Mariologia luterańska

Józef Wolny/Agencja GN Rzeźba przedstawiająca Matkę Bożą obejmującą Krzyż

Luterańska doktryna nie zawiera specjalnej dziedziny wiedzy teologicznej, którą inne Kościoły chrześcijańskie nazywają "mariologią". Luterańska "mariologia" wiąże się ściśle z nauką o Synu Bożym Jezusie Chrystusie, głównie z Jego inkarnacją. Tak też luteranizm postrzega mariologię w Piśmie Świętym.

FORMULA CONCORDIAE- Formuła Zgody

nie wnosi nic nowego do mariologii i mariolatrii, ale potwierdza i przyznaje się do uchwał Soboru w Efezie z r. 431, że Maryja Panna jest THEOTOKOS - Matką Bożą i DEI GENITRIX - BOGARODZICĄ.

W I części w artykule VIII pt. De Persona Christi Kościół ewangelicko-luterański poprzez swoją ostatnią księgę symboliczną stwierdza co następuje:

"Eam ob causam credimus, docemus et confitemur, quod virgo Maria non nudum aut merum hominem duntaxat sed verum Dei filium conceperit at genuerit; unde recte Mater Dei et appellatur et revera est". - "Dlatego wierzymy, uczymy i wyznajemy, że Dziewica Maryja poczęła i porodziła nie tylko - ścisłe biorąc - zwykłego człowieka, ale prawdziwego Syna Bożego. Stąd słusznie bywa nazywana MATKĄ BOŻĄ - i tak jest w rzeczywistości!"

Druga część tego samego artykułu omawiając unię hipostatyczną zarówno w tekście łacińskim, jak i niemieckim określa Maryję jako "laudatissima" (najchwalebniejsza), a potem bezpośrednio nazywa ją BOGARODZICĄ, która po narodzeniu Chrystusa pozostała Dziewicą.

W tłumaczeniu polskim wspaniałe te słowa na cześć Marii brzmią następująco: "Ze względu na tę unię personalną (hipostatyczną) i przez wspólność natur, Maryja, najchwalebniejsza ta Dziewica porodziła nie tylko człowieka - ściśle biorąc - ale takiego człowieka, który jest prawdziwie Synem Boga Najwyższego, jak to stwierdza Archanioł Gabriel, albowiem ten Syn Boży już w łonie Matki okazał Swój Boski majestat, rodząc się z DZIEWICY, której dziewictwo nie zostało naruszone. Dlatego Ona prawdziwie jest MATKĄ BOŻĄ, BOGARODZICĄ, a zarazem pozostała DZIEWICĄ".

Reasumując to wszystko, co w księgach symbolicznych luteranizmu jest powiedziane o Maryi Pannie, stwierdzamy:

Maryja Panna jest dla ewangelików-luteran

Matką Bożą -- Bogurodzicą
Świętą, czystą, zawsze Dziewicą
Najchwalebniejszą i najgodniejszą najwyższej czci ze wszystkich kobiet żyjących w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości na ziemi.

Maryja Panna nie jest jednak dla luteran:

Orędowniczkją
Współodkupicielką
Królową niebios i ziemi,,,,
Niepokalanie poczętą i Wniebowziętą.

4. Maria Panna w kulcie ewangelickim

Imię Marii Panny wymieniane jest w każdym ewangelickim nabożeństwie niedzielnym i świątecznym, gdy zmawiano jest wspólnie wyznanie wiary apostolskie lub nicejsko – konstantynopolitańskie. Ponadto kalendarz liturgiczny Kościoła ewangelicko-augsburskiego (Por. także Śpiewnik Ewangelicki) zawiera trzy święta "maryjne", które posiadają własne Proprium de tempere:

2 II: Oczyszczenie Maryi Panny
25 III: Zwiastowanie Maryi Pannie
2 VIII: Nawiedzenie Maryi Panny.

Ponadto w wielu kościołach luterańskich na świecił odprawiane są jeszcze nieszpory, zwłaszcza w ewangelickich diakonatach, zgromadzeniach sióstr (Marienschwesternschaft w Darmstad), na konferencjach księży, w męskich diakonatach i zgromadzeniach braterskich. Nieszpory te odprawiane są według najstarszej Liturgii Godzin, a w związku z tym śpiewany jest zawsze hymn Marii "Magnificat" poprzedzony antyfoną: "Chrystusa naszego Zbawiciela, wiecznego Boga, Syna Marii, uwielbiajmy na wieki". Kościół luterański w Polsce i w Czechach w swoim nowym wspólnym śpiewniku posiada także porządek nieszporów [SE 967 (3)]