Patriarcha na przełom wieków
Od 1990 r. stoi on na czele Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego i kierował jego odbudową i odnową po siedemdziesięciu latach ucisku komunistycznego. W łonie Kościoła Aleksy II stara się o zachowanie równowagi między siłami dążącymi do reform a prądami silnie konserwatywnymi, antyekumenicznymi, często nawet o zabarwieniu nacjonalistycznym.