Obecna schizma to wynik nadużywania władzy

Duchowny zwrócił uwagę, że wbrew propagandzie Moskwy sprawa ta nie jest nowa ani nie pojawiła się nagle i w wyniku nacisku władz państwowych Ukrainy, ale była proponowana, omawiana i przywoływana od co najmniej 30 lat. W tym czasie "dosłownie miliony ukraińskich wiernych było niesłusznie i w sposób niezgodny z przepisami wykluczonych ze wspólnoty i znalazło się poza wspólnotą z pozostałymi Kościołami prawosławnymi" – przypomniał rozmówca agencji. Po czym zapytał retorycznie: "Dlaczego Moskwa stawia obecnie zarzuty Konstantynopolowi, zamiast rozważyć własne działania na rzecz podziału, które prowadziła od bardzo dawna?".

W tym kontekście zauważył, że obecna schizma jest wyłącznie wynikiem nadużywania władzy, które doprowadziło miliony wiernych do zapłacenia wysokiej ceny za taką politykę. I właśnie polityka odgrywała tu od początku główną rolę, nie dopiero teraz – zaznaczył archidiakon. Dodał, że nie jest etyczne, zwłaszcza w przypadku przywódców religijnych, próbować rozgrywać swe cele za pomocą zarówno teologii, jak i polityki.

Jednocześnie ks. Chrysavgis stanowczo zaprzeczył, jakoby jego Kościół miał się wycofać z podjętych już decyzji co do autokefalii jako warunku przywrócenia dobrych stosunków z Moskwą. Przypomniał, że od co najmniej 20 lat "patriarcha próbował rozwiązać to zagadnienie na drodze dialogu, nieustannie prosił, zachęcał i osobiście pośredniczył w tych kontaktach, ale Moskwa zawsze odmawiała, odrzucała i torpedowała wszelkie wysiłki w sprawie rozmów dwu- i wielostronnych".

"Trudno zrozumieć, jak Kościół, który wytrwale podważał i zrywał takie rozmowy na rzecz rozwiązania problemu kościelnego na Ukrainie, który również świadomie zbojkotował jedyny od tysiąclecia sobór wszechprawosławny [w 2016 na Krecie - KAI], na którym można było omówić i rozwiązać te sprawy, obecnie zaleca dialog i dyskusję" – oświadczył grecki duchowny.

Za "ironiczny, choć w rzeczywistości przede wszystkim tragiczny" uznał fakt, iż Moskwa uważa problem ukraiński za polityczny i dodał, nie bez ironii, że "być może należy to zrozumieć przez pryzmat [lansowanej przez Kościół rosyjski - KAI] idei «ruskiego świata»". Podkreślił jednak, że dla patriarchy Bartłomieja wyłącznym i jedynym powodem jego działań [w sprawie autokefalii - KAI] jest chęć rozwiązania problemu kościelnego, stworzonego i wykorzystywanego do celów politycznych przez Rosyjski Kościół Prawosławny. Jednocześnie rozmówca SIR zauważył, że bardzo niewiele Kościołów prawosławnych jest całkowicie niezależnych od polityki.

W tym kontekście zwrócił uwagę, że patriarcha Konstantynopola cieszy się dużo większą wolnością w porównaniu z patriarchą moskiewskim, bo nie był uwikłany w powiązania z przywódcami komunistycznymi ani nie korzystał z poparcia ze strony jakichkolwiek grup interesów narodowych, wojskowych czy politycznych.

W odpowiedzi na pytanie o obecną rolę Konstantynopola jako "pierwszego wśród równych", ks. Chrysavgis zauważył, że Moskwa od dawna i regularnie ją podważa, odwołując się do swej potęgi i liczb. "Ale wydaje mi się absurdem podawanie w wątpliwość tego przywództwa na podstawie dziejów Kościoła i kanonów kościelnych. Czasami zadaję sobie pytanie, jak w ogóle Moskwa może ośmielać się obwiniać Konstantynopol o monopol" – powiedział przedstawiciel Patriarchatu Konstantynopola.

Jego zdaniem Rosja powinna pamiętać, że tak jak większość Kościołów prawosławnych, które w drugim tysiącleciu stały się autokefaliczne, również ona otrzymała swą niezależność z rąk tegoż Konstantynopola i także w wyniku takiego samego długiego i rozległego procesu, jak teraz poprosiła o to Ukraina. "Nie można uznawać prawa Konstantynopola do udzielania autokefalii niektórym Kościołom, a później podawać w wątpliwość jego działań jako «papieskich» wobec innych" – stwierdził archidiakon.

Na zakończenie przypomniał, że patriarcha Konstantynopola przez wiele dziesięcioleci był cierpliwy w sprawie Ukrainy, mając nadzieję i modląc się o to, aby Kościół rosyjski sam podjął odpowiednie inicjatywy w celu rozwiązania tego problemu, zamiast niesprawiedliwego rzucania epitetu "schizmatycy" na miliony niewinnych chrześcijan prawosławnych. Dodał, że pierwszym działaniem, które doprowadziło do schizmy na Ukrainie, podjęła właśnie Rosja wiele lat temu, a teraz również ona jako pierwsza ogłosiła ekskomunikę przeciw Konstantynopolowi. Bartłomiej nie zareagował na tę decyzję Moskwy o zerwaniu wspólnoty z milionami prawosławnych w Europie, łącznie z Wielką Brytanią, w Australii, Azji, obu Amerykach a nawet ze Świętą Górą Atos - podkreślił, kończąc rozmowę, duchowny grecki.