą, we wszystkich jej pozytywnych związkach z życiem i błogosławieństwem, oznacza ciągłość między starym i nowym stworzeniem. Ujawnia w ten sposób znaczenie chrztu nie tylko dla ludzi, ale także dla całego kosmosu. Równocześnie używanie wody przedstawia oczyszczenie stworzenia, umieranie temu, co jest negatywne i destruktywne w świecie. Ci, którzy otrzymali chrzest wszczepiający w Ciało Chrystusa, stają się uczestnikami odnowionej egzystencji.

19. Jak to miało miejsce we wczesnych wiekach, dar Ducha w chrzcie może być wyrażony w inny jeszcze sposób; na przykład za pomocą znaku nałożenia rąk i przez namaszczenie lub pomazanie Krzyżmem (chryzmacja). Sam znak krzyża przypomina obiecany dar Ducha Świętego, który jest zadatkiem i rękojmią tego, co ma jeszcze nadejść, kiedy Bóg dopełni odkupienia tych, których uczynił swoją własnością (Ef 1,13-14). Można oczekiwać, że ponowne odkrycie takich żywych znaków wzbogaci liturgię.

20. W każdej pełnej liturgii chrztu powinny znaleźć miejsce przynajmniej następujące elementy: przyzywanie Ducha Świętego; wyrzeczenie się zła; wyznanie wiary w Chrystusa i w Trójcę Świętą; ryt wody; oświadczenie, że ochrzczeni otrzymali nową tożsamość jako sy¬nowie i córki Boga oraz jako członkowie Kościoła powołani są na świadków Ewangelii. Niektóre Kościoły utrzymują, że inicjacja chrześcijańska jest niepełna bez udzielenia ochrzczonemu pieczęci daru Ducha Świętego i bez uczestnictwa w Komunii świętej.

21. Jest rzeczą pożądaną, aby w ramach liturgii chrzcielnej, wyjaśnić znaczenie chrztu, tak jak jest ono ukazane w Piśmie Świętym, to jest chrzest jako uczestnictwo w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa, nawrócenie, przebaczenie i oczyszczenie, dar Ducha, wszczepienie w Ciało Chrystusa i znak Królestwa.
Komentarz: Ostatnie dyskusje wskazują, że należałoby poświęcić więcej uwagi nieporozumieniom, wyrastającym z kontekstu społeczno-kulturowego, w którym udziela się chrztu.

a. W niektórych częściach świata, nadanie imienia w trakcie liturgii chrzcielnej prowadzi do pomieszania zacierającego różnicę między chrztem, a zwyczajami (lokalnymi) związanymi z nadaniem imienia. Pomieszanie to jest szczególnie szkodliwe, jeżeli w kręgu kultur w przeważającej mierze niechrześcijańskich, od ochrzczonych wymaga się przybierania imion chrześcijańskich, obcych ich własnej tradycji kulturowej. Ustalając normy odnośnie do chrztu Kościoły powinny z uwagą kłaść nacisk na prawdziwe chrześcijańskie znaczenie chrztu i unikać niepotrzebnego wyobcowania ochrzczonych z ich własnej kultury lokalnej przez nadawanie obcych imion. Imię odziedziczone z własnej kultury zakorzenia ochrzczonego w tej kulturze, a zarazem ukazuje uniwersalność chrztu, wszczepienie w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół, który rozciąga się na wszystkie narody ziemi.

b. W wielu dużych większościowych Kościołach Europy i Ameryki Północnej często praktykuje się chrzest dzieci nie stawiając prawie żadnych wymagań. To powiększa jeszcze niechęć Kościołów, które praktykują chrzest wierzących (dorosłych), do ważności chrztu dzieci. Fakt ten powinien prowadzić w obrębie tychże Kościołów większościowych do bardziej krytycznej refleksji nad znaczeniem chrztu.

c. Niektóre Kościoły afrykańskie praktykują chrzest Ducha Świętego bez wody, przez włożenie rąk, uznając jednak chrzest innych Kościołów. Istnieje potrzeba przestudiowania tej praktyki oraz jej relacji do chrztu z wody.

22. Zasadniczo chrztu udziela wyświęcony (ordynowany) duchowny („an ordained minister”). W pewnych jednak warunkach także inni mogą udzielać chrztu.

23. Ponieważ chrzest jest wewnętrznie związany ze wspólnotowym życiem i kultem Kościoła, powinien być zasadniczo udzielany w czasie publicznego nabożeństwa, aby w ten sposób członkowie zgromadzenia mogli sobie przypomnieć swój własny chrzest i mogli powitać w swojej wspólnocie nowo ochrzczonych, są bowiem odpowiedzialni za ich wychowanie w wierze chrześcijańskiej. Wielkie święta Paschy, Pięćdziesiątnicy i Epifanii są najbardziej odpowiednie do udzielania tego sakramentu, tak jak to było praktykowane w starożytnym Kościele.