Urząd Biskupa w Kościele luterańskim ze szczególnym uwzględnieniem Polski

VII. Urząd biskupi w krajach sąsiadujących z Polską

Szwecja

Inaczej od samego początku postawiona była sprawa urzędu Kościoła w Szwecji, (Svenska kyrkan). Tu zachowano w całości starożytny katolicki episkopat historyczny, wraz z nieprzerwaną aż po dzień dzisiejszy sukcesją apostolską. W roku 1523 na sejmie w Strängnäs dzieło reformy Kościoła wzięli w swe ręce trzej mężowie: król Gustaw Waza, Laurentius Andreae i Olavus Petri, który studiował teologię u samego ks. drą Marcina Lutra, w Wittenberdze. Ponieważ dotychczasowi biskupi rzymskokatoliccy albo pomarli, albo „byli starzy i bojaźliwi, a bp Hans Brask z diecezji Linkoping uciekł do Polski i tu zmarł”, dlatego król Gustaw Waza przejął w swoje ręce odpowiedzialność za dalsze losy Kościoła Szwedzkiego. Król sam mianował w roku 1531 zdolnego Laurentiusa Petri, młodszego brata Olavusa Petri, na urząd arcybiskupa Uppsali. Chcąc zachować nadal ustrój episkopalny, wyznaczył do udzielania święceń biskupich nowemu arcybiskupowi dotychczasowego, jeszcze urzędującego rzymskokatolickiego 30 ordynariusza diecezji Västeras biskupa Petrusa Magni (1523 – 1534) mianowanego i wyświęconego w Rzymie przez papieża Klemensa VIII w r. 1523, który zresztą aż do śmierci pozostał biskupem diecezji Västeras. On to przez modlitwę do Ducha Świętego i włożenie rąk przekazał sukcesję apostolską pierwszemu luterańskiemu arcybiskupowi Uppsali (Uppsala stift) Laurentiusowi Petri Nericius (1531-1573), który odtąd jako prymas Szwecji konsekrował następnych biskupów w podobny sposób. Ten starochrześcijański i starokościelny zwyczaj został zachowany w Szwecji aż po dzień dzisiejszy.

Utrzymano także dawne średniowieczne diecezje z ich starymi katedrami, obok których według potrzeby w ciągu następnych wieków powoływano nowe diecezje (np. Stockholms stift). Obecnie Kościół Szwedzki posiada dwanaście diecezji z biskupami i jedną archidiecezję zarządzaną przez arcybiskupa Uppsali, będącego zarazem prymasem Szwecji (primus inter pares - pierwszy między równymi).
W roku 1986 generalny synod Kościoła w Szwecji dokonał wykładu rozumienia przez siebie urzędu kościelnego, o którym mówią księgi symboliczne Kościoła Luterańskiego (Patrz list biskupów szwedzkich p.t.: „Biskup, Ksiądz i Diakon w Kościele Szwedzkim” – w: http://www.luteranie.pl/www/biblioteka/oprac-liturg.htm)

Istnieje jeden urząd kościelny w trzech posługach: biskupa, prezbitera i diakona. Dotąd XIX-wieczny urząd diakonisy czy diakona, skupiający się wokół domu macierzystego i zobowiązujący do celibatu, należy zachować, ale ponadto należy stworzyć stały diakonat dla obojga płci bez konieczności zachowania celibatu i bez domu macierzystego. Diakona czy diakonkę (nie mylić z diakonisą) wyświęca (ordynuje) biskup diecezjalny.