Wspólny apel biskupów katolickich i prawosławnych

We wspólnym oświadczeniu, ogłoszonym 12 czerwca w Zagrzebiu po wizycie delegacji Serbskiego Kościoła Prawosławnego (SKP) z patriarchą Ireneuszem na czele w Chorwacji podkreślono, że „tylko w ten sposób można uzdrowić rany przeszłości i spoglądać w nią bardziej spokojnie”. Dokument informuje, że 8 bm. w Pałacu Arcybiskupim w stolicy Chorwacji kard. Josip Bozanić przyjął zwierzchnika SKP. Obu hierarchom towarzyszyli biskupi ich Kościołów, w tym przewodniczący episkopatu Chorwacji abp Marin Srakić ze strony katolickiej i prawosławny metropolita zagrzebsko-lublański Jan.

Rozpatrzono najpierw duszpasterskie aspekty działalności obu Kościołów „w kontekście współczesnych warunków społecznych” – stwierdza wspólne oświadczenie. Przypomniano, że „posłannictwem Kościołów jest głoszenie Radosnej Nowiny Jezusa Chrystusa i życia Nim”, toteż skupiono się przede wszystkim na podejmowaniu wyzwań naszych czasów. Chodzi zwłaszcza o troskę o świętość życia i Bożego aktu stworzenia, podkreślając szczególnie godność człowieka od poczęcia po naturalną śmierć i przestrzegając przed manipulacjami biotechnologicznymi.

Hierarchowie katoliccy i prawosławni zwrócili uwagę na ważną rolę wychowania dzieci, którego nieodłączną część stanowi edukacja religijna. Nie wystarczy sama tylko troska o nieokreślone z punktu widzenia wartości wykształcenie, ale potrzebne jest poszanowanie uznanych ogólnie wartości, w tym wolności wyznawania wiary, a tym samym dbanie o wysokiej jakości nauczanie religii w placówkach oświatowych.

Współautorzy oświadczenia podkreślili niepodważalny wkład Kościołów do działań na rzecz sprawiedliwości i pokoju między narodami oraz w poszukiwanie prawdy i postępowanie zgodnie z nią. Wierni obu Kościołów ciągle jeszcze odczuwają liczne skutki działań wojennych na tym obszarze, dlatego też biskupi zachęcają instytucje kościelne, państwowe i obywatelskie wszystkich szczebli w Chorwacji i Serbii do nieustannych działań na rzecz usuwania skutków wojny, aby łagodzić cierpienia i ułatwiać życie swych poddanych. Popierają wszelkie wysiłki w sprawie powrotu uchodźców i przesiedleńców do ich domostw oraz zapewnienia im ich praw ludzkich i religijnych.

„Uczestnicy spotkania, jako pasterze swych wiernych i obywatele swych krajów są świadomi tego, że wiele problemów przeszłości stanowi nadal kamień niezgody między nimi” – czytamy w dokumencie. Jego sygnatariusze wzywają do jak najszybszego wyjaśnienia wydarzeń, co do których ciągle jeszcze dostatecznej wrażliwości w opinii publicznej obu narodów. W tym celu popierają prace komisji powołanych do zbadania i ujawnienia zbrodni komunistycznych i należytego zabezpieczenia grobów ofiar.

Biskupi katoliccy i prawosławni wezwali przywódców politycznych i społecznych, jak również wszystkich obywateli swych krajów, którzy mają jakiekolwiek wiadomości o osobach zaginionych w czasie wojny w latach 90. ub. wieku, aby pomogły odnaleźć je lub wskazać miejsca ich pochówku. „Jest to niezwykły akt człowieczeństwa i pomocy rodzinom, które nadal żyją w smutku, niektóre z nich od ponad 20 lat” – głosi wspólny chorwacko-serbski dokument kościelny.

Tym, którzy żyją w bólu i cierpieniu, biskupi przekazali kondolencje i wyrazy współczucia, a także zapewnili ich o swej bliskości duchowej i solidarności chrześcijańskiej oraz dzieleniu ich bólu. Proces leczenia ran przeszłości musi się jednak dokonywać w „duchu sprawiedliwości i równego traktowania”, a zatem winien być podejmowany „w świetle Ewangelii” – podkreślili hierarchowie.

Na zakończenie wyrazili życzenie, aby spotkanie w Zagrzebiu „było świadectwem podstawowych wartości chrześcijańskich, wspólnych obu Kościołom”, oraz nadzieję, że zapoczątkuje ono współpracę między chorwackim episkopatem katolickim a Serbskim Kościołem Prawosławnym i między ich komisjami ekumenicznymi i ds. dialogu.

Komunikat poinformował ponadto, że patriarcha Ireneusz podarował kardynałowi krzyż, który SKP wręcza najwyższym dostojnikom, a otrzymał od niego jedyny w swoim rodzaju egzemplarz wizerunku Matki Bożej z Kamiennej Bramy – patronki Zagrzebia, dzieło artysty-rzeźbiarza Damira Mataušicia.