Komentarz: Chrystus naszą jednością

III. Zbawczo-jednoczące działanie Chrystusa

1. Przystępując do omówienia katolickich zasad ekumenizmu Dekret wychodzi od ukazania tajemnicy Chrystusa, Słowa Wcielonego i Zbawiciela, który " stawszy się człowiekiem odrodził przez odkupienie cały rodzaj ludzki i zgromadził go w jedno" (DE 2). Odkupieńcze dzieło Chrystusa, nie ograniczało się tylko do ukazania ideału doskonałości. Chcąc zrozumieć Jezusową misję jedności musimy mieć na uwadze nie tylko naukę Chrystusową, lecz również i przede wszystkim to, co uczynił dla człowieka. Chrystus nie gromadził ludzi w jedno używając przemocy. Wzywa do jedności wiary, nadziei i miłości jako Sługa cierpiący i ukrzyżowany, a jako uwielbiony wylał przyobiecanego Ducha, który "dogłębnie zespala wszystkich w Chrystusie"(por. DE 2). Stąd też u podstaw dążeń ekumenicznych, których ostatecznym celem jest przywrócenie jedności chrześcijan, należy dostrzegać zbawczo-jednoczące działanie Chrystusa, który przywraca zerwaną jedność między Bogiem a ludźmi i jednocześnie łączy między sobą podzieloną przez grzechy ludzkość (J 11,52). Chrystus Odkupiciel jest więc źródłem i przedmiotem jedności naszej wiary, nadziei i miłości.

2. Na odrębną refleksję w Dekrecie o ekumenizmie zasługują dwa sakramenty: chrzest i Eucharystia, ze względu na relacje obu tych sakramentów do zbawczego dzieła Chrystusa. Zdaniem o. kard. Y. Congara "chrzest i Eucharystia są już w samej swojej strukturze sakramentalnej skutecznymi znakami Paschy", która "stanowi samo serce Chrystusowego dzieła dokonanego dla nas" [21]. Specjalne zatem podkreślenie tych dwóch sakramentów nie wynika wyłącznie z tego, że prawie nikt z chrześcijan ich nie kwestionuje, ale przede wszystkim ze względu na ich fundamentalną moc jednoczącą z Chrystusem.

Dekret o ekumenizmie stwierdza wymownie: "Poprzez sakrament chrztu, ilekroć się go udziela należycie, stosownie do Pańskiego ustanowienia, i przyjmuje w odpowiednim usposobieniu duszy, człowiek zostaje prawdziwie wcielony (podkr.- L.G.) w Chrystusa ukrzyżowanego i uwielbionego i odradza się ku uczestnictwu w życiu Bożym wedle owych słów Apostoła: ‘We chrzcie zostaliście razem z Nim pogrzebani, w Nim też powstaliście przez wiarę w potęgę Boga, który Go wskrzesił’ (Kol 2,12" (DE 22; por DE 3 [22]). Z treści tych dwóch tekstów wynika, iż wierzący i ochrzczeni, a więc wszyscy chrześcijanie, związani są tak ściśle z Chrystusem, że można to wyrazić kategorią wcielenia ("Christo incorporantur"). Chodzi tu o zjednoczenie organiczne, mające swoje źródło w nowej chrześcijańskiej egzystencji, wyrastającej z Chrystusa i zmierzającej "do osiągnięcia pełni życia w Chrystusie" (DE 22). Chrzest zatem powinien prowadzić do pełnego wyznawania wiary, całkowitego wcielenia w ustanowiony przez Chrystusa zespół środków oraz do pełnego wszczepienia w eucharystyczną wspólnotę (por. tamże) [23].

Dekret o ekumenizmie dość lapidarnie wprowadza w treść tajemnicę Eucharystii: "Syn Boży, zanim ofiarował sam siebie na ołtarzu krzyża jako niepokalaną hostię, modlił się do Ojca za wierzących mówiąc: ‘Aby wszyscy byli jedno, jako Ty, Ojcze, we mnie, a Ja w Tobie, aby i oni w nas jedno byli, aby świat uwierzył, żeś Ty mnie posłał’ (J 17,21), a w Kościele swoim ustanowił przedziwny sakrament Eucharystii, który oznacza i sprawia jedność Kościoła" (DE 2). Eucharystia jest więc symbolem i źródłem Chrystusowej obecności w Kościele. Czyni ludzi wierzących jedno z Chrystusem i z tajemnicą Jego zbawiającej łaski, czyni ich także jedno między sobą, tworząc w ten sposób zjednoczony, najgłębiej jak można sobie to wyobrazić, Kościół. W związku z sakramentem Eucharystii nie wolno pominąć wypowiedzi Dekretu odnośnie do rozbieżności w rozumieniu tajemnicy eucharystycznej. Różnicę dostrzega w braku sakramentu kapłaństwa, na skutek czego niektóre chrześcijańskie Wspólnoty kościelne nie zachowały sakramentu Eucharystii w jej istocie i pełni. Mimo to podkreśla, iż "sprawując w świętej Uczcie pamiątkę śmierci i zmartwychwstania Pańskiego, wyznają, że oznacza ona życie w łączności z Chrystusem (...)" (DE 22).

Dopełnieniem prawdy o Chrystusie działającym w sakramentach jest dostrzeżenie chrześcijańskiego stylu życia naszych Braci rozłączonych, który "zasila się wiarą w Chrystusa" (DE 23) i powoduje liczne owoce w życiu jednostek i wspólnot.

3. Mówiąc w dalszym ciągu o chrystocentryzmie jedności Kościoła, można by wymienić jeszcze wiele innych ważnych implikacji chrystologicznych Dekretu, nie wyłączając bynajmniej posługi apostolskiej urzędu Piotra w Kościele [24]. Urząd Piotra nie jest struktura zastępująca Chrystusa, przeciwnie stoi stale w służbie przebywającego i działającego w swoim Kościele Pana Kościoła, Chrystusa.