Konfesja sandomierska

27. O ceremoniach, obrządkach kościelnych i o rzeczach pośrednich, ku używaniu wolności, które się zowią Media.

Dla ludu Bożego w Starym Testamencie ustanowione były obrządki jako środki wychowawcze, aby strzeżeni pod zakonem, byli pod pedagogiem, opiekunem i stróżem. Gdy jednak przyszedł Chrystus Pan Zbawiciel, i Zakon wypełnił, wierni już nie zostają pod Zakonem (Rzym. (l, 14), i obrządki zakonu ustały, Apostołowie bowiem w Kościele Bożym nie chcieli ich dalej przestrzegać i oświadczyli, że nie chcą kłaść na Kościół Boży żadnego jarzma (Dz. Ap. 15, 28). Dlatego ci, którzy obyczajem żydowskim wprowadzają ceremonie i obrzędy do Kościoła Chrześcijańskiego, i jeszcze liczby ich zwiększają, nic innego nie czynią, jak tylko wprowadzają i przywracają żydowstwo do Kościoła Bożego, których to poglądów albo mniemania nie pochwalamy, ale przeciwnie ganimy, gdyż toby znaczyło, że Kościół Chrystusowy musi być trzymany przez te zabobony i obrzędy, jakby pod pedagogiem i kierownikiem dzieci. Jeżeli więc święci Apostołowie niechcieli na lud chrześcijański kłaść owych obrządków i ceremonii, mających zawsze swe źródło z Boga, to i któżby się poważył, mając zwłaszcza rozum i zdrowy rozsądek od Boga dany, zatrzymywać i zachowywać Kościół Boży ludzkiemi wymysłami. Do togo, im więcej tych ceremonij w Kościele Bożym tem więcej traci na tem nietylko wolność chrześcijańska, ale też i wiara nasza, i samemu Chrystusowi Panu się ubliża, gdy lud szuka w ceremonjach tego, czego w samym Synu Bożym Jezusie Chrystusie przez wiarę szukać powinien. Dlatego wierni Pańscy poprzestawać mają na niewielu ceremoniach, skromnych, uczciwych, nie wytwornych ale prostych, a Słowu Bożemu nie przeciwnych. Jeżeli w Kościołach znajdują się niejednakowe ceremonie, niema nikt z tego wnioskować, aby Zbory Boże niezgodne ze sobą być miały, albowiem to jest rzeczą niepodobną, pisze Sokrates w swej historyi, żeby kto mógł opisać wszystkie ceremonie, które są, po miastach i krajach, chociaż jedną mają wiarę. Również i w tych czasach, jeśliby pewne, Zbory miały różne ceremonie, zwłaszcza przy używaniu Wieczerzy Pańskiej i przy innych pewnych świętych czynnościach, a w nauce i w wierze byłyby zgodne, nie ma z powodu tego być rozrywana jedność i społeczność Kościołów, zawsze bowiem Kościoły i Zbory Boże zażywały wolności w tych ceremoniach, jako w rzeczach pośrednich, co i po dzisiejszy dzień czynimy. Przestrzegamy jednak i upominamy pilnie, aby między pośrednie, to jest dowolne przy używaniu, nie była zaliczona msza i używanie obrazów w Kościele Bożym, które według słuszności nie są takiemi jak niektórzy zwykli czynić. Albowiem jak Hieronim pisze do świętego Augustyna, że medium to jest rzecz wolna albo niewolna, jest to, co ani dobrem ani złem nie jest; chociaż czynisz albo nie czynisz, nie będziesz miał zasługi. Jeżeli więc takie Adiaphora, to jest rzeczy wolne przenoszą się do wyznania wiary, przestają być wolnemi, jak Paweł święty wykazuje, gdy powiada: że wolno jeść mięso, jeżeli kto nie przestrzeże, że było bałwanom ofiarowane, (l Kor. 8, 10; 10, 27). A jeśliby kto przestrzegł, już nie jest w naszej wolności, gdyż ten, któryby pożywał, zdawałoby się, że pochwala bałwochwalstwo.