Obradował Święty Sobór Biskupi Serbskiego Kościoła Prawosławnego

Problemy i wyzwania, stojące przed współczesnym światem prawosławnym i zagrażające jego jedności, szereg ważnych rocznic kościelnych i zmiany w eparchiach były głównymi tematami, omawianymi na posiedzeniu Świętego Soboru Biskupiego Serbskiego Kościoła Prawosławnego (SKP). Obradował on w dniach 24-29 maja w cerkwi św. Księcia Łazarza w podziemiach soboru św. Sawy w Belgradzie pod przewodnictwem patriarchy Porfiriusza z udziałem wszystkich biskupów eparchialnych (diecezjalnych) SKP.

Komunikat z posiedzenia, podpisany przez rzecznika Patriarchatu bp. Ireneusza, głosi, że „Sobór z zadowoleniem stwierdza, iż w tym roku mija sto lat od założenia eparchii amerykańsko-kanadyjskiej – pierwszej takiej jednostki SKP w Ameryce, 90 lat od powstania arcybiskupstwa belgradzko-karłowackiego oraz 140 lat od urodzin świętego Mikołaja (Velimirovicia), 60 lat od jego śmierci i 30 lat od sprowadzenia jego szczątków z USA do jego rodzinnej wioski Lelić w Serbii”. Uczestnicy obrad polecili, aby wszystkie eparchie godnie uczciły te ważne rocznice.

„Z duchowym smutkiem i zatroskaniem Sobór rozpatrzył wydarzenia, zagrażające, a w niektórych przypadkach naruszające jedność Kościoła prawosławnego” – czytamy dalej w oświadczeniu. Podobne zaniepokojenie wywołuje sytuacja SKP zarówno w samej Serbii i krajach tego regionu, jak i w diasporze na całym świecie. Chodzi zwłaszcza o położenie narodu serbskiego w Kosowie i Metochii, gdzie – według biskupów – nieustannie trwają a nawet nasilają się kłamstwa, ucisk i przemoc wobec Serbów a także zagrożenie ich tożsamości, wolności i praw, w tym także majątkowych. Dotyczy to również Czarnogóry, której nowe władze [proserbskie – KAI], podobnie jak poprzednie, też unikają podpisania uzgodnionego już Podstawowego Porozumienia między SKP a państwem, co oznacza dyskryminację Patriarchatu Serbskiego względem wszystkich pozostałych Kościołów i wspólnot wyznaniowych w tym kraju.

Jak co roku Sobór dokładnie przeanalizował sytuację i problemy oświaty kościelnej i religii w szkołach publicznych. Uchylił swe wcześniejsze postanowienie o tworzeniu rad biskupich w różnych instytucjach kościelnych, pamiętając, że rady te powstały jako tymczasowe kościelne organy doradcze w nadzwyczajnych okolicznościach i ze względu na niemożność spotykania się naszych biskupów w ówczesnych warunkach wojennych. „Dzisiaj zaś, dzięki Bogu, nie ma już przeszkód dla regularnych spotkań i współpracy między naszymi biskupami na całym ich obszarze kanonicznym” – podkreślono w komunikacie.

Jednocześnie wyrażono głębokie zaniepokojenie pojawieniem się nowych projektów ustaw, co więcej – uchwalonych pospiesznie, bez odpowiedniego przygotowania, debaty publicznej i dialogu z Kościołami i wspólnotami wyznaniowymi, chociaż te projekty i ustawy dotyczą ich bezpośrednio. Grożą one ograniczeniami a nawet zniesieniem praw Kościołów i wspólnot religijnych do swobodnego wyznawania swojej religii, co jest sprzeczne z konstytucją Serbii i obowiązującymi konwencjami międzynarodowymi.

Za niedopuszczalne uznano też, że projekt ustawy o dziedzictwie kulturalnym ogranicza jego stosowanie wyłącznie do części terytorium Serbii, wyklucza zaś z niego Kosowo i Metochiję, chociaż tam właśnie znajdują się największe serbskie sanktuaria i najważniejsze zabytki kultury.

Podjęto również decyzje personalne, związane z obsadą kilku eparchii. Między innymi nowym metropolitą czarnogórsko-nadmorskim został dotychczasowy biskup budimlańsko-nikszycki Joanicjusz, którego miejsce z kolei zajmie biskup pomocniczy Metody a na biskupa waljewskiego powołano biskupa pomocniczego w Mohaczu Hezychiasza. Mianowano także trzech biskupów pomocniczych dla patriarchy serbskiego oraz po jednym biskupie pomocniczym dla eparchii baczkowskiej i düsseldofskiej i całych Niemiec.