Struktura oraz życie współczesne Kościoła Ewangelicko–Augsburskiego (Luterańskiego) w Rzeczypospolitej Polskiej

W większych parafiach przydzielony zostaje w celu przygotowania się do samodzielnego stanowiska - wikariusz (duchowny po ordynacji - „vicarius” = zastępca), który pod kierunkiem proboszcza lub biskupa wykonuje wszystkie wyznaczone mu prace i zadania. Wikariat trwa conajmniej trzy lata. Wikariat w odróżnieniu od diakonatu jest przejściową funkcją w Kościele. Po zdaniu II egzaminu kościelnego (proboszczowskiego) i conajmniej po 3 latach wikariatu może przez Konsystorz zostać mianowany proboszczem – administratorem, a po ukończeniu 5 lat od ordynacji, wikariusz może zgłosić się na wakujące stanowisko proboszcza. W ostatnich latach erygowano nowe parafie, a mianowicie: Brenna - Górki, Wieszczęta - Kowale, Wisła – Czarne (1994), Wisła – Głębce (1994), Wisła - Jawornik (1994), Wisła – Malinka (1994), Tychy (1996), Ustroń - Bładnice (2000) i Piła (2000).
Głównym zadaniem parafii jest skupianie wiernych wokół życia kościelnego, którego centralnym punktem jest nabożeństwo, ponieważ nabożeństwo integruje całą wspólnotę (staropolskie „zbór”), wszystkich jej członków i skupia poszczególne dziedziny pracy parafialnej.

Nabożeństwo sercem Kościoła

Kościół Luterański zna wiele form życia religijnego, ale w centrum stoi zawsze nabożeństwo. Nabożeństwo jest sercem Kościoła. Porządek nabożeństwa luterańskiego w zasadzie nie odbiega od porządku nabożeństwa wczesnochrześcijańskiego i średniowiecznego, od porządku mszy Kościoła Zachodniego czy Liturgii Eucharystycznej Kościoła Wschodniego. Różni się jedynie od nich teologicznie. Reformator ks. dr Marcin Luter dokonując reformy mszy rzymskiej sprawowanej wówczas według rytu średniowiecznego (przed mszą trydencką) usunął z niej jedynie to co „que sonant oblationem” („co zalatuje ofiarą”). Nabożeństwo luterańskie zwane też jest jeszcze w luterańskich krajach skandynawskich „mszą”, nie jest jednak powtórzeniem bezkrwawej ofiary Jezusa Chrystusa składanej Bogu przez ludzi (kapłana), lecz ofiarą Boga darowaną w Jezusie Chrystusie ludziom, jest wspomnieniem i „uobecnieniem” w Słowie i Sakramencie ofiary Chrystusa. Istotę nabożeństwa ewangelickiego można określić słowami Reformatora Marcina Lutra z jego kazania wygłoszonego podczas poświęcenia kościoła zamkowego w Torgau (Torgawa) w roku 1544 w słowach: „... aby tu nic innego się nie działo, jak tylko aby sam Pan Chrystus przemawiał do nas w Słowie Swoim świętym, a my abyśmy z Nim rozmawiali przez modlitwę, psalmy i pieśni pochwalne.”
Dzisiejsze nabożeństwo luterańskie opiera się na trzech zasadniczych pracach liturgicznych ks. dr. Marcina Lutra:
„O porządku Służby Bożej w zborze” wydanej na Wielkanoc 1523 r. [17]
„ Formuła Mszy i Komunii z grudnia 1523 r. [18]
„ Msza niemiecka z jesieni 1526 r. [19]
W tych opracowaniach Marcin Luter wyznaczył granice jak daleko może pójść reforma z jednej strony, oraz jak daleko można i należy pozostać przy dotychczasowej tradycji katolickiej.[20] Tego zdania byli także autorzy powstających w czasach reformacji tzw. „porządków kościelnych”, które służą nam także po dzień dzisiejszy.[21]
Liturgia luterańska od XVI wieku sprawowana jest w każdym kraju w języku narodowym wiernych, a więc w Polsce w języku polskim.

Więcej na następnej stronie