Urząd Biskupa w Kościele luterańskim ze szczególnym uwzględnieniem Polski

Oprócz 6 biskupów i 1 arcybiskupa istnieje także biskupstwo polowe. Również Kościół Fiński jest otwarty dla innych Kościołów luterańskich. W związku z sąsiedztwem Finlandii z Estonią, biskupi fińscy konsekrowali biskupów estońskich: arcybiskup Turku dr Martii Simojoki konsekrował estońskiego arcybiskupa Alfreda Toominga i niemieckich biskupów: prof. dra Joachima Heubacha w Bückeburg, oraz Martina Linemanna w Bielefeldzie. Następny arcybiskup Turku prof. dr Mikko Juva konsekrował w roku 1978 arcybiskupa estońskiego Edgara Harka. Arcybiskup fiński John Vikström w roku 1987 konsekrował arcybiskupa estońskiego Kuno Pajula. W dniu 7 stycznia 2007 r. arcybiskup - prymas fiński Jukka Paarma (Turku) był jednym z współkonsekratorów biskupa dr. Stanisława Piętaka w Czeskim Cieszynie (Cz.), a w dniu 27 stycznia 2008 r. arcybiskup Jukka Paarma wraz z innymi biskupami m. in. z biskupem Januszem Jaguckim z Warszawy, arcybiskupem dr Edmund Razem i biskupem dr Stanisławem Piętakiem i innymi był współkonsekratorem austriackiego biskupa elekta ks. prof. dr. Michaela Buenkera. Takie braterskie otwarte kontakty istniały już dawno pomiędzy sąsiadującymi Kościołami, ale szczególnie widoczne są w czasie konsekracji biskupa sąsiedniego kraju.

Kraje nadbałtyckie (Litwa, Łotwa, Estonia)

Już w roku 1918 arcybiskup Nathan Söderblom konsekrował w Tallinie (Estonia) arcybiskupa Jakuba Kukka, a w roku 1922 konsekrował na Łotwie w Rydze arcybiskupa Carla Irbe. Nieomalże zasadą stało się, że arcybiskupi lub biskupi szwedzcy po dzień dzisiejszy konsekrują biskupów łotewskich. Szwedzki biskup Sven Danell konsekrował arcybiskupa Łotwy Janisa Matulisa (1969-1985), a jego następcę w urzędzie, arcybiskupa Eriksa Mestersa w roku 1986 konsekrował arcybiskup szwedzki Olof Sundby (od roku 1983 na emeryturze).

Natomiast Biskup Sztokholmu - Lars Henrik Sigfrid Svenungsson (od 1988), konsekrował w dniu 1 sierpnia 1993 r. nowego i młodego biskupa łotewskiego 35-letniego ks. Janisa Vanagsa, który z kolei był głównym konsekratorem w dniu 12 czerwca 2004 r. w Taurage na Litwie młodego wówczas 28 - letniego litewskiego biskupa Mindaugasa Sabutisa, oraz biskupa Leonida Zwiki w Białorusi i współkonsekratorem w dniu 24 czerwca 2006 r. w Hannowerze biskupa SELKu ks. Hansa Jörga Voigt’a z Greifswald w Niemczech.
W dniach 5-6 lipca 2007 r. w Rydze na Łotwie 23.Synod największego Kościoła Chrześcijańskiego na Łotwie, jakim jest Kościół Ewangelicko-Luterański. dokonał zmian w strukturze tegoż Kościoła.
Synod dokonał nowego podziału administracyjnego Kościoła luterańskiego na Łotwie na:

1. Archidiecezję ryską z siedzibą w Rydze (7 dekanatów), której biskupem jest dotychczasowy arcybiskup Jānis Vanags urodzony 25.05.1958 r., ordynowany na księdza 1.11.1985 r., wybrany przez Synod Kościoła arcybiskupem Łotwy 26.01. 1993 r. i konsekrowany na biskupa w katedrze ryskiej dnia 29.08.1993 r.
2. Diecezję Liepājas z katedrą Św. Trójcy (6 dekanatów). Biskupem diecezjalnym został wybrany przez Synod Kościoła ks. Pāvils Brūvers, urodzony 10.04.1949 r. , ordynowany 20.08.1995 r.
3. Diecezję Daugavpils z katedrą im. Marcina Lutra (3 dekanaty). Biskupem diecezjalnym został ks. Einārs Alpe urodzony 11.11.1963 r., ordynowany 17.03.1991 r.

W dniu 13 października 2007 r. w przepełnionej po brzegi wiernymi ryskiej katedrze w czasie nabożeństwa eucharystycznego, ks. arcybiskup Jānis Vanags w asyście arcybiskupa seniora Ēriksa Mestersa oraz biskupów partnerskich Kościołów luterańskich i Kościołów, które podpisały deklarację w Porvoo (Finlandia) przez modlitwę do Ducha Świętego i włożenie rąk wszystkich biskupów, zwyczajem apostolskim dokonał wyświęcenia obydwu kandydatów na biskupów w łotewskim Kościele Luterańskim.

Jeśli chodzi o Rosję, to dla nowej diecezji w Saratowie biskup dr Zacharias Cygnaus wyświęcił w roku 1819 w Borgö biskupa dra Ignacego Fesslera. Natomiast sam biskup Z. Cygnaus urodził się w roku 1763 w Lovisa w Finlandii. Konsekrowany został na biskupa w Borgö przez szwedzkich biskupów w dniu 17 maja 1819 r. Następnie objął urząd luterańskiego biskupa Sanct Petersburga. Niestety, razem z nim w roku 1830 umarł w Rosji urząd biskupi.

Dopiero w dniu 13 listopada 1988 r. estoński arcybiskup Eriks Mesters w asyście wielu biskupów, między innymi łotewskiego arcybiskupa K. Pajula, fińskiego biskupa diecezji Tampere Paavo Kortekangas (od 1981), niemieckiego biskupa prof. dra Joachima Heubacha, konsekrował dla Rosji sędziwego, ale jeszcze energicznego biskupa Haralda Kalninsa. Sukcesję apostolską posiada także sprawujący urząd do 28 kwietnia 2005 r. arcybiskup – senior prof. dr Georg Kretschmar i obecny arcybiskup dr Edmund Ratz, również Bawarczyk, który w dniu 29 kwietnia 2005 r. przejął zwierzchnictwo nad Kościołem Luterańskim w Rosji i w innych krajach (ELKRAS). Część tego Kościoła graniczy także obecnie z Polską, mianowicie poprzez obwód kaliningradzki (Królewiec).