Eucharystia w dialogu anglikańsko-katolickim

[5]Eucharistic Doctrine, Preface

[6]np. KKK 1367

[7]”The notion of memorial as understood in the passover celebration at the time of Christ – i.e. the making effective in the present of an event in the past – has opened the way to clear understanding of the relationship between Christ’s sacrifice and the eucharist.”. Eucharistic Doctrine, 5.

[8]Tzw. tradycja antiocheńska, uważana jest przez biblistów za starszą od tradycji jerozolimskiej (Mt 26, 26-29; Mk 14, 22-25).

[9]Elucidation, nr 5.

[10] “The Commission believes that the traditional understanding of sacramental reality, in which the once-for-all event of salvation becomes effective in the present through the action of the Holy Spirit, is well expressed by the word anamnesis. We accept this use of the word which seems to do full justice to the semitic background. Furthermore it enables us to affirm a strong conviction of sacramental realism and to reject mere symbolism”. Tamże.

[11] “In the exposition of the Christian doctrine of redemption the word sacrifice has been used in two intimately associated ways. In the New Testament, sacrificial language refers primarily to the historical events of Christ's saving work for us. The tradition of the Church, as evidenced for example in its liturgies, used similar language to designate in the eucharistic celebration anamnesis this historical event. Therefore it is possible to say at the same time that there is only one unrepeatable sacrifice in the historical sense, but that the eucharist is a sacrifice in the sacramental sense, provided that it is clear that this is not a repetition of historical sacrifice. Tamże.

[12] Por. KKK 1368

[13] “In the celebration of the memorial, Christ in the Holy Spirit unites his people with himself a sacramental way so that the Church enters into the movement of his self-offering. In consequence, even though the Church is active in this celebration, this adds nothing to the efficacy of Christ’s sacrifice upon the cross, because the action is itself the fruit of this sacrifice”. Elucidation, nr 5.

[14]“[...] the belief that the eucharist is truly a sacrifice, but in a sacramental way, is part of the eucharistic faith of both our communions”. Clarification, s. 5

[15] Tamże.

[16] Por. Jan Paweł II, List Apostolski Dominicae Cenae o tajemnicy i kulcie Eucharystii, nr 9. Dwukrotnie pojawia się tam wyrażenie „ponowienie”. Być może jest to błąd tłumacza.

[17] Nauczanie Soboru Trydenckiego o Eucharystii jako ofierze mówi o „reprezentowaniu” (repraesentaretur jednorazowej ofiary krzyża i łączy je z pojęciem „pamiątki” (DH 1739). „Sobór jest w tym miejscu znacznie bardziej rygorystyczny na poziomie języka niż, niestety, liczne teksty teologiczne, a nawet duszpasterskie czasów nowożytnych” (Historia dogmatów, red. B. Sesboüé; t. III: H. Bourgeoiis, B. Sesboüé, P. Tihon, Znaki zbawienia, tłum. P. Rak, Kraków 2001, s.148).

[18] “…the once-for-all event of salvation becomes effective in the present through the action of the Holy Spirit”. Elucidation, nr 5 (podkr. moje).

[19] Tamże.

[20] Mówi o tym KKK w 1066-1112, a szczególnie 1104-1107: „Misterium Paschalne Chrystusa jest celebrowane, a nie powtarzane. Powtarzane są poszczególne celebracje; w każdej z nich następuje wylanie Ducha Świętego, który aktualizuje jedyne Misterium” (KKK 1104). „Anamneza i epikleza stanowią centrum każdej celebracji sakramentalnej, a szczególnie Eucharystii” (KKK 1106; podkr. moje).

[21] DH1642, 1652; KKK1376.

[22] DH 1636,1651; KKK 1374.

[23] Artykuły Anglikańskie , art. 28.

[24] Eucharistic Doctrine, przypis 2. To stwierdzenie wywołało po stronie katolickiej wiele krytyki.

[25] Tamże, nr 6.

[26] Tamże, nr 7, 8.